علم اطلاعات و دانش شناسی

\"تعریف

علم اطلاعات و دانش شناسی نامی است که به جای کتابداری پیشنهاد شده و این رشته را تغییر داده است. امروزه با سرعت گرفتن حرکت به سمت جامعه دانشی، اهمیت اطلاعات و دانش بیش از پیش آشکار شده است. یکی از مهم ترین اقشار متخصص که نقش تعیین کننده ای در جوامع دانشی ایفا می کنند، متخصصان اطلاعات و دانش شناسان هستند. این متخصصان با مطالعه ماهیت اطلاعات و دانش و تدوین مکانیزم هایی برای گردآوری، سازماندهی، اشاعه و مدیریت آن ؛ زمینه را برای پویایی جریان دانش در جامعه (اعم از سازمان ها و کل جامعه) فراهم می سازند. از این رو رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به عنوان رشته ای که ماهیت و کاربردهای اطلاعات را مطالعه می کند یکی از مهم ترین رشته های دانشگاهی به حساب می آید.
این رشته از ۱۹ شهریور ۱۳۹۱ از عنوان رشته ی کتابداری و اطلاع ‌رسانی به عنوان جدید تغییر نام یافت و اولین گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران در دانشگاه تهران با یاری متخصصین و تلاش‌های ایرج افشار مدیر طرح نوسازی کتابخانه‌های دانشگاه تهران، در سال تحصیلی ۱۳۴۵ در دانشکده علوم تربیتی آغاز به کار کرد.

\"هدف،

با توجه به تغییرات شگرف در حوزه اطلاعات و دانش هدف از این رشته تربیت نیروی انسانی متخصص اطلاعات و دانش می باشد که به خوبی به مهارت های فراهم‌آوری، سازمان دهی و اشاعه اطلاعات آشنا بوده و به طور موثر اطلاعات را در هر قالبی از شکل سنتی محض گرفته تا در محیط های کاملاً دیجیتال مدیریت نمایند و برای فعالیت های حرفه ای در سازمان ها و مراکز اطلاعاتی همانند کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ، مراکز تحلیل اطلاعات ، مدیریت اطلاعات و دانش ها در بخش دولتی و غیردولتی آماده باشند.

\"بازه
  • کتابخانه های سنتی
  • سازمان‏ ها، موسسات و شرکت‏ های مختلف با هدف مدیریت و سازماندهی اطلاعات
  • راهبری و عضویت در تیم های مدیریت دانش و مدیریت محتوای پرتال‏ های سازمانی
  • مشاوره و گردآوری اطلاعات پژوهشی و تحلیل اطلاعات
  • معاونت پژوهشی دانشگاه‏ ها با هدف ارزیابی اطلاعات مربوط به انتشارات علمی و پژوهشی
  • پردازش داده های مربوط به تولید علم
  • اخذ مشاوره در خصوص نظامات رتبه‏ بندی علمی و دانشگاهی
\"توانایی
  • فردی منظم
  • دارای مهارت های نوشتاری خوب
  • توانایی کار با کامپیوتر
  • دقت عمل بالا در ارائه خدمات به مشتریان
  • توانایی برقراری ارتباط با افراد
\"ویژگی
  • منظم / سنتی
  • نوع دوست
  • سازگار
  • صبور
  • همراه و یاری گر
\"گرایش

ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری امکان پذیر می باشد.

گرایش های مقطع کارشناسی ارشد این رشته عبارتند از:

  • علم سنجی
  • مدیریت اطلاعات
  • مدیریت کتابخانه های دانشگاهی
  • مدیریت کتابخانه های عمومی
  • مدیریت کتابخانه های دیجیتال
  • مطالعات آرشیوی

گرایش های مقطع دکتری این رشته عبارتند از:

  • بازیابی اطلاعات و دانش
  • مدیریت اطلاعات و دانش
\"طول-دوره-رشته-های-دانشگاهی\"

رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در زیر گروه 4 رشته تجربی می باشد.

\"\"
\"\"
\"\"
\"برخی
  • دانشگاه علامه طبابایی
  • دانشگاه الزهرا (س) – تهران (ویژه خواهران)
  • دانشگاه خوارزمی – تهران (محل تحصیل کرج)
  • دانشگاه شاهد – تهران
  • دانشگاه فردوسی مشهد
  • دانشگاه شهید چمران – اهواز
  • دانشگاه اصفهان
  • دانشگاه تبریز
  • دانشگاه قم
  • دانشگاه شهید باهنر – کرمان
  • دانشگاه بیرجند
  • دانشگاه خلیج فارس – بوشهر
  • دانشگاه سمنان (محل تحصیل دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی مهدی شهر)
  • موسسه غیرانتفاعی قشم
  • دانشگاه پیام نور استان تهران – تهران جنوب
  • دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

پذیرش در دانشگاه های پیام نور ، غیرانتفاعی و آزاد و برخی از دانشگاه های سراسری بر اساس سوابق تحصیلی می باشد.

