مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی

\"تعریف

رشته مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی در حقیقت به کارگیری اصول علوم زراعی و ژنتیک درتولید محصولات غذایی با توجه ویژه به حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و بهره برداری مطلوب ازنهاده ها می باشد. مطالعه و بررسی در زمینه کاشت و پرورش گیاهان زراعی و انتخاب ارقام مناسب این گیاهان و برداشت صحیح محصولات آنها در رشته ای از علوم دانشگاهی قرار می گیرد که با عنوان زراعت و اصلاح نباتات نیز نامیده می شود.
بیش از هزاران سال است که کشاورزان، گیاهان دارای صفات برتر را انتخاب می­ کنند و بنابراین گیاهان زراعی را برای اهداف کشاورزی بهبود می ­بخشند. این صفات مطلوب شامل مقاومت گیاه در برابر بیماری­ ها و آفات، دانه­ ها و میوه­ های بزرگ، محتوای تغذیه ­ای ارزشمند، عمر مفید و سازگاری بهتر با شرایط مختلف زیست­ محیطی (مانند مقاومت به خشکی، شوری و…) است. مهندسی ژنتیک یکی از فناوری­ های پیشرفته است که کاربرد آن در کشاورزی طیف گسترده ­ای از امکانات را در اختیار ما قرار داده است تا به نحو مطلوب­تر از زمین­ های کشاورزی استفاده کنیم. این فناوری نیاز به تخصص­ های ارزشمندی همچون ژنتیک کلاسیک، اصلاح نباتات، زراعت، اکولوژی، فیزیولوژی و گیاهان پزشکی را از بین نمی ­برد اما به دانشمندان امکان شناسایی ژن­های ارزشمند در طبیعت و انتقال آن­ها بین گونه­ های مختلف را می­ دهد. در واقع مهندسی ژنتیک اصلاح‌ گران گیاه را قادر می‌سازد که از توان ژنتیکی سایر گونه­ ها نیز برای تولید ارقام با کیفیت ­تر استفاده کنند. از همین نظر است که گفته می ­شود مهندسی ژنتیک ابزاری موثر در خدمت اصلاح نباتات است.
در سال ۱۹۸۶ نخستین آزمایش‌های مزرعه‌ای، با تنباکوی تراریخته، در آمریکا و فرانسه صورت گرفت. چین نخستین کشوری بود که در سال ۱۹۹۰، تولید گیاهان تراریخته (تنباکو) را به شکل تجاری آغاز کرد. تا سال ۱۹۹۹، بین ۲۵ تا ۴۵ درصد تولید برخی از محصولات اصلی زراعی (ذرت، سویا و غیره) در آمریکا، با استفاده از گیاهان تراریخته صورت می‌گرفت. در حال حاضر، حداقل ۲۵ درصد از سطح زیر کشت ذرت تراریخته و ۴۰ درصد از سطح زیرکشت سویای تراریخته جهان در امریکاست .

\"هدف،

ایجاد رشته مهندسی تولید و ژنتیک گیاهان برای تربیت کارشناسانی است که بتوانند در جهت افزایش سطح زیرکشت محصولات اصلی کشاورزی، استفاده بهینه از زمان و بالا بردن عملکرد این محصولات در واحد سطح (هکتار) تلاش کنند. با توجه به این که در حال حاضر حدود ۱۶ میلیون هکتار از اراضی کشور زیرکشت محصولات مختلف زراعی قرار دارد و با عنایت به این که مساحت زمین های قابل کشت در کشور حدود ۵۰ میلیون هکتار است، و نظر بر این که ایران از تنوع آب و هوایی برخوردار است؛ با برنامه ریزی صحیح و دقیق و با استفاده از دانش کارشناسان این رشته ، می توان به میزان هر چه بیشتر از زمین های کشور برای افزایش تولید کمی و کیفی بهره برداری نمود. این مطالب ضرورت و اهمیت تربیت افرادی را که بتوانند با به کار گرفتن دانش خود در جهت رسیدن به این اهداف اقدام نمایند، مشخص می کند. همچنین از جمله مشکلات کشاورزی در کشور ما همواره این بوده است که مجریان فعالیت های تولیدی کشاورزی، کمتر تحصیلاتی در زمینه کشاورزی داشته اند؛ به طوری که روش های کار همچنان سنتی و قدیمی باقی‌مانده است. در حالی که در سطوح بالاتر یعنی کارشناسان و یا مراکز برنامه ریز و هدایت گر، توان بالایی برای تأمین فناوری مورد نیاز وجود دارد.

