فناوری اطلاعات سلامت

فناوری اطلاعات سلامت یک رشته نوپا در حوزه آموزش کشور است که با توجه به اهمیت نیاز کشور به برخورداری و تامین نیازهای بهداشتی – درمانی و مراقبت های پزشکی ایجاد شده است.

رشته فناوری اطلاعات سلامت ابزار مهمی برای پیشبرد سریع سلامت جامعه بوده و می تواند تلاش های سازمان یافته در این مسیر را تجمیع سازد. رشته فن آوری اطلاعات سلامت شاخه ای از علوم پزشکی است که با استفاده از سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری به پردازش اطلاعات پرداخته ، آنها را ذخیره ، بازیابی و به اشتراک گذاشته و امکان استفاده از داده های سلامت و دانش را برای تسهیل ارتباطات و تصمیم سازی فراهم می سازد.

پس از حذف رشته‌ی مدارک پزشکی از لیست رشته‌های علوم پزشکی در سطح لیسانس، رشته فناوری اطلاعات سلامت با تغییرات اساسی نسبت به رشته مدارک پزشکی، جایگزین آن شد.

درست است که این رشته جدید است ولی سابقه ای در رشته دیگر دارد و آن مدارک پزشکی است که وظیفه اش کدگذاری بیماریها و ساماندهی پرونده ها و مدارک پزشکی بود. با رشد سیستم های نرم افزاری، پرونده های کاغذی تقریبا در حال حذف شدن است. پس دیگر مدارک پزشکی معنی ندارد.

این رشته در دانشگاه های علوم پزشکی تدریس می شود. برای همین، جهت ورود به این رشته باید در کنکور علوم تجربی شرکت کرد. ولی اکثر داوطلبان کنکور تجربی عاشق رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی و این جور رشته ها هستند و کمتر افرادی هستند که اولویت آنها رشته فناوری اطلاعات سلامت باشد. در هر صورت تعدادی از بد حادثه یا خوب حادثه وارد این رشته می شوند. خیلی از افرادی که این رشته جزو اولویت آنها نبوده، کم کم وقتی زیبایی ها و پویایی های این رشته را می بینند به آن علاقمند می شوند.

 

هدف:

هدف از این رشته تربیت نیروهای آگاه به مسائل علمی روز ، توانمند ، مسئولیت پذیر و حساس به سلامت افراد و جامعه در حیطه فناوری اطلاعات سلامت است که تخصص خود را در زمینه بکارگیری فناوری اطلاعات در حوزه سلامت ، پردازش ، ذخیره و بازیابی اطلاعات جهت تسهیل ارتباطات تیم درمانی و تصمیم سازی در نظام سلامت در اختیار جامعه قرار دهند و با برقراری ارتباط مؤثر ، اطلاعات بالینی و مالی (کنترل هزینه و کاهش کسورات بیمارستانی) مورد نیاز را برای ارائه دهندگان در عرصه های آموزشی ، پژوهشی ، بهداشتی ، درمانی و موسسات بیمه فراهم و از حقوق و اطلاعات بیماران و بیمارستان حمایت کنند.

 

 

بازه:

• تصدی و مدیریت بخش فن آوری اطلاعات سلامت مشتمل بر جمع آوری و پردازش داده ها ( سازماندهی ، طبقه ­بندی و محاسبات آماری ) و ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات
• پردازش و مدیریت داده های اطلاعات سلامت با استفاده از سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری
• تحلیل شاخص های بهداشتی
• مشارکت در کارشناسی، طراحی و پیاده سازی نظام  Hospital Information System

توانایی:

• مهارت های ارتباطی – تعامل
• مهارت حل مسئله
• مهارت های مدیریت و برنامه ریزی
• توانایی کار در محیط های حرفه ای
• توانایی سالم سازی فیزیکی و روانی محیط کار

 

ویژگی های شخصیتی

داشتن ویژگی های زیر میتواند به موفقیت بیشتر در این رشته منجر شود :