\"دروس

دروس پایه:

  • واژه پردازی2 / ریاضیات پیش دانشگاهی / زبان اختصاصی انگلیسی 1 و 2 / ریاضیات عمومی / مبانی سازمان و مدیریت / زبان عربی 1 و 2 / واژه پردازی 1 / روانشناسی عمومی / مبانی فلسفه / مبانی جامعه شناسی / تاریخ ادبیات ایران / تاریخ ادبیات جهان / مبانی رایانه و اصول برنامه نویسی / مقدمات زبان شناسی عمومی / شیوه های مطالعه

دروس تخصصی:

  • اداره کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی / روش تحقیق و گزارش نویسی / مبانی اطلاعات و ارتباطات / کاربرد اینترنت در کتابخانه ها / آمارو احتمالات در کتابداری و اطلاع رسانی / برنامه نویسی کاربردی / آشنایی با طراحی پایگاه داده ها / آشنایی با صنعت چاپ و نشر / آشنایی با نمایه سازی / نشریات ادواری چاپی و الکترونیکی / مجموعه سازی / کارورزی 1 و2 و 3 و 4 / سازماندهی منابع اطلاعاتی 1و2و3و4و5  / مرجع شناسی عمومی 1و2 / مرجع شناسی تخصصی 1و 2 / اصول کار مرجع / ساختمان و تجهیزات کتابخانه / مواد و خدمات کتابخانه برای کودکان و نوجوانان / مقدمات کتابداری و اطلاع رسانی / پروژه پایانی / تاریخ تحول کتابخانه ها
\"\"
\"فرصت

مراکز محل فعالیت غیر مستقل :

  • موزه‌ها
  • شرکت‌ها و نهادهای دولتی
  • سازمان‌های غیرانتفاعی و ارائه‌کنندگان خدمات
  • کتابخانه های عمومی
  • کتابخانه های مدارس
  • کتابخانه های دانشگاه ها
  • معلم / استاد دانشگاه

سطح درآمد :

  • درآمد در بخش های مختلف دولتی و خصوصی متفاوت می باشد.میزان حقوق فرد بر اساس معیارهای تخصص، مهارت، دانش و تجربه  و میزان سابقه کاری او تعیین می گردد.
\"خارج
\"وضعیت

در دهه ۱۹۹۰ با اختراع ریزرایانه‌ها و در سال۱۹۹۰ با اختراع وب و ورود این فناوری‌های نوین اطلاعاتی به پهنه کتابخانه‌های جهان این دانش نیز دستخوش دگرگونی‌های گسترده‌ای شد. در نتیجه پژوهشگران و استادان این رشته درصدد تغییر نام رشته کتابداری آن برآمدند و واژه ” Information” یعنی “اطلاعات” یا “اطلاع‌رسانی” نیز به نام این دانش اضافه شد و امروز از آن به عنوان ” Library & Information Sciences” یعنی: علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی یاد می‌شود. اگرچه در انگلستان و برخی کشورهای دیگر با عناوین دیگری از جمله ” Information Studies” و ” Information Management” نیز از آن یاد می‌شود

دانشگاه های مطرح دنیا در این زمینه :

  • The University of Sheffield
  • University of North Carolina, Chapel Hill
  • University of Illinois at Urbana-Champaign
  • University of British Columbia
  • Indiana University Bloomington
  • Indiana University Bloomington
  • (University of California, Berkeley (UCB
  • University of Washington
\"افراد

دکتر معصومه کربلایی آقاکامران : عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا

دکتر عبدالرسول جوکار : عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز

\"منابع\"
  • کتاب هنرانتخاب
  • سایت “ای-استخدام”
  • سایت “مسیر ایرانی”
  • سایت “3گام”
  • کتاب معرفی رشته های سازمان سنجش
  • سایت ویکی پدیا فارسی و انگلیسی
  • سایت خبرنامه دانشجویان ایران
  • سایت گزینه 2
  • سایت دانشگاه شهید بهشتی
  • www.topuniversities.com