مهندسی نساجی
- تعریف
مهندسی نساجی مسئولیت تولید انواع منسوجات اعم از انواع پوشاک، کف‌پوش‌ها مثل فرش و موکت و منسوجات مورد استفاده در صنایع دیگر را بر عهده دارد. صنعت نساجی یکی از قدیمی‌ترین صنایع و دومین صنعت ایران است. این صنعت شامل بخش‌های مختلفی می‌شود که از آن جمله می‌توان به کارخانه‌های ریسندگی (تولید نخ‌های مختلف)، بافندگی (تولید انواع پارچه)، تولید فرش ماشینی و موکت و همچنین کارخانه‌های تکمیل‌کننده این کالاها مثل رنگرزی، چاپ و کارخانه‌های تولید الیاف مصنوعی مثل نایلون و پلی‌پروپیلن اشاره کرد. مهندسی نساجی رشته‌ای است که دانش و توانایی لازم را برای اداره بخش‌های مختلف این صنعت به دانشجویان می‌دهد.
انسان ها از ابتدا برای تهیه لباس و پوشاک برای مقابله با سرما و گرما صنعت نساجی را ابداع کردند. سپس با استفاده از همین صنعت زیر انداز و رو انداز را نیز تهیه کردند و در حال حاضر انواع پوشاک و فرش و موکت به یاری همین صنعت تولید می شود. همچنین برای ساخت ترمز ماشین، شریان‌های مصنوعی، جاده ها، هواپیماها و سایت های فضایی به صنعت نساجی نیاز داریم.
دانشکده مهندسی نساجی یکی از قدیمی‌ترین دانشکده‌های دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران) است، که فعالیت‌های خود را از سال ۱۳۳۷ شمسی به عنوان اولین رشته مهندسی نساجی کشور تحت نام انستیتو مهندسی نساجی و رنگرزی آغاز کرده‌است. در سال ۱۳۷۴ به دنبال گسترش فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی، ساختمان جدید این دانشکده به عنوان بزرگترین مجتمع آموزشی نساجی کشور با ساخت کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های مجهز در ۱۱ طبقه به مساحت ۲۷ هزار متر مربع مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
- هدف
هدف از رشته مهندسی نساجی آموزش و تربیت نیروی متخصص با داشتن قابلیت های علمی و فنی مورد نیاز در این رشته در زمینه ی تولید انواع نخ ، پارچه ، پوشاک و منسوجات صنعتی و مهندسی ماشین آلات تولیدی و نیز تولید الیاف و کاربرد انواع مواد شیمیایی بر روی الیاف و منسوجات است که شامل فرایندهای شیمیایی و فناوری مربوط به کالای نساجی با توجه به مراحل تولید و نیز تکمیل این فرآورده ها به منظور آماده سازی آنها برای کاربردهای مختلفی از قبیل پوشاک ، منسوجات خانگی ، منسوجات صنعتی و … می باشد.
- بازه فعالیت
- بهره برداری از واحدهای تولیدی صنایع ریسندگی ، بافندگی ، تریکو بافی، موکت ، قالی‌بافی
- سرپرستی سالن‌های تولید ، قسمت‌های مختلف آزمایشگاه‌های کارخانه از قبیل آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت و رنگرزی پارچه و الیاف
- حفاظت از امکانات موجود و بهره‌برداری در شرایط مطلوب فنی و اقتصادی و رفع اشکالات و معایب
- بازدید از سالن های مختلف کارخانه و کنترل کیفیت تولیدات
- تطبیق شرایط کیفی و کمی مواد اولیه با محصولات مورد تقاضا
- برنامه ریزی تولید در صنایع مربوط از نظر کیفی و کمی.
- توانایی ساخت قطعات و ماشین‌آلات نساجی و مدرنیزه کردن ماشین های قدیمی نساجی
- توانایی
- پایه قوی در دروس ریاضی ، فیزیک و شیمی
- توان انجام کارهای تیمی
- مهارت مدیریت و سازماندهی
- علاقه‌مند به کار با ماشین‌آلات صنعتی
- توانایی تفکر و تجزیه و تحلیل دقیق مسائل
- دقت زیاد و توجه به جزئیات
- ویژگی
- واقع گرا / عمل گرا
- پژوهشگر / علمی
- مقاوم
- متفکر و تحلیل گر
- گرایش
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری وجود دارد.
در مقطع کارشناسی این رشته در 5 گرایش مهندسی شیمی نساجی ، مهندسی الیاف ، مهندسی فناوری نساجی ، مهندسی پوشاک و مهندسی منسوجات صنعتی ارائه می گردد.
- گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :
- الیاف
- پوشاک
- ساختارهای نانولیفی
- نساجی و رنگ
- فناوری
- مدیریت تولید
- گرایش های مقطع دکتری :
- تکنولوژی نساجی
- شیمی نساجی و علوم الیاف
در گروه آزمایشی علوم تجربی پذیرش در رشته مهندسی نساجی صرفاً برا اساس سوابق تحصیلی می باشد.