• منظم
• جزئی نگر
• قابل اعتماد
• همراه و یاری گر

MBTI

ISFJ – مهم نیست که روی کارت ویزیت آنها چه نوشته شده است، بسیاری از مدافعان به کار خود با چشم کمک به دیگران به روش های عملی برخورد می کنند. افراد با این تیپ شخصیتی تمایل دارند در خدمات مشتری برتری داشته باشند، با موهبت خاصی برای گوش دادن به نگرانی ها، آرام کردن ناامیدی ها، و دیدن همه چیز به وضوح. این مهارت‌ها همچنین می‌توانند به خوبی به نقش‌هایی در منابع انسانی، پشتیبانی فناوری اطلاعات، مهمان‌نوازی، خرده‌فروشی، مدیریت اداری، علوم کتابخانه‌ای و تقریباً هر شغلی که شامل زمینه‌سازی و کمک به پاسخگویی به سؤالات افراد باشد تبدیل شود.

گرایش ها

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری امکان پذیر می باشد.

فارغ التحصیلان این رشته در برخی دیگر از رشته های مقطع کارشناسی ارشد وزارت بهداشت می توانند شرکت کنند که عبارت است از :

• آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت
• آمار زیستی
• انفورماتیک پزشکی
• ارزیابی فناوری سلامت (HTA)
• کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
• تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی

دانشگاه های ایران در حوزه  فناوری اطلاعات سلامت

• دانشکاه علوم پزشکی تهران
• دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران (پذیرش با شرایط خاص)
• دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
• دانشگاه علوم پزشکی شیراز
• دانشگاه علوم پزشکی تبریز
• دانشگاه علوم پزشکی کاشان
• دانشگاه علوم پزشکی همدان
• دانشگاه علوم پزشکی زاهدان

 

دروس پایه:

فیزیولوژی / آناتومی / آشنایی با عوامل بیماری زا / داروشناسی / ریاضیات پایه / آمار حیاتی مقدماتی / مبانی اپیدمیولوژی / مبانی کامپیوتر / آزمایشگاه مبانی کامپیوتر / روش تحقیق / اصول مدیریت

دروس تخصصی:

بیماری شناسی 1و2و3 / اصطلاحات پزشکی 1و2 / شاخص ها و تحلیل داده های بهداشتی / مدیریت اطلاعات سلامت 1 و 2 /  مدیریت سیستم های اطلاعات سلامت / سیستم های اطلاعات سلامت / زبان اختصاصی HIT ، HIM/ ساختمان داده ها / آمار حیاتی استنباطی / برنامه نویسی مقدماتی /  کدگذاری مرگ و میر/ کدگذاری اقدامات پزشکی/ طبقه بندی های بین المللی تخصصی /  مدیریت سیستم های اطلاعات سلامت / کد گذاری بیماری ها 1و2و3 / پروژه تحقیق / مبانی حسابداری و اقتصاد سلامت/ آشنایی با برنامه های کاربردی / مدیریت بهبود عملکرد در مراکز بهداشتی درمانی / اقدامات جراحی ، خدمات تشخیصی ، درمانی و ملزومات مصرفی پزشکی / رسیدگی و محاسبه اسناد بیمه بیمارستانی / شاخص ها و تحلیل داده های سلامت / تحلیل و نمایش داده های سلامت

بازار کار رشته فناوری اطلاعات سلامت

مراکز غیر مستقل:

در بیمارستانها، کلینیکها، مراکز بهداشت و مراکز تشخیصی به عنوان:

• کارشناس یا مدیر واحد فناوری اطلاعات
• کارشناس یا مدیر واحد فناوری اطلاعات سلامت، مدارک پزشکی و کدگذاری
• کارشناس یا مدیر واحد بیمه
• کارشناس یا مدیر واحد پذیرش و ترخیص
• کارشناس شبکه و امنیت اطلاعات سلامت
• کارشناس یا مدیر واحد آمار بیمارستانی
• کارشناس سیستم اطلاعات بیمارستانی (HIS)
• کارشناس یا مدیر واحدهای اداری

