فناوری اطلاعات سلامت

\"تعریف

سلامت بنیادی ترین نیاز انسان و حق اولیه هر فرد است . به همین دلیل برخورداری و تامین نیازهای بهداشتی – درمانی و مراقبت های پزشکی در قانون اساسی کشور حقی همگانی در نظر گرفته شده است. در این میان رشته فناوری اطلاعات سلامت ابزار مهمی برای پیشبرد سریع سلامت جامعه بوده و می تواند تلاش های سازمان یافته در این مسیر را تجمیع سازد.رشته فن آوری اطلاعات سلامت شاخه ای از علوم پزشکی است که با استفاده از سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری به پردازش اطلاعات پرداخته ، آنها را ذخیره ، بازیابی و به اشتراک گذاشته و امکان استفاده از داده های سلامت و دانش را برای تسهیل ارتباطات و تصمیم سازی فراهم می سازد.
با رفورم استاندارد سازی بیمارستان های آمریکا در اویل قرن بیستم توجه بسیار زیاد بیمارستان ها و پزشکان به مدارک پزشکی و ثبت اطلاعات بیماران جلب گردید. به همین دلیل انجمن پزشکی آمریکا به دنبال آن انجمن مدارک پزشکی آمریکا (انجمن مدیریت اطلاعات سلامت آمریکا) برآن شدند تا با آموزش های دانشگاهی به تربیت افراد با تخصص فنی پرداخته و کیفیت مدارک پزشکی را ارتقاء دهند. در سال 1928 برای اولین بار انجمنی با موضوع مدارک پزشکی در دنیا شروع به کار کرد اما مجوز تدریس دوره های آموزشی این رشته در دانشگاه ها در سال 1934 رسماً صادر شد.در ایران اولین بار مدارک پزشکی در دروس دوره فوق لیسانس اداره امور بیمارستان ها تدریس شد.از سال 1343 در بیمارستان های جدید التأسیس برای هر بیمارستان یک نفر بایگان پزشکی به منظور تاسیس بخش مدارک پزشکی و نگهداری پرونده ها استخدام گردید. وزرات بهداری برای تامین این نیروها در سال 1346 برای اولین بار اقدام به تاسیس آموزشگاهی نمود و در دوره یکساله به آموزش این کارکنان پرداختند. آموزش های دانشگاهی رشته از سال 1351 در انستیتو عالی علوم بیمارستانی در تهران و در دوره های کاردانی و کارشناسی آغاز شد. پس از تشکیل وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و ایجاد دانشگاه های علوم پزشکی از سال 1363 به بعد مقاطع کاردانی این رشته در این دانشگاه ها تاسیس شد. به دنبال دوره های کاردانی ، دوره های کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری نیز به تربیت پیشنهاد و به تصویب نهایی شورای عالی برنامه ریزی رسید . اما در دهه 1990 در سراسر دنیا تغییراتی بنیادین در رشته مدارک پزشکی به علت تغییر مدارک پزشکی کاغذی به مدارک پزشکی کامپیوتری و الکترونیکی و نفوذ شگرف فناوری های اطلاعاتی در نحوه بکارگیری و استفاده از اطلاعات رخ داد و نام رشته و حرفه در سراسر دنیا از مدارک پزشکی به فناوری اطلاعات سلامت تغییر یافت تا چهارچوبی روزآمد برای ارائه مدیریت فراگیر اطلاعات در حوزه سلامت و مبادله ایمن اطلاعات تدوین گردد.

\"هدف،

هدف از این رشته تربیت نیروهای آگاه به مسائل علمی روز ، توانمند ، مسئولیت پذیر و حساس به سلامت افراد و جامعه در حیطه فناوری اطلاعات سلامت است که تخصص خود را در زمینه بکارگیری فناوری اطلاعات در حوزه سلامت ، پردازش ، ذخیره و بازیابی اطلاعات جهت تسهیل ارتباطات تیم درمانی و تصمیم سازی در نظام سلامت در اختیار جامعه قرار دهند و با برقراری ارتباط مؤثر ، اطلاعات بالینی و مالی (کنترل هزینه و کاهش کسورات بیمارستانی) مورد نیاز را برای ارائه دهندگان در عرصه های آموزشی ، پژوهشی ، بهداشتی ، درمانی و موسسات بیمه فراهم و از حقوق و اطلاعات بیماران و بیمارستان حمایت کنند.

\"بازه
  • تصدی و مدیریت بخش فن آوری اطلاعات سلامت مشتمل بر جمع آوری و پردازش داده ها ( سازماندهی ، طبقه ­بندی و محاسبات آماری ) و ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات
  • پردارش و مدیریت داده های اطلاعات سلامت با استفاده از سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری
  • تحلیل شاخص های بهداشتی
  • مشارکت در کارشناسی، طراحی و پیاده سازی نظام Hospital Information System
\"توانایی
  • مهارت های ارتباطی – تعامل
  • مهارت حل مسئله
  • مهارت های مدیریت و برنامه ریزی
  • توانایی کار در محیط های حرفه ای
  • توانایی سالم سازی فیزیکی و روانی محیط کار
\"ویژگی
  • سنتی
  • منظم
  • جزئی نگر
  • قابل اعتماد
  • همراه و یاری گر
\"گرایش

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری امکان پذیر می باشد.

