اعضا مصنوعی و وسایل کمکی

رشته ی اعضای مصنوعی از شاخه های رشته توانبخشی می باشد که وظیفه اش ساخت اعضای مصنوعی و وسایل کمکی (نظیر اُرتز (وسایل‌ کمکی‌ و اندام‌ مصنوعی‌ که‌ در داخل‌ بدن‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد مثل‌ استخوان‌ و مفاصل‌ مصنوعی‌) و همچنین‌ پرتز (وسایل‌ کمکی‌ که‌ خارج‌ بدن‌ هستند) ) است.اعضای مصنوعی ساخته شده ۷۰%از فعالیت اندام های سالم را انجام می دهند. متخصصان در این رشته می توانند به افرادی که در تصادفات و دیابت و… دچار قطع و نقص عضو میشوند کمک کنند .
مصریان باستان ،پیشگامان ساخت اندام های مصنوعی بودند. اندام های اولیه مصنوعی از فیبر ساخته می شوند و اعتقاد بر این است که بیشتر این عضو های ساختگی بدن به جای کاربردی بودن برای کامل شدن مورد استفاده قرار می گرفتند.ولی در ایران سابقه تاسیس مراکز ارتوپدی فنی به دهه 40 بازمی گردد و دانشکده توانبخشی در سال 1361 تأسیس شده است.در این رشته علاوه بر گذراندن واحدهای پایه پزشکی با اصول طراحی مهندسی نیز آشنا می شوید و از آنجا که این رشته ارتباط نزدیکی با تکنولوژی های پیشرفته دارد لزوم پویایی و بازنگری مستمر در آن ضروری است.

هدف:

هدف تربیت افراد متخصصی است که با آشنایی بر اصول مهندسی و پزشکی ، به ساخت اعضای مصنوعی برای افراد معلول بپردازند ؛ بتوانند دانسته های خود را جهت خدمت به بیماران بکار گیرند و موجب تشویق و ترغیب کارشناسان این رشته به همکاری و شرکت در فعالیت های تحقیقاتی – پژوهشی و فعالیتهای جامع ارتقاء سلامت و بهداشت جامعه شوند.
انتظار می رود با بالا رفتن سطح علمی این رشته از طریق دستیابی و اجرای جدیدترین و مؤثرترین روشهای علمی در زمینه طراحی و ساخت ارتزها و پروتزها بتوان خدمات عالی چه در سطح کشور و چه در سطح منطقه ارائه داد.

 دانشجویان در این رشته با مطالعه دروس پایه و تخصصی، نحوه ساخت ارتز و پروتز را یاد می گیرند. پروتز در واقع عضو مصنوعی است که جایگزین عضو طبیعی انسان می شوند، اما ارتز یک وسیله کمکی است که در اندام های فلج یا ضعیف استفاده می شود و به فرد کمک می کند تا کارایی بهتری داشته باشد. 

این رشته به طور کلی سه هدف اصلی را دنبال می کند:

حمایت از اعضای ضعیف و ناتوان بدن

ساخت اندام مصنوعی برای اعضای از دست رفته

اصلاح ناهنجاری ها

 

شاید به این فکر بیفتید که مهندسی پزشکی در طراحی و ساخت اعضاء مصنوعی کاربرد دارد، اما باید بگوییم که رشته ارتوپد فنی شامل ساخت اعضاء مصنوعی خارج از بدن مانند چشم، دست، بینی و پا می شود، ولی رشته مهندسی پزشکی شامل ساخت اعضای مصنوعی داخلی (مانند قلب مصنوعی) و خارجی(مانند چشم، دست، بینی و پا) می شود. همچنین مهندسان پزشکی به طراحی دستگاه های فیزیوتراپی، رادیولوژی هم می پردازند.

ساخت اعضای مصنوعی و کار کردن با بیماران کم‌توان یا نقص عضو، نیازمند قدرت جسمی بالایی است. دانشجویان این رشته به ساخت و پرداخت اعضای مصنوعی می‌پردازند و با فلز کاری، گچ‌کاری و قالب‌های سنگین سر و کار دارند. بنابراین توانایی بدنی این افراد باید بالا باشد تا بتوانند از پس وظایف خود برآیند. اگر به این رشته علاقه‌مند هستید سعی کنید جسمتان را هم تقویت کنید و سلامت و قدرت بدنی بالاتری داشته باشید.

