مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی از مشتقات مهندسی کشاورزی بوده و به فرآیند استفاده از ماشین های کشاورزی برای مکانیزه کردن صنعت کشاورزی، به منظور افزایش میزان بهره وری اطلاق میشود. با توجه به نیاز همیشگی انسان به کشاورزی، افزایش روزافزون مکانیزاسیون در کشاورزی و جایگزینی ماشین ها با کارهایی که پیش از این با نیروی انسانی/حیوانی انجام میشدند، این رشته دارای اهمیت روزافزون میباشد.
تاریخ مکانیزاسیون در کشاورزی با دستگاه دانه سکار جترو تال در سال 1701 میلادی شروع شده است. این دستگاه، یک دستگاه مکانیکی برای کاشتن دانه ها در فاصله و عمق مشخص بود. پس از آن، دومین اتفاق مهم در این زمینه، اختراع دستگاه خرمن کوب بسیار ابتدایی در سال 1794 میلادی بود که تا ده ها سال مورد استفاده عموم قرار نگرفت. تا سال ها، قدرت محدود انسان/حیوان در بهره گیری از ابزار سنگین در زمینه کشاورزی مشکل اصلی حساب می شد. این مشکل تا حدود زیادی با اختراع اولین تراکتور شبه مدرن در سال 1917 میلادی (تراکتور فوردسون) و اضافه شدن توانایی استفاده از موتور به آن در سال 1930 میلادی برطرف گردید.
هدف تربیت افرادی است که بتوانند:
هدف رشته مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی تربیت افرادی نخبه در این زمینه تخصصی از کشاورزی است که پس از تحصیل، آماده دریافت موقعیت های کاری متفاوت در زمینه های مختلف صنعت کشاورزی از قبیل خدمات و فروش، توسعه و بهره برداری سیستم های مکانیزه کشاورزی، مدیریت اقتصاد و عملیات کشاورزی و تهیه و تنظیم بازار کشاورزی باشند.
- زمینه های مدیریتی و اجرایی در صنعت کشاورزی
- مشاوره در زمینه مکانیزاسیون کشاورزی
- زمینههای اقتصادی مربوط به مکانیزاسیون کشاورزی
- تهیه و تنظیم بازار محصولات مربوطه
- نظارت بر اجرای طرحهای مکانیزاسیون کشاورزی
- توسعه زیرساخت های مربوط به مکانیزاسیون در صنعت کشاورزی
- کارهای علمی-پژوهشی در زمینههای مربوطه
- طراحی واحدهای مکانیزه کشاورزی در ابعاد گوناگون و انتخاب ماشین های مورد نیاز بخش های تولیدی به نحوی که ضمن رعایت مسائل اقتصادی – اجتماعی لازم مکانیزاسیون مجموع بخش های تولیدی و سرمایه گذاری های انسانی و فیزیکی ، حداکثر بازدهی بدست آید.
- آنالیز جریان انرژی در سامانه های زیستی و تولیدی
- مدیریت و تبدیل پسماند تولیدات کشاورزی و ضایعات مواد زیستی
- توانایی
- علاقه به کشاورزی و مکانیزاسیون آن
- مهارت مدیریت واحدهای کشاورزی
- توانایی تحلیل و ارزیابی مسائل و ارائه راهکار
- پژوهش و تحقیق
- ویژگی
- پژوهش گر / علمی
- واقع گرا / عمل گرا
- جزئی نگر
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری وجود دارد.
در مقطع کارشناسی مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی به 3 خوشه : مدیریت و تحلیل سامانه ها ، انرژی ، بازیافت و مدیریت پسماند تقسیم می شود.
- گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :
- مدیریت و تحلیل سامانه ها: در این گرایش از مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی به بحث های مدیریتی در این زمینه از قبیل مدیریت و تحلیل سامانه های خاک ورزی، سامانه های کاشت، داشت و برداشت، زنجیره تامین نهاده ها و برنامه ریزی و کنترل تولید و موجودی ها پرداخته میشود.
- انرژی: در این گرایش، مفاهیم مرتبط با انرژی از قبیل منابع انرژی و مدیریت آن، بهره وری و روش های حفظ انرژی، ممیزی و اقتصاد انرژی در کشاورزی مکانیزه مطرح میباشد.
- بازیافت و مدیریت پسماند: این گرایش به مفاهیم حول پسماند از قبیل مدیریت پسماندهای جامد و خطرناک، مدیریت پسماندهای شهری، غذایی، الکترونیکی و بیمارستانی، مدیریت آب و تصفیه پساب و بازیافت پلاستیک میپردازد.
