فیزیک مهندسی

• تعریف

پیشرفت های صنعتی مرهون همکاری فیزیکدانان و مهندسین است . فیزیک مهندسی این همکاری ها را میسر می سازد ؛ در حقیقت فیزیک مهندسی مباحث پیشرفته فیزیک کاربردی و روش های استفاده از آنها در صنعت را مورد مطالعه قرار می دهد . در پایان قرن نوزدهم بخش هایی از فیزیک کلاسیک به ویژه مکانیک و الکترومغناطیس تا حد زیادی رشد نموده و کاربردهای گسترده آنها محرز گردیده بود . به منظور استفاده از نتایج آنها رشته هایی مانند مهندسی مکانیک و مهندسی برق تأسیس گردید. کشف خواص نیمه رساناها تحول بنیادی در الکترونیک ایجاد نموده است. نیمه رساناها بخشی از فیزیک حالت جامد است. بخش دیگر آن ابررسانایی است . اساس نانوتکنولوژی ، فیزیک حالت جامد و کوانتوم مکانیک است. فوتونیک نیز یک شاخه کاملاً جدید از فیزیک است. همراه با این تحولات رشته فیزیک مهندسی (Engineering Physics) در دانشگاه های خارج تأسیس گردیده و در ایران برای اولین بار توسط واحد علوم و تحقیقات طراحی ، پیشنهاد و پس از تصویب اجرا می شود.

• هدف

هدف از رشته فیزیک مهندسی آماده سازی فارغ التحصیلانی است که علاوه بر دانستن فیزیک و مباحث پیشرفته آن با کاربردهای فیزیک نیز آشنا بوده و توانایی مهندسی و ارائه طرح های صنعتی در زمینه فیزیک جدید را داشته باشند ، انتظار می رود فارغ التحصیلان این رشته ایده هایی برای ارائه یا اجرای طرح های صنعتی در زمینه های لیزر – فوتونیک ، ابررسانایی ، فیبرهای نوری ، خواص مغناطیس مواد ، نیمه رساناها ، چشمه ها و باریکه های الکترونی و یونی ، کاربردهای پلاسما ، نانوتکنولوژی و … داشته باشند.

 

• بازه فعالیت
• به کارگیری دانش فیزیک برای حل مسائل کاربردی و فناورانه
• ایفای نقش در مراکز تحقیق و توسعه صنایع شرکت ها
• درک نیازهای پایه صنایع و تلاش در برطرف کردن آن ها
• طراحی و ساخت سیستم ها و قطعاتی که در الکترونیک و کامپیوترها بکار می روند
• ارائه ایده و طرح و آزمایش در حوزه فیزیک جدید
• طراحی و ساخت لوازم اپتیکی ، لامپ های مختلف دشارژ الکتریکی ، آهن رباهای لازم در سیستم های الکترومغناطیسی
• تهیه و بررسی خواص نانوساختار

 

 

• توانایی

• پایه قوی در دروس فیزیک و ریاضی
• استعداد و توانایی تحلیل مسائل مربوطه و ارائه راهکارهای مناسب
• خلاقیت ذهنی برای ایده‎پردازی
• اختصاص زمان زیاد جهت مطالعه و تحقیق و پژوهش

 

• ویژگی

 

• واقع گرا / عمل گرا
• پژوهش گر / علمی
• جزئی نگر
• نوآور
• متفکر و تحلیل گر

 

 

• گرایش

رشته مهندسی فیزیک در مقطع کارشناسی به 3 گرایش حالت جامد ، پلاسما ، لیزر و اپتیک تقسیم می گردد. این رشته تنها در مقطع کارشناسی در دانشگاه های ایران ارائه می گردد. فارغ التحصیلان برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد می توانند در رشته های زیر اقدام نمایند.

مجموعه مهندسی برق (مخابرات میدان، الکترونیک، قدرت)، مهندسی مواد، مهندسی مکانیک، مهندسی صنایع، مهندسی اپتیک و لیزر ، مهندسی پزشکی، فیزیک، فیزیک کاربردی، فیزیک هسته‎ای، فیزیک پزشکی و…

• در گروه آزمایشی علوم تجربی، پذیرش در رشته علوم مهندسی صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی می‎باشد.

برخی دانشگاه های ایران در زمینه ریاضیات کاربردها

• دانشگاه سمنان
• دانشگاه صنعتی شاهرود
• دانشگاه دامغان
• دانشگاه سلمان فارسی – کازرون
• دانشگاه ولی عصر(عج) – رفسنجان
• موسسه غیرانتفاعی توس – مشهد
• دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

 

 

• دروس
• دروس پایه

ریاضی 1، ریاضی 2، معادلات دیفرانسیل، فیزیک 1، فیزیک 2، آزمایشگاه فیزیک 1، آزمایشگاه فیزیک 2، ریاضی فیزیک 1، ریاضی فیزیک 2، شیمی 1، شیمی 2، آزمایشگاه شیمی 1، آزمایشگاه شیمی 2، کامپیوتر 1، کامپیوتر 2،رسم فنی، کارگاه

• دروس اصلی و تخصصی و اختیاری :

دروس اصلی (مشترک 3 گرایش): فیزیک مدرن، آزمایشگاه فیزیک مدرن، فیزیک مدرن کاربردی، اپتیک 1، اپتیک 2، آزمایشگاه اپتیک، مکانیک تحلیلی 1، مکانیک تحلیلی 2، الکترومغناطیس 1، الکترومغناطیس 2، مکانیک کوانتوم 1، مکانیک کوانتوم 2، ترمودینامیک، فیزیک آماری

دروس تخصصی (حالت جامد) دروس الزامی: فیزیک حالت جامد 1، فیزیک حالت جامد 2، آزمایشگاه حالت جامد، نیمه هادی ، مغناطیس، ابررسانایی، نانو ساختار‌ها، پروژه

دروس تخصصی (پلاسما) دروس الزامی: پلاسما 1، پلاسما 2، کاربرد‌های پلاسما، سیستم ‌های تولید پلاسما، آزمایشگاه پلاسما، سیستم‌ های تشخیصی پلاسما، پروژه

دروس تخصصی (لیزر و اپتیک) دروس الزامی: اپتیک کاربردی، آزمایشگاه اپتیک پیشرفته، لیزر، مهندسی اپتیک، آزمایشگاه لیزر، کاربردهای لیزر، پروژه

دروس اختیاری (مشترک 3 گرایش): مدار، الکترونیک 1، الکترونیک 2، ماشین های الکتریکی، آزمایشگاه الکترونیک، دینامیک مهندسی، مکانیک سیالات، انتقال گرما، اصول مهندسی مواد، زبان تخصصی

 

• فرصت

با توجه به نیاز روزافزون به پیشرفت علم و تکنولوژی و نیاز فراوان علوم مهندسی به تکیه بر علوم پایه همچون فیزیک، فرصت‎ های شغلی فراوانی برای فارغ التحصیلان  این رشته هم در داخل کشور و هم در سایر کشورهای دنیا فراهم می‎باشد.

 

• مراکز محل فعالیت غیر مستقل:
• وزارت نیرو
• سازمان انرژی اتمی
• مخابرات
• صنایع الکترونیک ایران
• صنایع اتومبیل سازی
• شرکت های دولتی و خصوصی صنایع مرتبط با تکنولوژی فیزیک نوین

 

 

 

• مراکز محل فعالیت مستقل:

• تأسیس شرکت خصوصی یا دانش بنیان در زمینه فیزیک نوین

 

 

• سطح درآمد:

میزان درآمد اشخاص به المان ‎های بسیاری از قبیل شرکت/موسسه/دانشگاهی که شخص در آن فعالیت می‎ کند، نوع قرارداد، میزان تحصیلات، تخصص، خلاقیت و قدرت ذهنی، ادامه زندگی در داخل و یا خارج از کشور بستگی دارد.

 

 

 

• وضعیت خارج از کشور

 

وضعیت تحصیل و کار برای افرادی که بخواهند در این رشته در خارج از کشور مشغول شوند، در کشورهای پیشرفته در این زمینه همچون ایالات متحده آمریکا، کانادا، آلمان، سوئد بسیار عالی می‎ باشد. برای ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع بالاتر (ارشد و دکتری) امکان اخذ حمایت‎ های مالی از دانشگاه ‎های مطرح در این رشته، بشرط رزومه قوی اشخاص، وجود خواهد داشت. تحصیل در این رشته در کشورهایی که تکنولوژی مدرن و قدرتمندی دارند، می‎تواند بسیار سودآور باشد.

• دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
• (Massachusetts Institute of Technology (MIT
• Harvard University
• Yale University
• California Institute of Technology
• Columbia University
• Dartmouth College
• Brown University
• Rice University
• Northwestern University
• Cornell University

 

 

• افراد موفق

فردریک لورل: از اساتید دانشگاه KTH سوئد و از افراد فرهیخته در زمینه اپتیک و لیزر

جان وینستون بلچر: از اساتید بسیار مشهور دانشگاه MIT ایالات متحده آمریکا در زمینه پلاسما

 

 

• منابع

 

• www.kth.se
• www.wikipedia.org
• www.topuniversities.com
• web.mit.edu
• سازمان سنجش آموزش کشور
• وزارت علوم