برخی دانشگاه های ایران در این رشته به صورت زیر است :
- موسسه غیرانتفاعی کار قزوین
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
- دروس
دروس پایه:
ریاضی عمومی، فیزیک عمومی، شیمی عمومی، برنامه‌نویسی کامپیوتر، معادلات دیفرانسیل، آمار و احتمالات مهندسی، محاسبات عددی.
دروس تخصصی و اصلی :
کارگاه جوشکاری، نقشه‌کشی صنعتی، ترمودینامیک عمومی و کاربردی ، کارگاه ماشین‌ابزار، علوم الیاف، دینامیک عمومی، کارگاه ریخته‌گری، فیزیک الیاف، بافندگی حلقوی، ریسندگی، طراحی‌ماشین ، مبانی مهندسی برق، کفپوش‌های ماشینی، مقدمات بافندگی، ریسندگی نخ‌های یکسره، ریسندگی مدرن، طرح و محاسبه کارخانه، رنگرزی، چاپ ، استاتیک و مقاومت مصالح، شیمی پلیمر، شیمی تجزیه، ،اصول مهندسی شیمی، مکانیک سیالات، آزمایشگاه شناسائی الیاف و مواد نساجی، کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی، تکمیل کالای نساجی، ساختمان فیزیکی الیاف، رنگرزی الیاف طبیعی، منسوجات بی‌بافت، اصول شیمی رنگ و مواد واسطه، شیمی الیاف طبیعی، تکسچرایزینگ، تکنولوژی تولید الیاف، شیمی آلی، انواع پارچه ، تکنیک و تجزیه فنی بافت، مکاترونیک، کنترل کیفیت پوشاک، کاربرد کامپیوتر در پوشاک، اصول حسابداری و هزینه‌یابی، کنترل رنگ در پوشاک، صنعت پوشاک در جهان،، اصول طراحی پوشاک ، اصول برش و دوخت، مدیریت تولید پوشاک، طرح و محاسبه کارخانه پوشاک، ایجاد مشاغل کوچک، دینامیک پارچه / ماشین ، تاریخ لباس در ایران، قوانین کار و روابط صنعتی (بسیاری از درس‌های این رشته همراه با آزمایشگاه است)
- فرصت
مراکز محل فعالیت غیر مستقل :
- مدیریت کارخانه های نساجی
- مدیر بازرگانی
- مدیریت سالن های تولید و ریسندگی
- مسئول کنترل کیفیت
- مشاور کارخانه در امور مختلف مانند طراحی خط تولید و …
- مسئول بخش استاندارد
- اداره نساجی و پوشاک وزارت صنایع
- وزارت کار
- بخش نساجی وزارت دادگستری
- سازمان های پژوهش علمی و صنعتی
- بخش تحقیقات جهاد کشاورزی
مراکز محل فعالیت مستقل:
- تأسیس سالن ها و کارگاه های تولید ، بافندگی ، رنگرزی و …
- سطح درآمد:
مهندس نساجی که در بخش های دولتی مشغول به کار می شود، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند.در بخش خصوصی شرایط حقوقی متفاوت است. میزان تجربه، تخصص و توانمندی مهندس نساجی و نوع قراردادی که با کارفرمای خود می بندد، تعیین کننده میزان حقوق و درآمد او می باشد. با توجه به این عوامل مهندسان نساجی در بخش خصوصی درآمدهای متفاوتی دارند.
- وضعیت خارج از کشور:
امکان ادامه تحصیل در این رشته در خارج از کشور در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا ، کانادا ، آلمان ، انگلستان ، هلند و … وجود دارد. رشته نساجی بالاخص گرایش پوشاک در کانادا جزو مشاغل مورد نیاز و البته پردرآمد برای سالهای متوالی محسوب می شود.
- دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
- University of Nebraska-Lincoln USA
- Saxion University of Applied Sciences Netherlands
- The University of Bolton UK
- University of Manchester UK
- University of Leeds UK
- Dresden University of Technology Germany
- De Montfort University UK
- Loughborough University UK
- افراد موفق
حسن تفضلی : یکی از بنیانگذاران مهم صنعت نساجی در کاشان است. کارخانه کوچک وی طی ۴۵ سال به یکی از بزرگترین واحدهای نساجی ایران تبدیل شد و از او به عنوان پدر نساجی ایران یاد می‌شود.
دکتر هوشمند بهزادان : از اساتید برتر مهندسی نساجی، دارنده دکترای مهندسی تکنولوژی ریسندگی و بافندگی از آلمان و دارای تالیفات و ترجمه های بسیاری در حوزه نساجی
- منابع
- کتاب هنرانتخاب
- سایت “ای-استخدام”
- سایت “مسیر ایرانی”
- سایت “3گام”
- کتاب معرفی رشته های سازمان سنجش
- سایت ویکی پدیا فارسی و انگلیسی
- سایت خبرنامه دانشجویان ایران
- سایت گزینه 2
- وزارت علوم
- admin
- مرداد 3, 1400
- 2:31 ق.ظ