 

مراکز مستقل:

• مدیر عامل
• مدیر پروژه
• کارشناس یا مدیر واحد دیجیتال مارکتینگ و تولید محتوا
• برنامه نویس Full Stack،  Back-end  یا  Front-end
• گرافیست یا موشن گرافیست یا تدوینگر
• طراح رابط و تجربه کاربری (UI/UX)
• کارشناس یا مدیر واحد تحقیق و توسعه
• کارشناس داده کاوی و تحلیل داده ها
• کارشناس آرشیو الکترونیکی اسناد و مدارک پزشکی

در خارج از کشور سیستم‌های اطلاعات سلامت می‌توانند برای همه در مراقبت‌های بهداشتی از بیماران گرفته تا پزشکان و مقامات بهداشت عمومی مورد استفاده قرار گیرند. آنها داده ها را جمع آوری می کنند و آن ها را به گونه ای جمع آوری می کنند که بتوان از آنها برای تصمیم گیری در مورد مراقبت های بهداشتی استفاده کرد.

سطح درآمد:

متخصصان این رشته بسته به نوع فعالیت، تجربه و مهارت و… دارای درآمد های متفاوتی هستند .

مهاجرت

از آنجا که کشور های پیشرفته به پیشرفت خوبی در حوزه تکنولوژی پزشکی رسیده اند بازار کار این رشته در این کشور ها مطلوب میباشد .

برخی از دانشکده‌های پزشکی گزارش آموزش‌ها و دوره‌های شما را در بانک اطلاعاتی زیست پزشکی وارد می‌کنند. این کار برای دانشجو موقعیت مناسبی را فراهم می‌کند تا پس از اتمام دوره‌ی تحصیلش راحت‌تر به دنبال کار مناسب بگردد. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، یک برنامه‌ای تحت عنوان “برنامه‌ی همیاری انفورماتیک بهداشت عمومی” را ایجاد کرده است. این برنامه دوساله، دانشجویانی که دارای مدرک پزشکی یا کارشناسی ارشد انفورماتیک پزشکی هستند را برای حل مشکلات عمومی بهداشت به کار می‌گیرد.

 

در طی این مدت دانشجو برای وظیفه‌ای که به عهده دارد حمایت مالی می‌شود. برای انتخاب در این برنامه حمایت مالی شما باید تجربه تحقیق در زمینه بهداشت عمومی و انفورماتیک را داشته باشید. در صورت پذیرش در CDC یا همان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها مشغول به کار می‌شوید و سپس لازم است که برای تحقیقات بیشتر به نقاط مختلف دنیا سفر کنید.

کشور کانادا به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین کشورها برای تحصیل در رشته انفورماتیک پزشکی است. چهار دانشگاه برتر این رشته در دنیا، یعنی دانشگاه‌ تورنتو، دانشگاه‌ واترلو، دانشگاه‌ ویکتوریا و دانشگاه‌ دالهاوزی در کانادا قرار دارند؛ بنابراین فرصت بسیار مناسبی است برای دانشجویانی که قصد اپلای در رشته انفورماتیک پزشکی را دارند. دانشجویان بین‌المللی می‌توانند برای بورس‌های تحصیلی مختلف به دانشگاه درخواست دهند تا بتوانند با هزینه کمتری مقطع کارشناسی ارشد خود را در این کشور بگذرانند.

دانشگاه های ارائه دهنده این رشته در دنیا :

• Pennsylvania College of Technology in Williamsport
• University of Pittsburgh in Pittsburgh
• University of Washington in Seattle
• Boise State University in Boise
• Northwestern University in Evanston

 

افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:

• دکتر رضا صفدری :عضو هیئت علمی و مدیر گروه و معاون پژوهشی گروه آموزشی مدیریت اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران