دکترای پیوسته بیوتکنولوژی

بیوتکنولوژی یا زیست فناوری از ترکیب ” علم بیولوژی ” و ” فن تکنولوژی ” با رابطه‌ های بسیار پیچیده بـه وجود آمده است .تکنولوژی به معنای یک روش علمی به منظور دستیابی به یک هدف علمی شکل گرفته است. به طور کلی بیوتکنولوژی  به مجموعه‌ای از فناوری ها اطلاق می‌شود که سامانه‌های زنده یا بیولوژیکی گیاه، حیوان، میکروارگانیسم یا ترکیبات مخصوص مشتق شده از این سامانه‌ها را به منظور تولید کالاها و خدمات صنعتی بکار می‌گیرد. بیوتکنولوژی را می‌توان به درختی تشبیه کرد که ریشه‌های تناور آن را علومی با قدمت زیاد مانند زیست شناسی به ویژه زیست شناسی مولکولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، بیو شیمی، ایمونولوژی، شیمی، مهندسی شیمی، گیاه شناسی، جانور شناسی، داروسازی، کامپیوترو….تشکیل می‌دهند.

با توجه به پیشرفت های مهم زیستی طی دهه 90 میلادی در راستای دستیابی به حیوانات شبیه سازی شده و سلول های بنیادی ، باور های مهمی در گسترش سطح توقعات علمی ، بالینی و تجربی نسبت به علم زیست فناوری پزشکی به وجود آمد. در همین ارتباط اتمام پروژه ژنوم انسان در سال 2000 میلادی نیز از مهمترین دستاورد ها ی مهم این رشته بوده که با توجه به کاربردهای مهم آن، می توان نتایج آن را در حوزه های مختلف حیات بشری به عنوان نقطه عطفی در پیشینه علمی و کاربردی این رشته به حساب آورد

هدف:

 هدف از دوره دکتری پیوسته بیوتکنولوژی پرورش و تربیت نیروی انسانی پژوهشگر ، متخصص و خلاق در زمینه های مدیریت ، کاربرد علوم زیستی در فرایندهای مختلف همچون بهداشتی، درمانی، آموزشی و پرورشی می باشد.

گردش مالی ترکیبات دارویی مورد استفاده در درمان بیماری ها در دنیا در حدود 150 میلیارد دلار در سال برآورده شده است ، حوزه بیوتکنولوژی در ایران از لحاظ اقتصادی می تواند جانشین درآمد نفت شده و وابستگی کشور را در زمینه مواد دارویی ، آنزیمها و محصولات کشاورزی و … کاهش دهد و در حفظ محیط زیست نقش مؤثری ایفا نماید

بازه:

• پژوهشگر شرکت های دانش بنیان (مانند مرکز تحقیقات سرطان ، پژوهشکده رویان و…)
• هدایت امور فنی خطوط تولید ، مزارع
• تولید مواد پزشکی
• تدریس نظری و علمی حوزه بیوتکنولوژی
• طراحی و ساخت واکسن های نوین نسل سوم
• طرح و توسعه راهکار های پیشگیرانه مدرن مانند تشخیص و پیشگیری قبل از تولد
• تولید داروهای نوترکیب و زیستی
• طراحی و اجرای طرح های تحقیقاتی تولید کننده

توانایی:

• حل مسئله پیچیده
• کار گروهی و مهارت های ارتباطی
• یک ذهن تحقیق
• توجه به جزئیات
• تفکر خلاقانه
• مهارت های تحلیلی

 

ویژگی های شخصیتی

• بهره هوشی بالا
• قدرت درک و استدلال
• توان نوآوری و خلاقیت
• علاقه و انگیزه شدید
• توانایی ذهنی و روانی
• خودآموزی
• قبولی در مصاحبه علمی

1. منطقی
2. ادراکی
3. متفکر
4. مسئله حل کن
5. عملگرا
6. تلاشگر
7. جزئی نگر

MBTI

INTP – اما با کمی نبوغ، منطق‌دانان می‌توانند کاری بیابند که از نقاط قوت آن‌ها نهایت استفاده را ببرد – از جمله خلاقیت، اشتیاق به ایده‌ها و روحیه نوآورانه. این ویژگی‌ها، مانند بسیاری از موارد در مورد این تیپ شخصیتی، نادر هستند. در نتیجه، منطق دانان می توانند – با کمی تلاش – راه هایی برای برجسته شدن در طیف گسترده ای از زمینه ها پیدا کنند.

تحصیل:

این رشته نیمه‌متمرکز است و برای قبولی در آن علاوه بر داشتن رتبه‌ی زیر 500 کشوری یا مدال طلای کشوری المپیادهای دانش‌آموزی باید در مصاحبه قبول شوند.

دانشجویان در مرحله کارشناسی پس از گذراندن موفقیت آمیز۱۳۲ واحد دروس مشترک معرفتی- نظری، علوم پایه، پزشکی، مهندسی و مبانی بیوتکنولوژی به اضافه آموختن زبان انگلیسی در حد ۵۵۰ نمره تافل و آشنایی کامل با یک زبان برنامه نویسی کامپیوتر در صورتی که معدل آنها در هر نیمسال تحصیلی ۱۵ باشد، می توانند وارد مرحله دوم یعنی مقطع کارشناسی ارشد شوند که در این مقطع یکی از ۶ گرایش را انتخاب می کنند و بعد از گذراندن ۴۸ واحد در یکی از گرایشهای تخصصی، و انجام معادل ۶ واحد پژوهشهای انفرادی و ارائه ۲ واحد سمینار از مقطع کارشناسی ارشد فارغ التحصیل می شوند. در این مرحله در صورتی که میانگین نمرات دروس مقطع کارشناسی ارشد آنها حداقل ۱۶ باشد، می توانند در امتحان جامع شرکت کنند و در صورت موفقیت در این امتحان، وارد مرحله دکترای تخصصی خواهند شد و رسما برای ثبت پایان نامه دکتری اقدام کنند.

گرایش ها

این رشته تا مقطع دکترا امکان ادامه تحصیل دارد.

گرایش های کارشناسی ارشد:

1. بیوتکنولوژی میکروبی
2. بیوتکنولوژی پزشکی
3. بیوتکنولوژی محیطی و دریایی
4. بیوتکنولوژی مولکولی
5. فرآورش زیستی
6. بیوتکنولوژی کشاورزی (گیاهی)

گرایش های مقطع دکتری:

1. بیوتکنولوژی فراورش زیستی
2. بیوتکنولوژی میکروبی
3. بیوتکنولوژی پزشکی
4. بیوتکنولوژی کشاورزی (گیاهی)
5. بیوتکنولوژی مولکولی
6. بیوتکنولوژی محیطی و دریایی

دانشگاه های ایران در زمینه دکتری پیوسته بیوتکنولوژی

• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی
• دانشگاه الزهرا (ویژه خواهران )
• دانشگاه تخصصی فناوری های نوین در آمل

دروس پایه و تخصصی

• دروس پایه:
  ریاضی 1و2 ، شیمی عمومی ، آزمایشگاه شیمی عمومی ، فیزیک عمومی 1و2 ، آزمایشگاه فیزیک عمومی 1و2 ، زیست شناسی عمومی 1و2 ، آزمایشگاه زیست شناسی عمومی 1و2
• دروس اصلی مرحله اول :
  آمار و احتمالات ، شیمی آلی ، آزمایشگاه شیمی آلی ، شیمی فیزیک ، آزمایشگاه شیمی فیزیک ، شیمی تجزیه ، آزمایشگاه شیمی تجزیه ، آمار زیستی ، مکانیک سیالات ، پدیده های انتقال ، زیست شناسی مولکولی سلول 1و2 ، آزمایشگاه زیست شناسی مولکولی سلول ، ژنتیک 1و2 ، آزمایشگاه ژنتیک 1و2 ، اصول مهندسی ژنتیک ، آزمایشگاه اصول مهندسی ژنتیک ، میکروبیولوژی 1و2 ، آزمایشگاه میکروبیولوژی 1و2 ، روش تحقیق ، بیوانفورماتیک ، اصول مهندسی بیوشیمی و ……
• دروس اختیاری مرحله اول :
  ریاضیات مهندسی ، محاسبات عددی ، زیست شناسی پرتوی ، قارچ شناسی ، آزمایشگاه قارچ شناسی ، میکروبیولوژی مواد غذایی ، موازنه جرم و انرژی ، ویروس شناسی ، شیمی دارویی ، فارماکولوژی ، زبان برنامه نویسی ، عملیات واحد ، زیست شناسی گیاهی ، اصول اصلاح نباتات ، معادلات دیفرانسیل ، فیزیولوژی گیاهان زراعی ، آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی ، کارآفرینی در بیوتکنولوژی و ….

 

بازار کار رشته دکتری پیوسته بیوتکنولوژی

مشاغل مستقل:

• راه اندازی آزمایشگاه های تشخیص مولکولی
• برپایی کارخانجات و یا کارگاه های تولید فرآورده های زیستی از قبیل داروها ، انواع واکسن ها و سرم ها ، گیاهان و حیوانات تراریخت و…

 مشاغل غیر مستقل:

• آموزش یافته ها ی زیست فناوری در عرصه دارو ، درمان و بهداشت در سطح دانشگاه ها
• مراکز آموزش عالی و پژوهشی بخش خصوصی و دولتی
• استاد دانشگاه
• مدیریت میانی و هدایت امور فنی خطوط تولید، مزارع و آزمایشگاهها

سطح درآمد:

همان طور که در بالا گفته شد این افراد اغلب در آزمایشگاه ها و تحقیقات پژوهشی کار می کنند. میزان درآمد فارغ التحصیلان بیوتکنولوژی به نوع تحقیق و کاری و زمانی که روی آن کار می گذارند بستگی دارد.

مهاجرت

اولین و مهم ترین فاکتور در انتخاب بهترین کشور برای تحصیل بیوتکنولوژی، شهریه تحصیل می باشد؛ درعین حال اعتبار و رتبه بین المللی دانشگاه های کشورها نیز در انتخاب محل تحصیل موثر است. می دانیم که دانشگاه های کشورهای انگلیسی زبان بالاترین اعتبار و بهترین رتبه ها را در میان دانشگاه های دنیا دارا هستند و یادگیری زبان انگلیسی نیز برای جوانان ایرانی ساده تر از سایر زبان هاست. اما به علت شهریه بالای دانشگاه‌ های کشورهای انگلیسی‌ زبان، شانس ورود به دانشگاه‌ های این کشورها برای جوانان هم وطنمان بسیار پایین‌ تر از سایر کشورهاست. طبیعتا کشور آمریکا را می توان پیشرفته ترین کشور دنیا در زمینه علوم زیستی و بیوتکنولوژی در دنیا دانست. این کشور بزرگ ترین شرکت های داروسازی و تولید واکسن در دنیا را دارا بوده و بازار کار مناسبی برای فارغ التحصیلان این رشته دارد. همچنین اعتبار بسیاری از دانشگاه‌ های این کشور از رتبه های فاخری در رنکینگ های معتبر بین المللی همچون کیو اس در زمینه تخصصی بیوتکنولوژی و علوم و فناوری های زیستی برخوردارند. اما مانند سایر کشورهای انگلیسی ‌زبان، هزینه تحصیل بیوتکنولوژی در آمریکا نیز بالاست و به طور میانگین سالانه 18 هزار دلار می باشد که البته در برخی از دانشگاه‌ های این کشور بیشتر و در برخی کمتر است. 

کشور صنعتی آلمان که اصلی ترین مقصد مهاجرت و مهاجرپذیرترین کشور عضو اتحادیه اروپا به حساب می ‌آید، یکی از اصلی ترین گزینه های انتخاب بهترین کشور برای تحصیل بیوتکنولوژی نیز به حساب می ‌آید. این کشور صنایع بسیار پویایی در زمینه بیوتکنولوژی نیز دارد و فارغ التحصیلان دانشگاه های آن، آینده شغلی درخشانی پیش روی خود می بینند. همچنین هزینه های تحصیل بیوتکنولوژی در آلمان نیز بسیار پایین و چیزی در حد رایگان است و به همین علت برای افرادی که در زمینه مالی محدودیت دارند، یکی از بهترین گزینه ها به شمار می آید. به منظور ورود به دوره های تحصیل بیوتکنولوژی در آلمان متقاضیان باید مدرک زبان آلمانی معتبر در سطح B2 ارائه نمایند

دانشگاه های برتر رشته بیوتکنولوژی در دنیا

• دانشگاه هاروارد
• موسسه فناوری ماساچوست
• دانشگاه کمبریج
• دانشگاه آکسفورد
• دانشگاه استنفورد
• دانشگاه کالیفرنیا، برکلی
• موسسه فناوری فدرال سوئیس

 

افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:

• دکتر نسرین معظمی: میکروبیولوژیست پزشکی و بیوتکنولوژیست، بنیانگذار رشته بیوتکنولوژی در ایران می باشد و آزمایشگاهی که وی در سال ۱۳۶۶ بنیانگذاری نمود مرجع بسیاری از محققین اخلی و خارجی بوده است. وی هم چنین مرکز بیوتکنولوژی خلیج فارس را در قشم بنیانگذاری نمود که نخستین مرکز تحقیقات کاربردی بیوتکنولوژی دریایی در کشور محسوب می شود. دکتر معظمی هم اکنون استاد دانشکده علوم دانشگاه تهران می باشد.