علوم مهندسی

• تعریف

علوم مهندسی شاخه ای علمی و میان‎ رشته ‎ای بوده و در اصل ترکیب علوم و پایه‎ های نظری و مهندسی می‎ باشد. این رشته، رشته ‎ای نوظهور و کاربردی به حساب می‎ آید. با تمرکز بر روش‎ های علمی به عنوان علم مبنا، این رشته به دنبال اعمال، طراحی و توسعه روش‎ های جدید در مهندسی می‎ باشد و هدف آن توسعهٔ پایه‌های نظری برای تحلیل پدیده‌های علمی و کاربردهای مهندسی آنها، آینده‌پژوهی در فناوری، و انتقال فناوری‌های قدیمی به نو است.
اولین ورودی و پذیرش این رشته در ایران در سال ۱۳۸۷ بود. این رشته دارای ۴ گرایش و ۱۲ شاخه (زیر مجموعه) تخصصی است.

• هدف

هدف رشته علوم مهندسی تربیت افرادی نخبه در این زمینه علمی-کاربردی از علوم پایه از قبیل فیزیک، ریاضی و مهندسی می‎ باشد که بتوانند از محتوای علمی و پایه‎ های نظری علوم پایه در راستای بهبود علم و تکنولوژی بهره ببرند و با خلاقیت مهندسی، ایده ‎های خود را به واقعیت تبدیل کنند. هدف این است که فارغ التحصیلان این رشته بتوانند در زمینه ‎های بین رشته ‎ای مرتبط به علوم پایه و رشته‎ های مهندسی مفید و درخشان ظاهر شوند.

 

• بازه فعالیت

 

• زمینه علمی و پژوهشی در دانشگاه‎ ها
• شرکت‎ های علمی و تحقیقاتی (R&D)
• مهندسی مواد
• صنایع برق (مخابرات و الکترونیک)
• مهندسی هسته ‎ای
• فعالیت‎ های مربوط به بهینه‎ سازی
• مهندسی زمین (نقشه ‎برداری و ژئومکانیک)
• مهندسی کامپیوتر

 

• توانایی

 

• علاقه به دروس فیزیک، ریاضیات ، محاسبات و شیمی
• دقت و تمرکز فراوان
• صبر و حوصله
• قدرت تجزیه و تحلیل بالا
• داشتن روحیه‌ی مطالعه‌ی زیاد
• استعداد و توانایی تحلیل مسائل مربوطه و ارائه راهکارهای مناسب
• خلاقیت ذهنی برای ایده‎ پردازی
• توانایی کار با نرم‌افزارهای مربوطه با توجه به گستردگی استفاده نرم ‎افزارها در این رشته

 

• ویژگی

کوشا و پیگیر
مبتکر
جزئی نگر
متفکر و تحلیل گر
پژوهشگر / علمی

 

• گرایش

 

• گرایش های مقطع کارشناسی :

این رشته در مقطع کارشناسی دارای سه گرایش محاسبات، ریاضی مهندسی و فیزیک مهندسی می‌باشد. در هنگام ورود به مقطع کارشناسی، گرایش‎ ها از هم جدا نمی‎شوند‌. این اتفاق در سال‎ های آینده تحصیل در این مقطع رخ می ‎دهد. دانشجویان پس از گذراندن دروس اصلی و پایه، یکی از 12 خوشه موجود (علم مواد ، مکانیک ، طراحی کاربردی ، حرارت و سیالات ، مخابرات ، الکترونیک ، مکانیک سازه ، هسته ای ، فرآیند ، بهینه سازی ، نانو فناوری و کامپیوتر-نرم افزار ) در این رشته را انتخاب کرده و ادامه می ‎دهند.

 

 

• گرایش های مقطع کارشناسی ارشد و دکتری:

 

این رشته به صورت خاص در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دارای پذیرش نمی‎ باشد. فارغ التحصیلان این رشته در کارشناسی می‎ توانند با توجه به خوشه انتخابی، برای تحصیلات تکمیلی در رشته ‎های زیر ادامه تحصیل دهند:

مخابرات میدان: از گرایش ‎های مهندسی برق مخابرات بوده و مباحث آن متشکل از مفاهیم میدان و موج، آنتن و مایکروویو و مفاهیم مشابه می ‎باشد.

مهندسی الکترونیک: از گرایش ‎های مهندسی برق که با مفاهیمی چون الکترونیک در زمینه دیجیتال و آنالوگ سروکار دارد. مهندسی الکترونیک از گسترده ‎ترین و پیشرفته‎ ترین شاخه ‎های مهندسی برق محسوب می ‎شود.

مهندسی نرم ‎افزار: از شاخه ‎های مهندسی کامپیوتر می‎ باشد. مهندسی نرم‎ افزار، کاربردهای فراوانی در جهان امروز دارا بوده و از پرطرفدارترین و آینده‎ دارترین رشته‎ های حال حاضر می ‎باشد.

• در گروه آزمایشی علوم تجربی، پذیرش در رشته علوم مهندسی صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی می‎باشد.

