رشته مهندسی کامپیوتر از شاخه های مهندسی میباشد که به طور تخصصی چندین زمینه از جمله علوم کامپیوتر، مهندسی برق الکترونیک را با هم ترکیب کرده است. این رشته به صورت کلی به دو زیرشاخه مهندسی نرم افزار و سخت افزار تقسیم میشود. مهندسی سختافزار بر روی ساخت و طراحی میکروپردازندهها، برد مدارها، روترها و سایر دستگاه های تعبیه شده تمرکز میکند و مهندسی نرم افزار به طراحی، آزمایش و اصلاح برنامه هایی که از طریق رایانهها، دستگاه های تلفن همراه و موارد دیگر اجرا میشوند، میپردازد. این رشته علاوه بر تمرکز بر روی عملکرد خود سیستم های کامپیوتری، به پیوند این سیستمها نیز توجه میکند.
تاریخچه مهندسی کامپیوتر با اختراع نخستین کامپیوتر دیجیتال الکترونیکی توسط جان وینسنت آتاناسوف و کلیفورد بری در سال 1939 میلادی آغاز شد. جان وینسنت آتاناسوف در آن زمان مدرس فیزیک و ریاضیات در دانشگاه آیووا استیت و کلیفورد بری فارغ التحصیل مهندسی برق و فیزیک بود. این دو شخص به کمک هم کامپیوتر آتاناسوف-بری که به کامپوتر ABC نیز شناخته میشود را برای اولین بار ساختند. ساخت این نمونه اولیه در حدود پنج سال به طول انجامید.
هدف این رشته تربیت افرادی است که در زمینه تحلیل، طراحی، ساخت و راه اندازی دستگاه ها و مجموعه های سخت افزاری جدید، بررسی و شناخت مجموعه های سخت افزاری و نرم افزاری موجود، نگهداری، عیب یابی و تعمیر و اصلاح و توسعه فعالیت کنند. طراحی، شبیه سازی، فرآوری، پردازش، سنجش، آموزش و ویرایش تمام مفهوم هایی هستند که با بیشترین دقت و در کوتاهترین زمان در برنامه های نرم افزاری رایانه انجام می شوند. لذا هدف از این رشته تربیت نیروی متخصص برای انجام امور فوق است.مهندسی کامپیوتر دارای بیشترین کاربرد در زندگی امروز بشر در ابعاد مختلف آن میباشد.
- بازه فعالیت
- طراحی و تولید قطعات کامپیوتری و الکترونیکی
- طراحی کامپایلر و سیستم عامل
- طراحی سیستم های حفاظتی
- طراحی مدارهای مجتمع
- برنامه نویسی
- بینایی کامپیوتر و رباتیک
- پردازش سیگنال، تصویر و گفتار
- طراحی و ساخت شبکه های ارتباطی محلی و ملی
- طراحی سیستم های اتوماسیون بخش های دولتی و خصوصی
- توانایی
- قوی بودن در درس ریاضی
- علاقه مند به برنامه نویسی و طراحی الگوریتم
- خلاقیت ذهنی برای ایده پردازی، طراحی و کدنویسی
- توانایی کار با نرم افزارهای مربوطه با توجه به گستردگی نرم افزارهای این رشته
- علاقه و پشتکار زیاد
- استعداد و توانایی تحلیل مسائل پیچیده و ارائه راهکارهای مناسب
- ویژگی
- پژوهشگر / علمی
- واقع گرا / عمل گرا
- جزئی نگر
- نوآور
- متفکر و تحلیلگر
- گرایش
امکان ادامه تحصیل برای فارغ التحصیلان این رشته در کارشناسی، تا مقطع دکتری وجود دارد.
مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی شامل سه گرایش نرم افزار , سخت افزار و فناوری اطلاعات (IT) است.
- گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :
- مهندسی فناوری اطلاعات گرایش های :مدیریت سیستم های اطلاعاتی ، شبکه های ارتباطی و کامپیوتری ، سامانه های شبکه ای ، سیستم های تکنولوژی اطلاعات ، سیستم های چند رسانه ای ، معماری سازمانی ، تجارت الکترونیکی
- مهندسی کامپیوتر گرایش های : معماری سیستم های کامپیوتری ، هوش مصنوعی و رباتیکز ، بیوانفورماتیک ، قرآن کاوی رایانشی ، نرم افزار ، شبکه های کامپیوتری ،رایانش امن ، الگوریتم ها و محاسبات
- گرایش های مقطع دکتری:
- مهندسی کامپیوتر گرایش های : نرم افزار ، هوش مصنوعی و رباتیکز ، معماری سیستم های کامپیوتری ،رایانش امن ، شبکه های کامپیوتری
- مهندسی فناوری اطلاعات گرایش های : تجارت الکترونیکی ، مدیریت سیستم های اطلاعاتی، سیستم های چند رسانه ای ،شبکه های کامپیوتری
برخی دانشگاه های ایران در این رشته به صورت زیر است :
- دانشگاه صنعتی شریف – تهران (محل تحصیل پردیس خودگردان مهندسی و علوم در جزیره کیش)
- دانشگاه بزرگمهر قاینات
- دانشگاه فرزانگان – سمنان (ویژه خواهران)
- دانشگاه بیرجند (محل تحصیل دانشکده فنی فردوس)
- دانشکده ریاضی و کامپیوتر خوانسار
- مجتمع آموزش عالی سراوان
- دانشگاه شیراز (دوره مجازی)
- دانشگاه ولایت – ایرانشهر
- موسسه غیر انتفاعی آل طه (ویژه خواهران) – تهران
- موسسه غیر انتفاعی مجازی ایرانیان – تهران
- دانشگاه غیرانتفاعی شیخ بهایی – اصفهان
- موسسه غیرانتفاعی مجازی ایرانیان – تهران
- دانشگاه پیام نور استان البرز – مرکز کرج
- دانشگاه پیام نور استان تهران – تهران شمال
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
ریاضی عمومی 1، ریاضی عمومی 2، معادلات دیفرانسیل، فیزیک عمومی 1، فیزیک عمومی 2، آزمایشگاه فیزیک 2، کارگاه کامپیوتر، آمار و احتمال مهندسی
- دروس اصلی و تخصصی و اختیاری :
دروس اصلی (مشترک همه گرایش ها): مبانی کامپیوتر و برنامه سازی، مدارهای الکتریکی، ریاضیات گسسته، برنامه سازی پیشرفته، ساختمان های داده، مدارهای منطقی، نظریه زبان ها و ماشین ها، زبان تخصصی، روش پژوهش و ارائه، ریاضیات مهندسی، معماری کامپیوتر، سیستم های عامل، طراحی الگوریتم ها، طراحی کامپیوتری سیستم های دیجیتال، سیگنال ها و سیستم ها، ریزپردازنده و زبان اسمبلی، شبکه های کامپیوتری، هوش مصنوعی و سیستم های خبره، اصول طراحی کامپایلر، آزمایشگاه سیستم های عامل، آزمایشگاه مدارهای منطقی و معماری کامپیوتر، آزمایشگاه ریزپردازنده، آزمایشگاه شبکه های کامپیوتری
دروس تخصصی (گرایش معماری سیستم های کامپیوتری): مدارهای الکترونیکی، الکترونیک دیجیتال، انتقال داده ها، سیستم های کنترل غیرخطی، آزمایشگاه مدارهای الکترونیکی، آزمایشگاه الکترونیک دیجیتال، آزمایشگاه ابزارهای طراحی با کمک کامپیوتر، کارآموزی
دروس تخصصی (گرایش نرمافزار): تحلیل و طراحی سیستم ها، پایگاه داده ها، مهندسی نرم افزار، مهندسی اینترنت، کارآموزی، پروژه نرم افزار
دروس اختیاری(مشترک همه گرایش ها): یک درس از کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر، مباحث ویژه 1، مباحث ویژه 2، تا هشت واحد از درس های گرایش ها یا تمرکزهای دیگر مهندسی کامپیوتر، یک درس از دوره کارشناسی دانشکده های دیگر، نمونه سازی سیستم های پیچیده سخت افزاری-نرم افزای، مقدمه ای بر علم اعصاب، آزمایشگاه مهندسی نرم افزار، آزمایشگاه اصول طراحی کامپایلر، آزمایشگاه پایگاه داده، آزمایشگاه مدارهای الکتریکی، آزمایشگاه مدارهای واسط، آزمایشگاه اصول رباتیکز، آزمایشگاه گرافیک کامپیوتری، آزمایشگاه بازیهای کامپیوتری، آزمایشگاه واقعیت مجازی، آزمایشگاه امنیت شبکه، کارگاه ساخت ربات، کارگاه برنامه نویسی متلب، آزمایشگاه اتوماسیون صنعتی، آزمایشگاه سیستم های کنترل خطی، سیستم های اتوماسیون صنعتی، علوم و معارف دفاع مقدس
- مراکز محل فعالیت غیر مستقل:
- واحد های فناوری اطلاعات سازمان های دولتی و خصوصی
- شرکت های تولید کننده محصولات نرم افزاری
- شرکت های تولید کننده قطعات و دستگاه ها
- مراکز صنعتی و تولیدی
- تحلیلگر سیستم های کامپیوتری
- برنامه نویس
- مدیریت پایگاه داده
- کار کردن به صورت پروژه ای و شخصی
- تأسیس شرکت خصوصی
- سطح درآمد:
- میزان درآمد اشخاص به مسائل مختلفی از قبیل شرکت/موسسه/دانشگاهی که شخص در آن فعالیت میکند، نوع قرارداد، میزان تحصیلات، تخصص، خلاقیت و قدرت ذهنی، ادامه زندگی در داخل و یا خارج از کشور بستگی دارد.
