روش مطالعه درس فيزيک

درس فیزیک برای دانش‌آموزان ریاضی، درسی بسیار مهم و با ضریب بالاست و برای دانش‌آموزان رشته‌ی تجربی، از آنجا که فیزیک نقطه‌ی ضعف آن‌ها می‌باشد پس درصد بالا در این درس می‌تواند باعث جلو افتادن آن‌ها از بقیه رقبا شود. جالب است بدانید تنها ۴٪ داوطلبین کنکور درس فیزیک را بالای ۵۰٪ می‌زنند. درصد فیزیک رتبه‌های زیر ۱۰۰۰ تجربی ۶۰ و در رتبه‌های زیر ۱۰۰۰ رشته‌ی ریاضی ۷۳٪ می‌باشد.
در کنکور ۹۸ شاهد آن بودیم که تعداد سوالات مفهومی بیشتر شده و در رشته‌ی تجربی ۶ سوال مفهومی و ۲۴ سوال محاسباتی بوده است. پس اهمیت کتاب در این‌جا مشخص می‌شود و باید فرصت امتحانات نهایی غنیمت شمرده شود.

درس فیزیک تلفیقی از مفهوم و محاسبات است و حل سوال کاملا وابسته به فهم سوال است پس در وهله اول باید متن کتاب را به طور کامل متوجه شوید. نحوه‌ی مطالعه‌ و جمع‌بندی فیزیک در ایام امتحانات نهایی با توجه به سطح دانش‌آموزان متفاوت است. با توجه به مطالبی که در مبحث جمع‌بندی مقدماتی گفته شد با ۴ رنگ هایلایت ابتدا سطح خود را مشخص کنید (توجه شود در ایام امتحانات نهایی ابتدا دوازدهم و سپس پایه مطالعه شده و تست زده شود).

۱_ دانش‌آموزان قوی: جمع‌بندی پایه و دوازدهم به طور کامل انجام شده است

سبک مطالعه و تست در ایام امتحانات نهایی به شکل زیر است:
۱.مطالعه و مرور کتاب و حل مثال‌های کتاب (ویژه نهایی)
۲.مطالعه‌ی خلاصه‌ها (در صورتی که خلاصه تهیه شده)
۳.بازیابی (تست زدن) ابتدا مباحث زرد دوازدهم بعد سبز بعد آبی
۴.مرور مرحله‌ی ۲ (آزمون‌های جامع کنکوری زده شود، ترجیحا یک روز در میان) سپس همین مراحل برای پایه انجام شود.

در صورتی که می‌خواهید به درصد بسیار بالا در درس فیزیک برسید، تنها راه، اجرای دقیق و منظم مرور مرحله‌ی ۲ می‌باشد. چرا که مفاهیم فیزیک به مرور زمان در ذهن جا می‌افتد با زدن تست در مرحله‌ی مرور ۲، تسلط شما بیشتر می‌شود، قادر به حل سوالات سخت خواهید شد و زمان‌بندی و مدیریت زمان شما برای آزمون بسیار بهتر خواهد شد چون سرعت تست‌زنی شما نیز بالا می‌رود.

۲_ دانش‌آموزان متوسط ، مطالعه ناقص یا تست ناقص در برخی مباحث

بسیاری از این دانش‌آموزان علی رغم زمان مناسبی که برای این درس گذاشته‌اند به نتیجه دلخواه خود نرسیده‌اند. ممکن است دیدگاه بعضی از شما در حل تست‌ها بدین صورت باشد که حل سوالات فیزیک وابسته به یافتن فرمول و جایگذاری عدد است، در صورتی که همان طور که گفته شد فیزیک تلفیقی از مفهوم و محاسبات است پس تا زمانی که مفهوم یک مبحث را به خوبی درک نکرده باشید امکان حل سوال برای شما وجود ندارد و در سر جلسه‌ی آزمون تنها سوالاتی را که فرمول آن‌ها ساده بوده و با یک جایگذاری حل می‌شوند می‌توانید حل کنید. در ایام امتحانات نهایی سبک کلی مطالعه و تست شما باید به صورت زیر باشد (ابتدا دوازدهم بعد پایه)

۱.مطالعه و حل مثال‌های کتاب
۲. تهیه خلاصه کوتاه ویژه مرورهای بعدی
۳.تست‌زنی از منابع ذکر شده
۴. مرور مرحله‌ی ۲ (همان تست‌های مرحله‌ی ۳ باری دیگر زده شود)

*علت عدم وصول شما به نتیجه دلخواهتان متعدد است.

۱_ مفهومی نخواندن:

هیچ گاه از مطلبی از کتاب یا درسنامه که متوجه نشده‌اید رد نشوید زیرا در این صورت مطلب جنبه‌ای حفظی برایتان خواهد داشت و کمکی برای حل مسائل به شما نخواهد کرد هم‌چنین فرمول‌های حفظ شده را نیز به سرعت فراموش خواهید کرد.
در ایام امتحانات حتما کتاب را به دقت مطالعه کنید و سوالات را حل کنید زیرا تعداد سوالات مفهومی فیزیک در کنکور رو به افزایش بوده و تعدادی از مثال‌ها و تمارین کتاب عیناً در کنکور ذکر شده‌اند.

