کارگردانی تلویزیون

طبق آماری که در سال ۱۹۹۳ گرفته شده است، نوجوانان آمریکایی تا پایان دبیرستان ۱۹ هزار ساعت به تلویزیون نگاه می‌کنند! یعنی بیشتر از مدت زمانی که در کلاس درس حضور دارند، وقت خود را صرف تماشای تلویزیون می‌کنند. متأسفانه درکشور ما آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد. اما تأثیرپذیری بسیار زیاد نوجوانان و جوانان ما از شخصیت‌های تلویزیونی، بیانگر آن است که جوانان، بخش عظیمی از وقت خود را صرف تماشای تلویزیون می‌کنند و در این میان تله تئاترها، فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی که در حیطه کار کارگردانان تلویزیون است، بیشترین مخاطب را دارند. تخصص کارگردانی تلویزیون در دانشکده صدا و سیما در دو گرایش نمایش و مستند ارائه می‌شود. کارگردانی تلویزیونی یک رشته کاربردی است و هدف آن تربیت نیروی متخصص، متعهد و خلّاق برنامه‌ساز در جهت سیاست‌های سازمان صدا و سیما است. در واقع کارگردان تلویزیون کسی است که ذهنیت خود را با استفاده از آموزش‌های کلاسیک و آکادمیکی که در خصوص برنامه‌سازی تلویزیون در طول دوران تحصیل کسب کرده است، به تصویر می‌کشد و با خلاقیت و نوآوری به تولید برنامه‌های تلویزیونی می‌پردازد. صدا و سیما از همه هنرها؛ از جمله موسیقی، معماری، ادبیات، نقاشی، طراحی، خطاطی و عکاسی بهره می‌گیرد. به همین خاطر، دانشجوی کارگردانی تلویزیون باید اطلاعات هنری گسترده‌ای در همه این زمینه‌ها داشته باشد. اما متأسفانه گاه داوطلبان شرکت‎کننده در مصاحبه حضوری این دانشکده، از مهمترین و بدیهی‌ترین اطلاعات هنری بی‌خبر هستند! همچنین برخی از داوطلبان نمی‎توانند آنچه را که می‌خواهند، بگویند. چنین افرادی نمی‌توانند کارگردان موفقی شوند؛‌ چون کارگردان باید بتواند با بازیگر یا فیلمبردارش بخوبی ارتباط برقرار کند و بگوید که از او چه انتظاری دارد. دانشجویان این رشته باید روابط اجتماعی خوبی داشته و بتوانند یک گروه را بخوبی اداره کنند.در کل داوطبان باید بدانند که در اینجا چیزی تزریق نمی‌‎شود تا یک نفر کارگردان، طراح یا برنامه‌ساز شود. بلکه استادان دانشگاه فقط راه را نشان ‎می‎دهند و خود دانشجو باید با تلاش بسیار و مطالعه فراوان به نتیجه برسد. یکی از مهم ترین وادی‌های عشق است ؛ فردی که وارد آن می‌شود، باید عاشق باشد. کار هنری با فشارهای عصبی و روحی بسیاری همراه است و بیشتر اوقات نیز از شهرت و معروفیت در آن خبری نیست. برای مثال می‌توان به “ژرژملیف” پدر سینمای داستانی اشاره کرد که در اواخر عمرش در یکی از متروهای پاریس در حال دستفروشی پیدایش کردند.اگر کسی عشق و علاقه‌ واقعی به هنر نداشته باشد، نمی‌تواند در این وادی دوام بیاورد. سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران رشته‌هایی را در دانشکده صدا و سیما ارائه می‌دهد که دانشجویان آن پس از فارغ‌ التحصیلی، شغل تعریف شده‌ای نیز در سازمان داشته باشند. اما فرصت‌های شغلی فارغ ‌التحصیلان، تنها به سازمان صدا و سیما محدود نمی‌شود و فارغ‌ا لتحصیلان کارگردانی تلویزیون می‌توانند در سازمان‌های دست‌اندرکار تولید برنامه و مراکز برنامه‌سازی تبلیغاتی، نهادهای دولتی از قبیل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، وزارت آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت نمایند.