- گرایش های مقطع دکتری:
- مدیریت و تحلیل سامانه ها
- انرژی
- بازیافت و مدیریت پسماند
برخی دانشگاه های ایران در زمینه ریاضیات کاربردها
- دانشگاه ایلام (محل تحصیل آموزشکده کشاورزی و فنی مهندسی دهلران)
- دانشگاه رازی – کرمانشاه
- دانشگاه پیام نور ارومیه – مرکز ارومیه
- دانشگاه پیام نور استان اصفهان – مرکز اصفهان
- دانشگاه پیام نور تهران – تهران شرق
- دانشگاه پیام نور استان سیستان و بلوچستان – واحد زهک
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر
ریاضی عمومی 1، ریاضی عمومی 2 ، فیزیک 1 ، فیزیک 2، آزمایشگاه فیزیک 1، آزمایشگاه فیزیک2، شیمی عمومی، برنامه نویسی رایانه
- دروس اصلی و تخصصی و اختیاری :
زراعت عمومی، باغبانی عمومی، آبیاری عمومی، بازاریابی و اقتصاد کشاورزی، اقتصاد خرد، آمار مهندسی، طرح و تحلیل آزمایش های مهندسی، ماشین های کشاورزی عمومی، مدیریت و کنترل پروژه، نقشه کشی صنعتی 1، مبانی مهندسی برق 1، آزمایشگاه مبانی مهندسی برق 1، کارگاه جوش کاری و ورق کاری، کارورزی، موتور های درونسوز، کارگاه موتورهای درونسوز، مکانیزاسیون کشاورزی، تحقیق در عملیات مکانیزاسیون کشاورزی 1، اقتصاد مهندسی، اصول شبیه سازی، مدیریت مهندسی، سامانه پشتیبان تصمیم گیری، مکانیک تراکتور، مدیریت و تحلیل سامانه های خاک ورزی، مدیریت و تحلیل سامانه های کاشت و داشت، مدیریت و تحلیل سامانه های برداشت، شناخت و کاربرد پمپ ها در مزرعه ، زبان انگلیسی تخصصی، مدیریت مالی، کشاورزی و توسعه پایدار، تکنولوژی حفاظت آب و خاک، ماشین های تسطیح اراضی، ماشین های جنگل و مرتع و …
- مراکز محل فعالیت غیر مستقل:
- مراکز خدمات مکانیزاسیون کشاورزی
- سرپرست بخش ماشین های کشاورزی مزارع مکانیزه
- کلیه واحدهای زیرگروه کشاورزی
- استاد کار آموزش ماشین های کشاورزی
- بازاریاب و فروشنده ماشین های کشاورزی
- مراکز خدمات مکانیزاسیون کشاورزی
- سرپرست بخش ماشین های کشاورزی مزارع مکانیزه
- کلیه واحدهای زیرگروه کشاورزی
- استاد کار آموزش ماشین های کشاورزی
- بازاریاب و فروشنده ماشین های کشاورزی
- تأسیس کارگاه و واحد کشاورزی در زمینه مربوط
با توجه به نیاز دائمی و روزافزون به صنعت کشاورزی و لزوم حرکت از سنت به صنعت در کشاورزی، فرصت های شغلی بسیار خوبی برای فارغالتحصیلان این رشته می تواند فراهم باشد. چه در داخل کشور و چه در خارج از آن زمینه های پیشرفت فراوانی برای متخصصین این حوزه وجود دارد. میزان درآمد اشخاص به المان های بسیاری از قبیل شرکت/موسسه/دانشگاهی که شخص در آن فعالیت میکند، نوع قرارداد، میزان تحصیلات، تخصص بستگی دارد.
وضعیت تحصیل و کار برای افرادی که بخواهند در این رشته در خارج از کشور مشغول شوند، در کشورهای پیشرفته در این زمینه همچون ایالات متحده آمریکا، هلند، فرانسه، ایرلند، بسیار عالی میباشد. برای ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع بالاتر (ارشد و دکتری) امکان اخذ حمایت های مالی از دانشگاه های مطرح در این رشته به شرط رزومه قوی اشخاص، وجود خواهد داشت. تحصیل در این رشته در کشورهایی که صنعت کشاورزی مدرن و قدرتمندی دارند، می تواند بسیار سودآور باشد.
- دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
- Wageningen University & Research
- University of California, Davis
- Cornell University
- Swedish University of Agricultural Science
- University of California, Berkeley
- Purdue University
- Pennsylvania State University
- افراد موفق
- سید حسین پیمان :دانشیار دانشگاه گیلان و دارای دکتری تخصصی در زمینه مکانیزاسیون کشاورزی
- ایرج باقری :دارای مدرک کارشناسی ارشد مهندسی مکانیزاسیون از دانشگاه کرانفیلد انگلیس و مدیر گروه مهندسی مکانیزاسیون دانشگاه گیلان
- www.colloquiumonline.com
- www.wikipedia.org
- www.princetonreview.com
- www.clemson.edu
- www.topuniversities.com
- سازمان سنجش آموزش کشور
- ویکی پدیا