- وضعیت خارج از کشور:
وضعیت تحصیل و کار برای افرادی که بخواهند در این رشته در خارج از کشور مشغول شوند، در کشورهای پیشرفته از نظر تکنولوژی در این زمینه همچون ایالات متحده آمریکا، کانادا، آلمان، فرانسه، انگلستان و فنلاند بسیار عالی میباشد. برای ادامه تحصیل در این رشته در مقاطع بالاتر (ارشد و دکتری) امکان اخذ حمایت های مالی از دانشگاه های معتبر دنیا، بشرط رزومه قوی افراد، وجود خواهد داشت. تحصیل در این رشته در کشورهایی که تکنولوژی مدرن و پیشرفته دارند، می تواند بسیار آینده دار باشد. با توجه به کاربردهای مختلف این رشته در بسیاری از زمینه های زندگی امروزی انسان، فرصت های کار زیادی برای افراد متخصص در این زمینه موجود می باشد.
- دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
- University of California, Berkeley
- Stanford University
- (Massachusetts Institute of Technology (MIT
- Imperial College London
- ETH Zurich
- Pennsylvania State University
- University of Texas at Austin
- Georgia Institute of Technology
- (California Institute of Technology (Caltech
- KTH Royal Institute of Technology
- افراد موفق
مایکل وایدنیوس : خالق MySQL اصلی است. MySQL یک برنامه پایگاه داده متن باز است که در سال ۱۹۶۶ به صورت عمومی عرضه شد. وی پس از ترک دانشگاه فناوری هلسینکی، همکاری خود را با Tapio Laakso Oy آغاز کرد پس از مدت کوتاهی به یکی از اعضای موسس شرکت MySQL AB تبدیل شد. همچنین وی یکی از نویسندگان کتاب راهنمای جامع رفرنس های MySQL است که در سال ۲۰۰۲ توسط اوریلی به چاپ رسید. در سال ۲۰۰۳ مایکل موفق به کسب جایزه برترین کارآفرین نرم افزاری سال شد. وایدنیوس با فروش MySQL توانسته به سودی بالغ بر ۱۶ میلیون یورو دست پیدا کند.
امید کردستانی : یکی از مشهورترین ایرانی های حوزه آی تی در دنیاست. او وقتی ۱۴ سال داشت، از تهران به کالیفرنیای آمریکا رفت. بعدها مدرک لیسانسش را از «دانشگاه سن خوزه» کالیفرنیا و فوق لیسانس ام بی ای را از «دانشگاه استنفورد» گرفت. امید، کارش را در سیلیوکون ولی به عنوان مدیر بازاریابی شرکت «اچ پی» در سال ۱۹۸۴ (۱۳۶۳) آغاز کرد و بعد از آن در شرکت هایی مانند «Go»، شرکت بازی سازی «۳DOT» و «نت اسکیپ» مشغول به کار شـد.
www.wikipedia.org
www.topuniversities.com
www.mit.edu
www.sharif.ir
سازمان سنجش آموزش کشور
وزارت علوم