فارغ التحصیلان این رشته در برخی دیگر از رشته های مقطع کارشناسی ارشد وزارت بهداشت می توانند شرکت کنند که عبارت است از :

  • آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت
  • آمار زیستی
  • انفورماتیک پزشکی
  • ارزیابی فناوری سلامت (HTA)
  • کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
  • تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی
\"طول-دوره-رشته-های-دانشگاهی\"

این رشته در زیرگروه 2 رشته تجربی قرار دارد.

\"\"
\"\"
\"\"
\"برخی
  • دانشکاه علوم پزشکی تهران
  • دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران (پذیرش با شرایط خاص)
  • دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
  • دانشگاه علوم پزشکی شیراز
  • دانشگاه علوم پزشکی تبریز
  • دانشگاه علوم پزشکی کاشان
  • دانشگاه علوم پزشکی همدان
  • دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
  • دانشگاه علوم پزشکی مازندران – ساری
  • دانشگاه علوم پزشکی بیرجند (محل تحصیل دانشکده پیراپزشکی فردوس)
  • موسسه غیرانتفاعی علوم پزشکی وارستگان مشهد
\"دروس
  • دروس پایه :

فیزیولوژی / آناتومی / آشنایی با عوامل بیماری زا / داروشناسی / ریاضیات پایه / آمار حیاتی مقدماتی / مبانی اپیدمیولوژی / مبانی کامپیوتر / آزمایشگاه مبانی کامپیوتر / روش تحقیق / اصول مدیریت

  • دروس تخصصی :

بیماری شناسی 1و2و3 / اصطلاحات پزشکی 1و2 / شاخص ها و تحلیل داده های بهداشتی / مدیریت اطلاعات سلامت 1 و 2 /  مدیریت سیستم های اطلاعات سلامت / سیستم های اطلاعات سلامت / زبان اختصاصی HIT ، HIM/ ساختمان داده ها / آمار حیاتی استنباطی / برنامه نویسی مقدماتی /  کدگذاری مرگ و میر/ کدگذاری اقدامات پزشکی/ طبقه بندی های بین المللی تخصصی /  مدیریت سیستم های اطلاعات سلامت / کد گذاری بیماری ها 1و2و3 / پروژه تحقیق / مبانی حسابداری و اقتصاد سلامت/ آشنایی با برنامه های کاربردی / مدیریت بهبود عملکرد در مراکز بهداشتی درمانی / اقدامات جراحی ، خدمات تشخیصی ، درمانی و ملزومات مصرفی پزشکی / رسیدگی و محاسبه اسناد بیمه بیمارستانی / شاخص ها و تحلیل داده های سلامت / تحلیل و نمایش داده های سلامت و ….

\"فن
\"فرصت

رشته فناوری اطلاعات سلامت رشته‌ای نوپا در ایران و در مقطع کارشناسی از بازار کار نسبتاً خوبی برخوردار است.

مراکز محل فعالیت غیر مستقل:

  • کارشناس فنی / مدیر پایگاه داده های سلامت
  • کارشناس فنی / مدیر امنیت اطلاعات سلامت
  • تحلیلگر نرم افزارهای حوزه سلامت
  • بخش پذیرش مراکز بهداشتی درمانی
  • بیمارستان ها
  • معاونت درمان ، بهداشت

مراکز محل فعالیت مستقل:

  • برنامه نویس نرم افزارهای حوزه سلامت (برنامه نویسی ویندوز / برنامه نویسی وب / برنامه نویسی اپلیکیشن های موبایلی)
  • طراح / مدیر وب سایت های حوزه سلامت

سطح درآمد :

متخصصان این رشته بسته به نوع فعالیت، تجربه و مهارت و… دارای درآمد های متفاوتی هستند .

\"خارج
\"وضعیت

از آنجا که کشور های پیشرفته به پیشرفت خوبی در حوزه تکنولوژی پزشکی رسیده اند بازار کار این رشته در این کشور ها مطلوب میباشد .

دانشگاه های ارائه دهنده این رشته در دنیا :

  • Pennsylvania College of Technology in Williamsport
  • University of Pittsburgh in Pittsburgh
  • University of Washington in Seattle
  • Boise State University in Boise
  • Northwestern University in Evanston
\"افراد

دکتر رضا صفدری : عضو هیئت علمی و مدیر گروه و معاون پژوهشی گروه آموزشی مدیریت اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران

\"منابع\"
  • کتاب هنر انتخاب
  • سایت سازمان سنجش
  • دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان
  • مرکز آموزش عالی علوم پزشکی وارستگان
  • وزارت بهداشت و درمان