به مجموعه ای از علوم و فنونی که به منظور نگهداری، تبدیل و حفظ کیفیت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی محصولات غذایی با منشا گیاهی، دامی و دریایی به کار گرفته می شود و هدف اصلی آن، طولانی تر کردن عمر غذاها (افزایش زمان ماندگاری) و کاهش ضایعات آنهاست ؛ علوم صنایع غذایی گفته می شود. رشته ی علوم و صنایع غذایی گرایش کنترل کیفیت که وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده بیشتر به کنترل بهداشت و سلامت مواد غذایی می پردازد. علاوه بر اهمیت حیاتی ایمنی در صنایع غذایی، امروزه این صنایع همانند بسیاری از صنایع دیگر، باید قادر باشد تا مسیر بسیار پیچیده و سختی را برای ارضاء تنوع طلبی مصرف کنندگان و همچنین رقابت در بازار دینامیک صنعتی وصادرات طی نماید.
گروه علوم و صنایع غذایی مسئول برگزاری برنامه های آموزشی و پژوهشی رشته علوم و صنایع غذایی گرایش کنترل کیفی مواد غذایی در دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در حدود 50 سال گذشته بوده و تربیت مدیران، پژوهشگران، صاحبان صنایع و مسئولان فنی در صنایع غذایی و نیز ارگان های دولتی مربوطه را به عهداه داشته است.دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد از قبل از انقلاب اسلامی و در دوره دکتری نیز از سال 1387 ارائه شده است. این گروه در حال حاضر تنها واحد ارائه کننده مقطع دکتری علوم و صنایع غذایی گرایش کنترل کیفی در کشور می باشد.
هدف:
هدف از رشته علوم و صنایع غذایی تربیت دانشجویان توانمند وصاحب نظر در امر غذا ، با نگرش کنترل کیفیت و ایمنی غذا و صیانت از سلامت محصول و مصرف کننده در جهت ارتقاء سطح کیفی زندگی و بهداشت جامعه است.
بازه:
- بررسی راه های نگهداری تازه و ایمن مواد غذایی
- آزمایش سلامت و کیفیت مواد غذایی
- انجام آزمایشات لازم و تولید نمونه محصولات
- کنترل کیفیت و بهداشت مواد غذایی
- تولید غذاهای سلامتی بخش
- تولید غذا برای بیماران خاص
- توسعه روش های جدید در آنالیز و کنترل کیفیت مواد غذایی
- استفاده از تکنولوژی های نوین در کنترل کیفیت مواد غذایی
- ارتقاء سلامت و بهداشت مواد غذایی
- بهینه سازی فرایندهای تولید و نگهداری مواد غذایی به منظور کاهش ضایعات و تنوع فرآورده ها
توانایی:
- دانش بالا در دروس شیمی، زیست شناسی و ریاضی
- علاقه به کار در حوزه تولید مواد غذایی
- دقت بالا و توجه زیاد به جزئیات
- رعایت دقیق کلیه دستور العمل های بهداشتی
- توانایی کار تیمی
- توان جسمی مناسب
- توانایی کار در محیط کارخانجات
ویژگی های شخصیتی
- پژوهش گر
- علمی
- جزئی نگر
- واقع گرا / عملگرا
گرایش ها
گرایش های رشته علوم و صنایع غذایی
مقطع کارشناسی ناپیوسته: بدون گرایش
مقطع کارشناسی پیوسته: بدون گرایش
مقطع کارشناسی ارشد: فناوری مواد غذایی – زیست فناوری مواد غذایی – شیمی مواد غذایی – مهندسی صنایع غذایی
بهداشت و ایمنی مواد غذایی
علوم و صنایع غذایی گرایش کنترل کیفی و بهداشتی
میکروب شناسی مواد غذایی
مقطع دکتری: سیاست های غذا و تغذیه
بهداشت و ایمنی مواد غذایی
علوم و صنایع غذایی
دانشگاه های ایران در صنایع غذایی:
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی – تهران
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
- دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
- دانشگاه علوم پزشکی سمنان (محل تحصیل شهرستان آرادان)
- دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
- دانشکده علوم پزشکی مراغه
- دانشکده علوم پزشکی نیشابور
دروس پایه و تخصصی
دروس پایه:
ریاضیات، فیزیک، شیمی عمومی، شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، بیوشیمی مقدماتی، فیزیولوژی، میکروبشناسی عمومی، آمار، اصول کامپیوتر، انگلشناسی.
دروس تخصصی:
بیوتکنولوژی در صنایع غذایی، کنترل کیفی مواد غذایی ، صنایع روغن، صنایع محصولات قنادی و نوشابه، صنایع شیر و لبنیات، صنایع غلات، صنایع سبزی و میوه، صنایع گوشت و مرغ و شیلات، صنایع قند، صنایع بستهبندی، سمینار، تأثیر فرآیند بر ارزش غذا، شناخت و کاربرد دستگاههای آزمایشگاهی، کارآموزی.
بازار کار رشته علوم صنایع غذایی
فارغ التحصیلان رشته رشته علوم و صنایع غذایی بعد از فارغ التحصصیلی به عنوان تکنسین می توانند با کارخانجات مختلف صنایع غذایی همکاری کنند.
این افراد همچنین در صورت ادامه تحصیل و اخذ مدرک مهندسی می توانند به عنوان مسئول فنی یا مدیر تولید و مسئول کنترل کیفیت با موسساتی نظیر استاندارد و شبکه های بهداشتی به عنوان کارشناس صنایع غذایی همکاری نمایند. و یا به صورت شخصی اقدام به تاسیس کارگاههای صنایع غذایی و یا کارخانجات تولیدات مواد غذایی و در نتیجه کار آفرینی نمایند.
از مهمترین فرصت های شغلی داوطلبان رشته علوم و صنایع غذایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدیریت تولید کارخانجات
- مسئولیت فنی
- مسئولیت آزمایشگاه
- فعالیت های تحقیق و توسعه
- ساخت محصولات جدید
- مسئول کنترل کیفیت تولید
- مسئول کنترل بسته بندی و ارائه مشاوره تغذیه ای
سطح درآمد:
آن دسته از متخصصانی که در بخش های دولتی مشغول به کار می شوند، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کنند. ولی در بخش های خصوصی سطح تحصیلات، میزان تجربه، مهارت و توانایی ها و نوع توافق صورت گرفته بین کارفرما و کاربر، تعیین کننده میزان دریافتی متخصصان صنایع غذایی در این بخش می باشد
مهاجرت
علم مواد غذایی هرگز از سرفصل ها یا افکار ما دور نیست.علم مواد غذایی برای همیشه سازگار با تغییرات رشته در تلاش برای یافتن راه های جدید برای طعم غذا بهتر، امن تر و بهبود هزینه و تولید است. رشته علوم و صنایع غذایی به دلیل اهمیت بسیار بالای این رشته در بسیاری ار کشورهای دنیا از قبیل انگلستان ، آلمان ، کانادا ، آمریکا ، فلاند و …. ارائه می گردد.
برخی از دانشگاه های ارائه دهنده این رشته :
- University of Surrey
- University of Leeds
- University of Nottingham
- Technische Universität Berlin
- Freie Universität
افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:
- دکتر شهاب واعظ زاده :از پیشکسوتان صنایع غذایی و معروف به لاووازیه ایران