دروس مشترک در هر دو گرایش:

مبانی ارتباطات، مردم‌شناسی و رسانه‌های تصویری، عکاسی، آشنایی با هنر در تاریخ، تاریخ تلویزیون و فناوری رسانه‌های جدید، حکمت هنر اسلامی، ارتباطات بصری، آشنایی با فلسفه، پژوهش و نگارش در تلویزیون

دروس تخصصی کارگردانی تلویزیون:

زبان و ساختار، درک و بیان بصری، مخاطب‌شناسی تلویزیون، فلسفه هنر، ابزارشناسی تولید، شناخت عوامل نمایش، گونه‌شناسی فیلم، مبانی برنامه‌سازی تلویزیونی، کارگاه تصویر و نور، مبانی تدوین، مبانی برنامه‌سازی تک دوربینه، گونه‌شناسی برنامه‌های تلویزیونی، مبانی کارگردانی نمایش، مستند شناسی، موسیقی در فیلم و تلویزیون، تدوین دیجیتال، جلوه‌های خاص، کارگاه چند رسانه‌ای، طراحی و مدیریت تولید، تلویزیون آموزشی،…

گرایش نمایش:

دانشجویان گرایش نمایش، به مطالعه، پژوهش و تجربه در کارگردانی انواع برنامه‌های داستانی تلویزیون اعم از سریال‌ها، برنامه‌های کوتاه‌ و تله ‌تئاترها می‌پردازند. به عبارت دیگر، دانشجویان این گرایش، روش‌های طراحی و تولید یک برنامه داستانی از عرصه ایده تا ساخت در استودیو یا واحد سیار، پخش و ارزشیابی آن را فرا می‌گیرند و در این میان با چگونگی نقد و تحلیل برنامه‌های تلویزیونی، تحولات اجرا، تصویرنامه ‌نویسی، جلوه‌های خاص، طراحی صحنه، شیوه‌های بیان و نحو‌ه ارتباط تنگاتنگ فرم و محتوا آشنا می‌شوند. گفتنی است که تمامی این دروس همراه با فعالیت‌های عملی و کارهای کارگاهی است تا دانشجویان با استفاده از امکانات و تجهیزات کاربردی دانشکده و سازمان صدا و سیما بتوانند، تجربه و مهارت لازم را برای ساخت و تولید برنامه‌های داستانی تلویزیونی کسب نمایند.

دروس تخصصی گرایش نمایش:

بازیگردانی و کارگردانی، برنامه‌سازی استودیویی، تصویرنامه نویسی، سمینار برنامه‌ سازان تلویزیونی، واحد سیار، برنامه‌سازی تک دوربینه، کارگاه نمایش تلویزیونی…

گرایش مستند:

دنیای کارگردانی مستند است، دنیایی که حیطه بسیار گسترده و وسیعی دارد! و از یک سو شامل گزارش خبری، ورزشی و اجتماعی می‌شود و از سوی دیگر مستند مردم‌شناسی یا طبیعت را در برمی‌گیرد! در واقع مستند، خوراک بسیار مهمی برای تلویزیون است و خیلی از برنامه‌های تلویزیونی؛ از جمله گزارش‌های اجتماعی، ورزشی، مردم‌شناسی یا مستند‌های طبیعت در این حیطه قرار دارد. دانشجویان این گرایش با آموزش دروسی از قبیل فرم و محتوا در مستند تلویزیونی، ژورنالیسم تلویزیونی و مجله تلویزیونی، اطلاعات لازم را برای مستند سازی کسب می‌کنند. یک مستند ‌ساز باید فردی صبور، دقیق و تیزبین باشد. برای مثال، یک کارگردان مستند طبیعت، گاه لازم است که ساعت‌ها در گوشه‌ای بنشیند تا از پرنده‌ای که می‌خواهد در لانه خود به جوجه‌اش غذا بدهد، فیلمبرداری کند.

دروس تخصصی گرایش مستند:

فرم و محتوا، نویسندگی برای مستند، مستند سازی، تاریخ و نقد فیلم مستند، ژورنالیسم تلویزیونی، سمینار بررسی مستند سازان، مجله تلویزیونی

دانشگاه هایی که دراین رشته پذیرش دانشجو دارند :

موسسه غیرانتفاعی کمالالملک – نوشهر- دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران – موسسه غیرانتفاعی با آزمون – شیراز – …‌