چرخ زندگی

وقتـی بیشـتر اوقات خود را برای شـغل یا تحصیل سـپری میکنیم، بـرای ایجاد تعادل بین مسـئولیتهای تحصیلی و شـغلی و فـردی با چالش  هایـی روبه رو خواهیم شـد. در طـول سـالها، راهکارهـا و ابزارهـای مختلف بـرای ایجاد ایـن تعـادل بـه وجود آمده اسـت و چـرخ زندگـی یکی از ایـن ابزارهاسـت. این مطلب به شـما کمـک میکند چرخ زندگـی خـود را ترسـیم و وضع خـود را ارزیابی کنید.

چرخ زندگی چیست؟ چـرخ زندگـی یا چرخ تعـادل زندگـی ابزاری دیداری اسـت کـه تعادل زندگی فعلی شـمارا نشـان میدهـد و برای مثال شـما را دربـاره رضایت از اغلـب جنبه های مهـم زندگی خود مطمئن می سـازد.

 می توانیـد چـرخ زندگی خـود را با چندطبقه بنـدی متمرکز بـر جنبه هـای مختلـف زندگیتان ترسـیم کنیـد. معمولا 8 تا 10 طبقه که بـرای زندگـی موفـق و رضایتبخش مهم اسـت، تعریـف میشـود.

ایـن ابزار به شـما کمـک میکند ببینیـد در حـال حاضـر چقـدر زمان بـرای هر حـوزه صرف میکنیـد و چقـدر از آن احسـاس رضایـت داریـد. درواقع، ایـن ابـزار نوعـی خودارزیابـی اسـت بـرای اینکـه متوجـه شـوید چـه تغییری در حـوزه خاصـی از زندگی لازم اسـت تـا زندگی شـادتر و موفقتری داشـته باشـید.

همچنین به اولویت بنـدی در زندگی نیز کمک میکنـد. در ارزیابی چرخ زندگـی یـک نمـودار دایـره ای وجـود دارد کـه هر قسـمت از دایـره نشـان دهنده حـوزهای مهـم از زندگـی شماسـت؛ بنابرایـن بایـد حوزه هـای زندگـی خود را مشـخص کنید.

 از این حوزه ها در چرخ زندگی استفاده میشود:

  1. رشـد فردی این حوزه شـامل رشـد فـردی و یادگیری و زمـان صرف شـده برای اهداف شـخصی اسـت.
  • فرآیند رشد فردی چه اهمیتی برایتان دارد؟
  • از میزان فعلی رشد فردی خود رضایت دارید؟
  • آیا برای رشد فردی خود به اندازه کافی وقت میگذارید؟
  • سایر مواردی که میتوانید در این قسمت در نظر داشته باشید مشتمل است بر آموزش، تحصیل و مطالعه.
  1. شغل و مسائل تحصیلی
  • آیا از شغل فعلی خود رضایت دارید؟
  • آیا به رشته ی تحصیلی خود علاقه مند هستید؟
  • آیا انگیزه ی کافی برای مطالعه دارید؟
  • دربـــاره انجـــام دادن کارهـــای روزمـــره، وظایـــف و برنامه هایتـــان چطـــور؟
  • مـــوارد دیگـــری کـــه بایـــد در ایـــن حـــوزه در نظـــر داشـــته باشـــید راهکارهـــای تحصیلـــی و شـــغلی، تعـــادل زندگـــی کاری، هـــدر رفتـــن زمـــان اســـت.
  1. مسائل مالی
  • مدیریــت، برنامه ریــزی، پس اندازهــا و مخــارج در ایــن حــوزه میگنجد
  • پول چقدر برای شما اهمیت دارد؟
  • آیا از وضع اقتصادی اخیر خود راضی هستید؟
  1. خلاقیت
  • برای افزایش خالقیت خود چه کارهایی انجام میدهید؟
  • آیـــا از خلاقیـــت خـــود بـــه روش مناســـبی اســـتفاده میکنیـــد؟
  • چگونه میتوانید خلاقتر باشید؟
  1. سرگرمی ها و فراغت فردی یا اجتماعی
  • آیا از تعادل فعلی زندگی-کار/تحصیل خود رضایت دارید؟
  • آیا برای سرگرمی ها خود زمان کافی دارید؟
  • آیـا کاری هسـت کـه دوسـت داریـد انجام دهیـد ولی تا به حـال انجـام نداده ایـد؟
  1. روابط با افراد مهم زندگی
  • کیفیت رابطه های شما چگونه است؟
  • چگونه رابطه هایتان را مدیریت میکنید؟
  • آیـا به انـدازه کافـی بـا خانـواده، دوسـتان، همسـر یـا فرزندانتـان وقـت میگذرانیـد؟
  1. محیط فیزیکی خانه یا محل تحصیل
  • در مورد محیط فعلی خود چه احساسی دارید؟
  • ایـن محیـط بـه شـما انـرژی میدهد یـا از شـما انرژی میگیـرد؟
  • آیا باعث ایجاد استرس میشود؟
  • دربـاره حضور خویشـاوندان، همکلاسـی یا همـکاران و همسـایه ها نیـز فکـر کنید.

