روزنامه نگاری

معرفی رشته روزنامه نگاری

روزنامه نگاری شغلی است که شخص با اتکا به ذوق و استعداد شخصی، پس از گذراندن دوره آموزش تخصصی و همچنین با توجه به مسئولیت اجتماعی که این پیشه بر گردن او می‌گذارد ؛ وظیفه بدست‌آوردن، آماده‌کردن، گردآوری و سامان‌ دادن اخبار و انتقال آنها را با وسایل ارتباط جمعی (مطبوعات، رادیو، تلویزیون و خبرگزاری) به مخاطبان بر گردن دارد.
شروع این صنعت از دربار شاهان قدیم بوده است و متضمن اخبار مربوط به دربار و خصوصا شخص پادشاه بوده است . چاپ نشریات در دوران معاصر در 190 سال پیش به وسیله میرزا کازرونی که خود دوره آموزش این حرفه را در انگلستان گذرانده بود شروع شد. اولین روزنامه چاپی ایران، در دوره سلطنت «محمد شاه قاجار» به وسیله «میرزا صالح شیرازی» در تهران تأسیس شد. با حمایت مصطفی مصباح‌زاده در سال ۱۳۴۳ خورشیدی، مدرسه عالی روزنامه‌نگاری در مؤسسه کیهان تأسیس شد. این مدرسه به تدریج در طول چند سال برای اولین‌بار در ایران به دانشکده‌ای برای آموزش روزنامه‌نگاری در مقطع کارشناسی تبدیل شد.

روزنامه نگار که اغلب خبرنگار نامیده می شود به تحقیق و نوشتن برای روزنامه های ملی و محلی می پردازد. او هر خبر کوچک و بزرگی را از جمله انتخابات شورای شهری و روستایی تا انتخابات ریاست جمهوری کشور ها را پوشش می دهد.

روزنامه نگار معمولا باید ذهنی خلاق داشته باشد و با اتکا به ذوق و استعداد خود به همه اخبار مربوط به جهان علاقه نشان دهد و با استفاده از ابزار رسانه های دسته جمعی این مطالب را به صورت آشکار و واضح به شنوندگان ، بینندگان و علاقمند به این خبر در جهان به خوبی انتقال دهد.

روزنامه نگار باید ذهنی پژوهشگر داشته و از تحقیق و بررسی موضوعات مختلف لذت ببرد. معمولا داشتن تحصیلات دانشگاهی برای داوطلبان شغل روزنامه نگاری یا خبرنگاری لازم است. داشتن تجربیات مرتبط مانند کارهای داوطلبانه و نوشتن مقاله برای روزنامه ها و مجلات نیز در یافتن شغل مناسب و موفق شدن در آن مفید می باشد.

هدف از رشته روزنامه نگاری تربیت متخصص و کارشناسان ورزیده برای خبرگزاری‌ها، مطبوعات، رادیو، تلویزیون و فعالیت وابسته‌های مطبوعاتی و رسانه‌های الکترونیکی ،همچنین تربیت نیروی متخصص به منظور اطلاع‌رسانی، هوشیارسازی و آگاهی‌بخشی و برقراری ارتباطات بین دولت و جامعه در سطح ملی و بین المللی است.

هر خبر هر چند کوتاه و کوچک، با توجه به اطلاعات زیر تکمیل می‏ شود:
• شخص یا اشخاصی که در واقعه، شرکت دارند یا واقعه به گونه‏ای با آنها ارتباط می‏ یابد.
• موضوع و نوع واقعه، یعنی آنچه واقعه را تشکیل می‏ دهد.
• علت و انگیزه‏ای که سبب ایجاد واقعه شده است.
• چگونگی وقوع که ترتیب و کیفیت واقعه را نشان می‏ دهد.
• مکان وقوع و زمان آن.