بازه:

• اصلاح ناهنجاری ها
• حمایت از اعضای ضعیف و ناتوان بدن
• ساخت اعضای مصنوعی برای عضو از دست رفته
• ساخت وسایل کمکی جهت درمان بیماریهای ارتوپدی
• توانایی کار با ماشین آلات و دستگاه های تخصصی رشته
• همکاری با تیم های بهداشتی و درمانی در جهت کاهش معلولیت

توانایی:

• توانمندی درسی
• توانایی فیزیکی
• توانایی روحی
• مهارت های فردی
• پشتکار در مطالعه مستمر
• مهارت های رفتاری

 

ویژگی های شخصیتی

• داشتن دست های توانا
• علاقمند به کارهای فنی و صنعتی
• داشتن جسم و روحی سالم
• توانایی برقراری رابطه اجتماعی خوب با بیماران
• آمادگی روحی و توانایی برخورد با بیماران
• پایبند به اخلاق حرفه ای

• صادق
• قابل اعتماد
• نوع دوست
• همراه و یاری گر
• مسلط بر خود
• مقاوم

MBTI

ISTP  – فاتحان، حلال‌کننده‌های مسئله هستند و تمرکز تزلزل‌ناپذیری بر راه‌حل‌های عملی دارند (اگرچه شاید همیشه راه‌حل‌هایی برای مشکلات عملی نباشند). هیچ نوع دیگری به این اندازه مجذوب نحوه کار چیزها، نحوه استفاده از ابزارها و نحوه کنار هم قرار دادن حقایق برای ایجاد نتایج فوری و رضایت بخش نیست. این ترکیب کنجکاوی و قدرت عملی افراد با تیپ شخصیتی ویرتوز را مکانیک، مهندس، طراح گرافیک و دانشمندان پزشکی قانونی عالی می کند.

گرایش ها

گرایش های کارشناسی ارشد:

• اعضای مصنوعی و وسایل کمکی  ‏
• علوم تشریحی
• فیزیک پزشکی
• مهندسی پزشکی (بیوالکتریک و زیست مواد)
• اپیدمیولوژی
• ارزیابی فناوری سلامت
• انفورماتیک ‏پزشکی
• رشته مدیریت توانبخشی
• مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
• نانوتکنولوژی پزشکی
• زیست فناوری پزشکی
• آموزش پزشکی و برنامه ریزی یادگیری الکترونیکی در علوم پزشکی و…

گرایش های دکتری:

• اعضای مصنوعی و وسایل کمکی  ‏
• علوم اعصاب
• مهندسی پزشکی
• نانو فناوری پزشکی
• مشاوره توانبخشی
• انفورماتیک پزشکی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
• سلامت در بلایا و فوریتها (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)
• اپیدمیولوژی (مجاز برای تمامی رشته های ارشد علوم پزشکی)

دانشگاه های ایران در حوزه اعضای مصنوعی

• دانشگاه علوم پزشکی ایران
• دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
• دانشگاه علوم بهزیستی و توابخشی-تهران
• دانشگاه علوم پزشکی شیراز

 

دروس پایه و تخصصی

دروس پایه ی مهندسی :

استاتیک،تکنیک قطعه سازی، رسم فنی ، آمار

دروس پایه ی پزشکی :

ارتوپدی 1و2، نورولوژی ، رادیولوژی ، آناتومی اندام فوقانی و تحتانی، آناتومی سطحی ، زبان تخصصی،فیزیولوژی عمومی ، روانشناسی معلولین جسمی ، اصول توانبخشی و طب فیزیکی ، آناتومی ستون فقرات و نواحی قدامی شکم و… است

دروس تخصصی:

طراحی ارتز های اندام فوقانی،  طراحی ارتز های اندام تحتانی و ستون فقرات،  طراحی پروتز های اندام فوقانی، اندام تحتانی و ستون فقرات،ارتوپدی مکانیکی،تئوری پروتز1و2و3 ،تئوری ارتز1و2،رادیولوژی تکنیک چرمکاری،کارآموزی در عرصه ارتزهای بالا و زیرزانو،کار آموزی درعرصه ارتزستون فقرات،کار آموزی در عرصه اندام فوقانی ،کار آموزی در عرصه پرتزهای مچ پا وپنجه ،  کار آموزی در عرصه پروتز های بالا و زیر آرنج ، کار آموزی در عرصه لگن رسم فنی 1و2 و…است.