\"بازه
  • مدیر یا مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی کشاورزی
  • به صورت کارشناس متخصص و برنامه ریز در زمینه های مختلف زراعت و اگرونومی در واحدهای اجرایی نظیر وزرات کشاوزی ، وزارت جهاد سازندگی و غیره
  • بعنوان مربی در دبیرستان های کشاورزی
  • مجری امور تحقیقاتی در واحدهای تحقیقات کشاورزی
\"توانایی
  • پایه قوی در درس زیست‌شناسی
  • روحیه کار در محیط‌ های کشاورزی و روستایی
\"ویژگی
  • پژوهش گر / علمی
  • تلاشگر
  • جزئی نگر
\"گرایش

رشته مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی جایگزین رشته مهندسی کشاورزی – زارعت و اصلاح نباتات در دوران کارشناسی شده است. امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری امکان پذیر می باشد.

این رشته در مقطع کارشناسی در دو گرایش اگروتکنولوژی ، به نژادی و بیوتکنولوژی  ارائه می گردد.

گرایش های مقطع کارشناسی ارشد:

  • ژنتیک و به نژادی گیاهی
  • اگرو تکنولوژی گرایش فیزیولوژی گیاهان زراعی
  • اگرو تکنولوژی گرایش اکولوژی گیاهان زراعی
  • اگرو تکنولوژی گرایش علوم و تکنولوژی بذر
  • اگرو تکنولوژی گرایش علوم علف های هرز
  • اگرو اکولوژی

گرایش های مقطع دکتری :

  • ژنتیک و به نژادی گیاهی
  • اگرو تکنولوژی گرایش فیزیولوژی گیاهان زراعی
  • اگرو تکنولوژی گرایش اکولوژی گیاهان زراعی
  • اگرو تکنولوژی گرایش علوم و تکنولوژی بذر
  • اگرو تکنولوژی گرایش علوم علف های هرز
  • اگرواکولوژی
\"karshenasi\"

رشته مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی در زیر گروه 5 رشته تجربی می باشد و ضرایب دروس آن به شرح زیر می باشد:

\"\"
\"دوره-تحصیلی-مهندسی-تولید-و-ژنتیک-گیاهی-تجربی-ریاضی\"
\"محدوده-رتبه-مهندسی-تولید-و-ژنتیک-گیاهی-تجربی\"
\"برخی
  • دانشگاه تهران (محل تحصیل پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج)
  • دانشگاه تهران (محل تحصیل پردیس ابوریحان واقع در پاکدشت)
  • دانشگاه صنعتی اصفهان
  • دانشگاه فردوسی مشهد
  • دانشگاه تبریز
  • دانشگاه خلیج فارس – بوشهر (محل تحصیل دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی در حومه برازجان)
  • دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان- ملاثانی اهواز
  • دانشگاه زنجان
  • دانشگاه شیراز
  • دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
  • دانشگاه بوعلی سینا – همدان
  • موسسه غیرانتفاعی نور دانش – میمه
  • موسسه غیرانتفاعی بهاران – گرگان
  • دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن
  • دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

پذیرش در برخی از دانشگاه ها بر اساس سوابق تحصیلی و در برخی دیگر با آزمون می باشد.