 

  1. سلامت (این حوزه را میتوان به جسمانی و هیجانی تقسیم کرد(
  • درباره سلامت خود چه فکر میکنید؟
  • از وضع فعلی سلامت خود راضی هستید؟
  • برای سلامت خود چقدر زمان صرف میکنید؟
  • میزان انرژی شما چقدر است؟
  • روند معمول خواب شما چگونه است؟
  • رژیم غذایی فعلی شما چقدر سالم است؟

چگونه از چرخ زندگی استفاده کنیم

قدم اول: حوزه هـای مختلـف زندگـی خـود را مشـخص کنیـد. این حوزه هـا میتواننـد بـر اسـاس مـوارد زیر باشـند:

  • نقش هایی که در زندگی معمول ایفا میکنید.
  • حوزه هایی از زندگی که برای شما مهم اند.
  • اولویت های شما در زندگی.

قدم دوم:

حوزه هـا را ارزیابـی کنید. شـاید در برهه های از زندگی خود بایـد بر حوزه ها یـا نقش هایی خاص توجهی ویژه داشـته باشـید. مفهـوم نهفتـه در چـرخ زندگـی این اسـت که اگر تعـادل مناسـبی بیـن حوزه هـا برقـرار کنیـد، میتوانید به شـادی دسـت بیابیـد.

سـراغ هر حـوزه برویـد و ببینید در حـال حاضر بـه هر حـوزه از 0 تا 10 چقدر توجـه می کنید و این عدد را در هر حوزه یادداشـت کنید و در نقطه ای از هر قسـمت دایـره که نشـان دهنده عـدد موردنظر شماسـت، نقطـه بگذارید.

این کار را برای همـه حوزه ها انجام دهید.

قدم سوم:

نقطه هـای روی دایـره را کـه هرکـدام بیانگـر وضـع فعلـی شـما در حوزه هـای مختلـف اسـت، بـه هم متصـل کنید. حـاال میتوانید ببینید و مقایسـه کنید کـه هر حوزه زندگی شـما کجـای چـرخ زندگیتـان قـرار دارد و چگونـه تعـادل زندگیتـان را تحت الشـعاع قـرار داده اسـت.

قدم چهارم:

نتایج به دسـت آمده را باحالت آرمانی خود مقایسـه کنید. هـر حـوزه ای در زندگی شـما توجهی خاص طلـب میکند؛ هـدف ایـن نیسـت کـه همـه حوزه هـا بـه یک میـزان مورد توجه باشـند. نمـره آرمانـی خـود را نیـز در هـر حوزه یادداشـت کنیـد و بارنـگ دیگـری نمـره آن حـوزه را از 0 تـا 10 لحـاظ کنیـد و بـا یک نقطـه در هر قسـمت، نمره آرمانـی خود را نشـان دهیـد. نقـاط نشـان دهنده وضـع آرمانـی حوزه ها را بـه هم وصـل کنید.

قدم پنجم:

فاصلـه بیـن شـرایط فعلی و وضـع آرمانی خـود را ارزیابی کنیـد. شـاید بـه برخـی حوزه هـا به انـدازه کافـی توجـه نکــرده باشــید چــون بــه ســایر حوزه هــا بیشازانــدازه متمرکــز بوده ایــد. بــا اســتفاده از ایــن ابــزار تصویــری، جـای خالـی زندگیتـان را پیـدا کنیـد و تصمیـم بگیریـد کــه چگونــه تعــادل موردنظــر خــود را ایجــاد کنیــد. میتوانیــد از ایــن ســؤاالت کمــک بگیریــد:

  • در هر حوزه چه نمرهای برای شـما نمره کم محسـوب میشود؟
  • تمایـل داریـد در مـدت 1 مـاه، 3 ماه، 6 ماه، 1 سـال و بیشـتر، در هـر حوزه چـه نمرهای کسـب کنید؟
  • برای هر حوزه نمره خوب چه نمره ای است؟
  • به کدام حوزه باید بیشتر توجه کنید؟

سـپس بـرای هر حـوزه هدفی مشـخص کنیـد. اهدافتان بـرای پیشـرفت  بایـد عینـی و مشـخص باشـند. مثلا چه کارهایی بایـد انجام دهیـد.

  • هرروز 30 دقیقه پیاده روی
  • هرروز درست کردن یک وعده غذای سالم
  • نوشیدن حداقل 6 لیوان آب در روز

بـا اسـتفاده از ابـزار چـرخ زندگـی، حوزه هـای زندگـی خـود را مشـخص و وضـع فعلـی و آرمانی خـود را تعریف کنیـد و سـپس برای ایجـاد تعادل زندگـی کاری، تحصیلی و شـخصی خـود گام بردارید.