بازار کار رشته اعضای مصنوعی

یک فارغ التحصیل ارتوپد فنی مهارت های لازم برای اصلاح ناهنجاری ها، تقویت اعضای ناتوان و ضعیف بدن، نحوه ساخت اندام مصنوعی برای عضو از دست رفته را دارد. این رشته کاربرد بسیاری برای افراد جامعه دارد و بیشتر حیطه های کاری این فارغ التحصیلان در بخش های خصوصی است. در حال حاظر در ایران متخصص در زمینه ساخت پروتز های زیبایی مانند بینی مصنوعی، گوش مصنوعی، چشم مصنوعی کم داریم، اگر فارغ التحصیلان این رشته اهل تحقیق و مطالعه باشند، آینده شغلی خوبی را می توانند برای خود رقم بزنند.

همچنین در  مراکز زیر امکان استخدام فارغ التحصیلان این رشته فراهم است

• سازمان بهزیستی
• سازمان هلال احمر
• بنیاد جانبازان
• فعالیت در آموزش و تدریس دانشجویان
• مراکز پژوهشی-تحقیقاتی

در خارج از کشور مهندسان زیست پزشکی می توانند از تخصص و خلاقیت خود برای حل مشکلات زیست پزشکی استفاده کنند. یک دانشجوی مهندسی زیست پزشکی در MIT از فناوری نانو و میکرو برای اختراع یک موش انسانی با کبد انسان ساخته شده توسط بافت استفاده کرد تا محققان بتوانند کبد انسان را مطالعه کنند. یک مهندس زیست پزشکی مجرای ادرار را با استفاده از سلول های بیمار بازسازی کرد. اینها تنها نمونه هایی از نوآوری های اخیر در مهندسی پزشکی هستند. در حالی که این نوع اختراع می تواند مانند علم آینده نگر به نظر برسد، علم امروزی است، با پیشرفت ها و پیشرفت هایی که به طور مداوم برای کمک به پیشرفت مراقبت های پزشکی و درمان بیماری ها انجام می شود. در واقع، انتظار می رود بسیاری از درمان های مبتنی بر ابزار به دلیل مهندسی زیستی، به آرامی با درمان های مبتنی بر سلولی و مولکولی جایگزین شوند.

 

 

 

مهاجرت

رشته های مشابه اعضای مصنوعی Orthotics در آمریکا ، کانادا ، آلمان و انگلستان و رشته Technical Orthopedics در انگلستان ، آلمان و آمریکا می باشد . برای پذیرش در این رشته ها می توان در کشورهای ذکر شده اقدام نمود.

این افراد بیشتر در مراکز خدمات مراقبت های بهداشتی سرپایی، فروشگاه های بهداشت مراقبت های شخصی، بیمارستان های دولتی و … کار می کنند. تایم کاری این افراد در تمام فرصت های شغلی به صورت تمام وقت است. ایالت و مناطقی مانند کالیفرنیا، لونیزیانا، تگزاس، نیوهمپشایر و ایلینوی بهترین مکان برای این حرفه است و بالاترین میانگین حقوق را برای این حرفه می پردازند.

طبق پیش بینی های انجام شده، استخدام این متخصصین تا 10 سال آینده 17 درصد رشد می شود و تعداد زیادی فرصت های شغلی ایجاد می شود.

دانشگاه های مطرح دنیا در این زمینه :

• Northwestern University
• Georgia Institute of Technology-Main Campus
• University of Washington-Seattle Campus
• University of Pittsburgh-Pittsburgh Campus

نمونه هایی از درآمد فارغ التحصیلان این رشته :

لس آنجلس، کالیفرنیا     123،090 دلار

سیراکیوز ، نیویورک   112،260 دلار

اسپرینگ فیلد ، ماساچوست      99880 دلار

افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:

• در سال ۱۶۶۹، پیتر ورودین اولین اندام مصنوعی زیر زانو را ساخت که بعدها تبدیل به طرح اولیه همه اندام‌های مصنوعی شد. در سال ۱۸۰۰، جیمز پاتس، مخترع انگلستانی، اندام مصنوعی از چوب، یک مفصل زانو از جنس فولاد و یک پایه مفصلی ساخت که از زانو تا مچ پا به وسیله تاندون‌ها کنترل می‌شد.