برخی دانشگاه های ایران در زمینه علوم مهندسی

• دانشگاه صنعتی بیرجند
• دانشگاه سلمان فارسی – کازرون
• دانشگاه محقق اردبیلی – اردبیل (محل تحصیل دانشکده فناوری های نوین شهرستان نمین)
• دانشکده فنی و مهندسی حضرت زینب (س) سبزوار (ویژه خواهران)
• مجتمع آموزش عالی فنی و مهندسی اسفراین
• موسسه غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی اصفهان
• دانشگاه غیرانتفاعی ایوانکی –  سمنان
• دانشگاه آزاد اسلامی استان اردبیل – مرکز اردبیل
• دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران – واحد شهرری

 

 

 

• دروس

پس از گذراندن دروس پایه و اصلی هر گرایش، یک خوشه انتخاب شده و دانشجویان هر یک از چهار گرایش رشته علوم مهندسی، علاوه بر گذراندن دروس تخصصی الزامی گرایش خود باید دروس آن خوشه را نیز طبق آیین‎ نامه وزارت علوم بگذرانند.

 

• دروس پایه

 ریاضی 1، ریاضی 2 ، معادلات دیفرانسیل ، مبانی کامپیوتر و برنامه سازی ، روش ‌های محاسبات عددی ، آمار و احتمالات مهندسی ، فیزیک 1 ، فیزیک 2، آزمایشگاه فیزیک 1 ، آزمایشگاه فیزیک 2 ، شیمی عمومی ، فیزیک 3 ، آزمایشگاه شیمی عمومی ، مقدمه ‎ای بر علوم مهندسی

 

• دروس اصلی و تخصصی و اختیاری :
• دروس اصلی (مشترک همه گرایش ها): ریاضی مهندسی ، جبر خطی ، ریاضیات گسسته ، اقتصاد مهندسی ، تجزیه و تحلیل سیستم‎ ها ، زبان تخصصی ، سیستم های کنترل خطی ، آزمایشگاه سیستم های کنترل خطی ، نقشه‎ کشی صنعتی
• دروس تخصصی (محاسبات) دروس الزامی: ساختمان داده ‎ها ، روش‎ های تقریبی در مهندسی ، روش اجزاء محدود ، برنامه ‎سازی پیشرفته ، تحقیق در عملیات 1 ، پروژه ، مبانی مهندسی برق ، آزمایشگاه مبانی مهندسی برق ، مدار‎های منطقی ، آزمایشگاه مدار‎های منطقی
• دروس تخصصی (ریاضیات) دروس الزامی: جبر 1 ، نظریه گراف ، تحقیق در عملیات 1 ، پروژه ، مدارهای منطقی ، آزمایشگاه مدار‎های منطقی ، حساب تغییرات (وردشها) ، سیستم‎ های دینامیکی ، اختلالات جزئی

 

• فرصت

با توجه به نیاز روزافزون به پیشرفت علم و تکنولوژی و نیاز فراوان علوم مهندسی به تکیه بر علوم پایه همچون فیزیک و ریاضیات، فرصت‎ های شغلی فراوانی برای فارغ التحصیلان نخبه این رشته هم در داخل کشور و هم در سایر کشورهای دنیا فراهم می ‎باشد.فارغ التحصیلان این رشته با توجه به خوشه تخصصی خود می توانند در حوزه کاری مربوطه مشغول به کار شوند.

 

 

• مراکز محل فعالیت غیر مستقل:
• معلم و استاد در مراکز علمی و آموزشی
• مراکز پژوهشی و آزمایشگاه‌ها
• شرکت‎های علمی و تحقیقاتی
• صنایع برق
• مدیر پروژه یا مدیر فنی

 

 

 

• مراکز محل فعالیت مستقل:

 

• تاسیس شرکت خصوصی

 

• سطح درآمد:

میزان درآمد اشخاص به المان ‎های بسیاری از قبیل شرکت/موسسه/دانشگاهی که شخص در آن فعالیت می‎ کند، نوع قرارداد، میزان تحصیلات، تخصص، خلاقیت و قدرت ذهنی، ادامه زندگی در داخل و یا خارج از کشور بستگی دارد.

• وضعیت خارج از کشور

وضعیت تحصیل و کار برای افرادی که بخواهند در این رشته در خارج از کشور مشغول شوند، در کشورهای پیشرفته در این زمینه همچون ایالات متحده آمریکا، کانادا، استرالیا ، آلمان، سوئد، سوئیس بسیار عالی می ‎باشد. برای ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع بالاتر (ارشد و دکتری) امکان اخذ حمایت ‎های مالی از دانشگاه‎ های معتبر دنیا، بشرط رزومه قوی اشخاص، وجود خواهد داشت. تحصیل در این رشته در کشورهایی که تکنولوژی مدرن و پیشرفته دارند، می‎ تواند بسیار آینده‎ دار باشد.

 

• دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
• Massachusetts Institute of Technology
• Stanford University
• University of California, Berkeley
• University of Illinois at Urbana-Champaign
• University of Texas at Austin
• The Imperial College of Science, Technology, and Medicine
• Georgia Institute of Technology
• Pennsylvania State University
• University of Michigan, Ann Arbor
• Carnegie Mellon University
• Texas A&M University
• افراد موفق

چارلز بیکس: از اساتید مشهور دانشگاه پنسیلوانیا استیت در این رشته
هادی امیری : استادیار دانشکده علوم مهندسی دانشگاه تهران

 

• منابع

www.wikipedia.org
www.topuniversities.com
web.mit.edu
http://www.kanoon.ir
www.psu.edu
سازمان سنجش آموزش کشور
دانشگاه تهران