٢-مرتب نبودن مطالب در ذهن:

اگر مدت زمان زیادی از مطالعه‌ی یک مبحث گذشته یا در تازگی می‌خواهید شروع به مطالعه کنید حتما برای خود خلاصه‌ای تهیه کنید خلاصه در درس فیزیک باید یک الگوی یاداوری باشد یعنی
عنوان   ⇐    فرمول اصلی    ⇐      فرمول فرعی    ⇐     تبصره‌ها
تهیه‌ی این خلاصه‌ علاوه بر مرتب شدن ذهن شما، در مرورهای بعدی نیز کمک کننده بوده و دیگر نیازی به مطالعه‌ی دوباره کتاب یا درسنامه نخواهید داشت.

٣-تست‌زنی غلط:

اگر شما هم از آن دسته دانش‌آموزانی هستید که سوالات مفهومی و به ظاهر پیچیده را نمی‌توانید حل کنید مشکل در عدم شناخت تستی شماست شناخت تست و سپس حل آن شامل ۵ مرحله می‌باشد:                                                                  

١-مطالعه سوال
٢-کنار هم قرار دادن داده‌ها :  خط کشی زیر مطالب مهم  ،   یادداشت داده‌ها
٣-فهمیدن ساختار کلی سوال
۴-تعیین خانواده و تیپ سوال
۵-تصور نقشه حل سوال در ذهن

پس این که با مطالعه‌ی سوال سریع دست به قلم شوید و فرمول‌های متعدد بنویسید و جایگذاری عدد انجام دهید روشی بسیار غلط بوده و به پاسخ نخواهید رسید.

اما چگونه می‌توانیم به این شناخت ۵ مرحله‌ای برسیم؟

وقتی برای بار اول تستی حل می‌شود ذهن در پی ارتباط داده‌های مسئله با یادگیری‌های قبلی و سپس حل سوال است و به ساختار تست توجهی ندارد در تکرارهای بعدی ذهن به مفاهیم فراتر از حل تست توجه می‌کند که همان ساختار و پیکربندی تست است که باعث تسلط و شناخت تست می‌شود. پس در مرور مرحله ٢ بهتر است باری دیگر همان سوالاتی که در مرحله‌ی بازیابی زده شده زده شود یا تیپ‌های تستی مشابه آن حل شود.

۴-محاسبات ضعیف

از قانون ٣×٢ (رفوی ٣ ضریب سخت و ٣ تقسیم سخت) استفاده شود.

۵-کمبود زمان

اگر سر جلسه‌ی آزمون با کمبود زمان مواجه می‌شوید علت حل کردن سوالات پشت سر هم و دانه به دانه است به خاطر داشته باشید اغلب اوقات طراح سوالات سخت را ابتدا قرار می‌دهد تا شما درگیر حل این سوالات شده و زمان خود را از دست دهید، استرس‌تان زیاد شود و اعتماد به نفس خود را برای حل بقیه سوالات از دست دهید در واقع حل سوالات فیزیک در ٣ دور باد انجام شود ١-دور اول: حل سوالات ساده (حل این سوالات در کمتر از زمان استاندارد امکان‌پذیر است) ٢-دور دوم: حل سوالاتی که بلدم اما زمان‌بر است. ٣-دور سوم: حل سوالاتی که بلد نیستم ولی ممکن است با زمان بیشتر با استفاده از مفاهیم مادر قادر به حل آن باشم.

حل سوالات بدین روش علاوه بر مدیریت زمان، باعث کمتر شدن پاسخ‌های اشتباه، افزایش درصد و آرامش ذهنی شما خواهد شد.

۶-مطالعه‌ی بقچه‌ای:

با مرور مرحله ٢ در ایام امتحانات مطالب در ذهن شما تثبیت خواهد شد اما در غیر این صورت تمامی مطالب از یاد شما خواهد رفت پس از ایام امتحانات نهایی بهتر است هفته‌ای ۴ مرتبه به مطالعه و تست فیزیک اختصاص دهید و مطالعه و تست خود را به یک روز و زمان زیاد محدود نکنید

٣-می‌خواهم شروع به مطالعه کنم؟؟؟

الگوی پیش روی در ایام امتحانات روی مباحث دوازدهم مانند الگوی ذکر شده در دانش‌آموزان متوسط است با برنامه‌ی مشاور خود پیش روید. مشاور با توجه به شناختی که از شما دارد تعداد مطالعاتی مشخص برای هر فصل در برنامه‌تان می‌گنجاند توجه کنید حتما به ترتیب اولویت‌ها پیش روید با اولویت‌بندی مباحث پربازده زیر در رشته تجربی می‌توانید به ۴٣ الی %۶٩ برسید (با زدن اولویت‌های ١ به ١٣ تست %۴٣ و اولویت ١ و ٢ به ١٩ تست ۶٣ درصد پاسخ خواهید داد).

پایه مبحث تعداد تست اولویت
دهم فیزیک و اندازه‌گیری (پایه‌ای) ١ ١
کار و انرژی ٢ ١
فشار ٢ ٢
دما و گرما ٣ ١
یازدهم الکتریسیته ساکن ٣ ٣
جریان‌های الکتریکی و مدارهای جریان مستقیم ٣ ٣
مغناطیس و القا ٣ ١
دوازدهم حرکت شناسی ٣ ٢
دینامیک ٣ ٣
نوسان و موج ۴ ١
فیزیک اتمی (از مدل رادرفورد به بعد حذف شده) ۴ ١