این عناصر شش گانه خبر: کجا، که (چه کسی)، کی (چه وقت)، چه (چه چیزی)، چرا و چگونه (چه‏ طور)، کلیشه و الگویی است که با طرح مناسب آنها در خبر، کمترین ابهامی برای مخاطب باقی نمی‏ ماند و نیازهای او از محتوای خبر به میزان قابل توجهی تأمین می‏ شود.

از وظایف یک کارشناس روزنامه نگاری میتوان موارد زیر را مثال زد :

• تحقیق و ارایه ی گزارش در مورد وقایع خاصی مانند داروسازی، دانش به طور وسیع،تکنولوژی،سیاست،نگرانی های خارجی،ورزش ها،هنرها،نگرانی های مصرف کننده ها ،کسب و کار،مذهب،جرم و آموزش
• ترتیب دادن مصاحبه با افرادی که راجع به واقعه ی خاصی اطلاعات دارند
• کپی گزارش ها را دوره کردن و اصلاح خطاها به لحاظ دستور زبان،نشانه گذاری ها و اصول راهنما
• ارزیابی نوشته هایی که در مورد جنبه های خبری می باشند به منظور جداسازی وقایع مهم و جزییات کم اهمیت تر
• چیدن خبرها بر اساس اهمیت،قالب و طولانی یا کوتاه بودنشان و سازماندهی آنها به صورت صحیح
• تحقیق و تحلیل پیش زمینه های اطلاعات موجود مرتبط به خبر به منظور بسط کامل و درست آن
• بحث با ویرایش کننده های خبر در مورد مسایل موجود به منظور مشخص کردن سلسله مراتب خبرها و جایگاه هر کدام
• مطالعه و بررسی کتاب ها،اخبار و رکورد های عمومی شامل کتابخانه ها و … به منظور بازتاب حقایق مرتبط
• عکاسی یا فیلم برداری از وقایع توسط خود خبرنگار یا یک عکاس دیگر
• انتقال خبر از راه دور با تلفن های ماهواره ای،تلفن ها،فکس و مودم
• نمایش تفسیرهای زنده از طریق رسانه های ضبط شده

 

 

مهمترین توانایی های لازم برای موفقیت در این رشته در لیست زیر آورده شده است :

• آشنایی با قواعد نگارش و ادبیات فارسی
• فراگیری اصول و روش های سوژه یابی، تنظیم و تدوین خبر، مصاحبه و گزارش
• تشخیص ارزش های خبری
• توانایی یادداشت برداری و تندنویسی
• توانایی کار با فناوری­ های دریافت و ارسال خبر: (ایمیل، فکس، کار با ریکوردر، ضبط صوت، دوربین، تلفن همراه، اینترنت، شبکه­ ها و رسانه ­های اجتماعی و…)
• آشنایی کامل با فضای مجازی و توانایی کار در این محیط
• دارا بودن اطلاعات عمومی مناسب در همه زمینه ها
• مهارت بیان و گفتار مناسب
• مهارت تحقیق و جستجو
• مهارت پرسشگری و خوب گوش دادن

ویژگی های شخصیتی

• خلاق
• ریسک پذیر
• جزئی نگر
• صادق
• مسئولیت پذیر
• انعطاف پذیر و سازگار

گرایش ها

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع کارشناسی ارشد امکان پذیر است.

این رشته در مقطع کارشناسی ارشد در دو گرایش روزنامه نگاری ، روزنامه نگاری رادیو و تلویزیون ارائه می گردد.

 

 

دروس پایه و تخصصی

دروس پایه:

مبانی جامعه شناسی ،کاربرد رایانه در علوم ارتباطات ،اصول علم اقتصاد ، اقتصاد ایران ،کلیات حقوق ،مبانی تاریخ اجتماعی ایران ، آمار مقدماتی ،آمار در علوم اجتماعی ،زبان تخصصی ،اصول سیاسی ، حقوق اساسی ، روش های تحقیق در علوم اجتماعی ، اصول روابط و سازمان های بین المللی و …

دروس تخصصی:

اصول روزنامه نگاری ،روزنامه نگاری عملی ١ (مصاحبه مطبوعاتی) ،روزنامه نگاری عملی ١ (گزارش مطبوعاتی) ،تاریخ مطبوعات ،نقد و تفسیر مقاله نویسی ،روزنامه نگاری تخصصی ،ویراستاری و مدیریت اخبار ، روزنامه نگاری تخصصی ، حقوق و مسئولیت های روزنامه نگاری ، مبانی ارتباطات جمعی ، ارتباطات بین المللی ، ارتباطات تصویری ، حقوق ارتباط جمعی و …

بازار کار رشته روزنامه نگاری

فارغ التحصیلان این رشته می توانند در سازمان های دولتی مانند صدا و سیما از طریق آزمون استخدامی مشغول به کار شوند. همچنین، در صورتی که هیچ سابقه کاری در این زمینه نداشته باشند می توانند کار خود را در خبرگزاری های محلی و کوچک شروع نمایند و سپس در خبرگزاری های بزرگ با توجه به حوزه مورد علاقه خود مانند محیط زیست، اجتماعی، سیاسی و … مشغول به کار شوند.

رقابت در این شغل به خصوص در روزنامه های سراسری بسیار زیاد است. شما می توانید کار خود را در یک روزنامه محلی آغاز کنید. با کسب تجربه بیشتر نیز می توانید وارد حوزه های گسترده تر و روزنامه های سراسری شوید. البته کار در صدا و سیما نیز برای خبرنگاران فراهم است و می توانند در این سازمان مشغول شوند.

بر اساس مصاحبه با روزنامه نگاران مختلف می توان چنین برداشت کرد که میانگین حقوق و دستمزد شاغلین این حوزه نسبت به میانگین مشاغل با توجه به سختی کار آنها، پایین است.

مهاجرت

بسیاری از دانشگاه های ارائه دهنده رشته رسانه و ارتباطات پذیرای متقاضیان تحصیل در رشته رسانه و ارتباطات با هر نوع سابقه تحصیلی هستند، اما در این بین تعدادی از دانشگاه ها نیز شرایط ویژه ای برای پذیرش دانشجویان در نظر می گیرند و نمرات دوره تحصیلی پیشین و تجربه کافی در زمینه علوم رسانه و ارتباطات برای آنها ملاک محسوب می شود. علی‌رغم مواردی که گفته شد، شما باید برای اخذ پذیرش در دانشگاه های برتر در زمینه علوم رسانه و ارتباطات شرکت در مصاحبه، ارائه مقالات، انگیزه نامه و سوابق کاری مرتبط با رشته رسانه و ارتباطات را نیز به عنوان گزینه های احتمالی در نظر داشته باشید. داشتن مدرک زبان نیز جزء جدایی ناپذیری از فرایند اپلای رشته رسانه و ارتباطات در خارج از کشور خواهد بود.

معمولا دوره ها و دروس رشته رسانه و ارتباطات متنوع و متفاوت از یکدیگر می باشند و بخش بزرگی از زمان دانشجویان این رشته به فعالیت های عملی اختصاص خواهد یافت. دانشجویان در طول تحصیل در رشته رسانه و ارتباطات موظف خواهند بود تا جوانب مختلف رسانه و ارتباطات از جمله اخلاقیات، تاریخ و سیاست را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. علاوه بر موارد تئوری گفته شده، دانشجویان موظف خواهند بود تا مهارت های عملی از جمله ساخت فیلم، شناخت و کشف فرهنگ های مختلف، کپی رایتینگ، نزاع های سیاسی موجود در سطح جامعه و جهان و … را نیز فرا بگیرند.

دانشگاه های ایران در حوزه روزنامه نگاری

• دانشگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
• دانشگاه علامه طباطبایی – تهران
• دانشکده غیر انتفاعی رفاه(ویژه خواهران) – تهران
• دانشگاه غیرانتفاعی سوره – تهران
• دانشگاه پیام نور استان تهران – تهران غرب

افراد موفق:

ازاده بکایی،گلینه عطایی،علی غزالی واحمد نارویی

منبع:

ویکی پدیا