\"دروس

دروس پایه:

آمار و احتمالات ، اکولوژی ، ریاضی عمومی، شیمی عمومی، آناتومی و فیزیولوژی گیاهی ، مورفولوژی و سیستماتیک گیاهی ، بیوشیمی عمومی، ژنتیک ، بیو فیزیک محیطی

دروس تخصصی:

طرح های آزمایشی در علوم کشاورزی 1و2، ماشین های کشاورزی ، مبانی تولید گیاهان زراعی، مبانی تولید گیاهان باغی ، شناخت و مدیریت خاک درتولید گیاهی ، مبانی و مدیریت علف های هرز، مدیریت آب در کشاورزی، مدیریت آفات گیاهان زراعی ، مدیریت بیماری های گیاهان زراعی، هوا و اقلیم شناسی کشاورزی ، بیولوژی و تکنولوژی بذر، تولید غلات، تولید و بهره برداری گیاهان دارویی ، مبانی تغذیه گیاه ، فیزیولوژی گیاهان زراعی ، مبانی به نژادی گیاهی ، مبانی بیوتکنولوژی گیاهی ، کشاورزی پایدار ، مبانی فرآوری محصولات گیاهی، تولید حبوبات، تولید گیاهان صنعتی ،تولیئ گیاهان علوفه ای ،تولید گیاهان زراعی تغییراقلیم و تنش های محیطی، تولید گیاهان زراعی در مناطق کم آب،فناوری نوین در تولید گیاهان زراعی ، تولید محصولات ارگانیک

\"مهندسی
\"فرصت

مراکز محل فعالیت غیر مستقل :

  • وزارت کشاورزی
  • وزارت جهادسازندگی
  • واحدهای تحقیقات کشاورزی
  • دبیرستان ها و موسسات آموزش کشاورزی
  • واحدهای تولید دولتی و خصوصی کشاورزی

مراکز محل فعالیت مستقل:

  • احداث و نگهداری گلخانه ها
  • پرورش قارچ های خوراکی
  • راه اندازی کارخانه تولید کمپوت

سطح درآمد :

متخصصان این رشته بسته به نوع فعالیت، تجربه و مهارت و… دارای درآمد های متفاوتی هستند .

\"خارج
\"وضعیت

مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی یکی از شاخه های مجموعه علوم کشاورزی می باشد. در سراسر جهان رشته مهندسی کشاورزی جزو رشته های برتر تحصیلی در مقطع دانشگاهی می‌باشد. هر ساله افراد بسیار زیادی رشته مهندسی کشاورزی را به عنوان رشته تحصیلی خود انتخاب می‌کنند. برترین دانشگاه های جهان رشته مهندسی کشاورزی را در مقاطع مختلف تحصیلی ارائه می‌دهند. دانشگاه های آمریکا، اروپا و برخی از دانشگاه های آسیا جزو بهترین دانشگاه های جهان برای تحصیل در رشته مهندسی کشاورزی می‌باشند. بسیاری از دانشجویان تمایل دارند در یکی از دانشگاه های معتبر خارج از کشور تحصیلات خود را در رشته مهندسی کشاورزی ادامه دهند. تحصیل در دانشگاه های معتبر خارجی مزایای بسیار زیادی دارد

دانشگاه های مطرح دنیا در زمینه علوم کشاورزی :

  • (Wageningen University & Research (Netherlands
  • (Wageningen University & Research (United States
  • (Cornell University (United States
  • (University of California, Berkeley (UCB) (United States
  • (AgroParisTech (France
  • (University of Wisconsin-Madison (United States
\"افراد

بهزاد قره یاضی: رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، معاون آموزش و تحقیقات وزارت جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، مسئول شاخه کشاورزی دوره‌های دکتری دانشگاه تربیت مدرس ؛ ایشان فوق دکتری ژنتیک گیاهی خود را از موسسه بین المللی تحقیقات برنج فیلیپین،کارشناسی ارشد زراعت را از دانشگاه تربیت مدرس و کارشناسی مهندسی کشاورزی و اصلاح نباتات را از دانشگاه گیلان گرفته است.

\"منابع\"
  • سایت 3 گام
  • www.agr.riau.ac.ir
  • www.qodsiau.ac.ir
  • www.modaresanesharif.ac.ir
  • www.sku.ac.ir
  • www.medplant.ir
  • www.hes.msrt.ir
  • پایگاه اطلاع رسانی بیوتکنولوژی ایران
  • سایت موسسه GO2TR