مهندسی پلیمر
- تعریف
واژه پلیمر از کلمات یونانی «polys» به معنای بسیار و «meros» به معنی قسمت، پاره یا قطعه گرفته شده است . پلیمر ماده ای شیمیایی با مولکول های بزرگی است که از واحدهایی تکرارشونده (مونومر) تشکیل می‌شود. مهندسی پلیمر شناخت، طراحی، فرمولاسیون، آنالیز و بررسی خواص فیزیکی و مکانیکی مواد پلیمری که سه ماده عمده آن لاستیک (مواد کش آمدنی پلیمری)، پلاستیک (مواد غیرکش آمدنی پلیمری) و کامپوزیت (مواد ترکیبی) است. فعالیت های عمده این حوزه براساس فرآیندهای اختلاط، آمیزه‌سازی، اصلاح سازی، آلیاژسازی، شکل دهی پلیمرها و نهایتاً ساخت محصولات پلیمری از پلیمرهای مصنوعی و طبیعی می‌باشد.
بشر نخستین ، آموخته بود چگونه الیاف پروتئینی پشم و ابریشم و الیاف سلولز پنبه و کتان را عمل آورد، رنگرزی کند و ببافد. بومیان جنوبی از لاستیک طبیعی ، برای ساختن اشیاء کشسان و پارچه‌های ضد آب استفاده می‌کردند. پلی کلروپرن ، نخستین لاستیک سنتزی است که در آمریکا تهیه شد و گسترش یافت. پلی بوتادین ، نخستین کائوچوی سنتزی است که آلمانی‌ها به نام بونا- اس به مقدار کافی تهیه کردند. بوتیل کائوچو ، یکی از چهار لاستیک سنتزی است که اکنون به مقدار بیشتری تهیه و مصرف می‌شود.
- هدف
هدف این رشته تربیت مهندسانی است که توانایی شناخت و تولید کلیه محصولات پلیمری از قبیل لاستیک ، پلاستیک ، رزین و سایر مواد مورد نیاز صنعت را حتی در حوزه پزشکی داشته باشند. و همچنین با خلاقیت و نوآوری خود بتوانند در راستای بهینه سازی مواد و پیشرفت علم ، دست به تولید محصول نویی بزنند که مورد نیاز صنعت است.
- بازه فعالیت
- طراحی فرمولاسیون انواع رنگ ها (پوشش های پلیمری) و فرایند تولید آنها
- طراحی فرمولاسیون انواع مرکب های چاپ
- طراحی، تولید و تبدیل پلیمرها بر مبنای فناوری نانو
- مهندسی تولید و نظارت بر کل فرآیند تولید رنگ و نیز کنترل کیفی محصولات تولیدی در کارخانجات تولید پوششهای پلیمری
- طراحی انواع پوشش های پلیمری مصنوعی در صنایع مختلف از جمله : صنایع برق و الکترونیک، صنایع غذایی و کاغذسازی و … و نیز فرمولاسیون و ساخت انواع مرکب های چاپ
- طراحی واحدهای ساخت مواد پلیمری از جمله لاستیک، پلاستیک و کامپوزیت
- طراحی فرمولاسیون انواع رزین های صنعتی اعم از رزین های آلکید، آمینو، فنولیک، اکریلیک، اپوکسی و …
- طراحی واحدها و فرآیندهای ساخت رزین های صنعتی و مهندسی تولید و کنترل کیفی آنها
- کارشناسی تهیه پوشش ها و نظارت بر اجرای عملیات رنگ‌آمیزی
- بازرسی پیمانکاری های رنگ‌آمیزی (عملیات آماده‌سازی و اعمال مواد پوششی) در صنایع بزرگی همچون صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، برق، آب ، سازه‌های فلزی و بتونی، صنایع خودروسازی، لوازم خانگی و …
- طراحی فرآیندهای رنگرزی انواع منسوجات بافته و نبافته، چرم و … ، نظارت بر عملیات رنگرزی و نیز کنترل کیفیت محصولات رنگرزی شده و …
- توانایی
- علاقمند به صنعت
- علاقمند به کار در محیط آزمایشگاه ها و محیط کارخانه
- مهارت تحقیق و پژوهش
- صبر و حوصله زیاد
- تسلط در درس شیمی
- عدم حساسیت به مواد شیمیایی
- ویژگی
- واقع گرا / عمل گرا
- پژوهش گر / علمی
- متفکر
- جزئی نگر
- گرایش
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا وجود دارد.
در مقطع کارشناسی مهندسی پلیمر به دو گرایش صنایع پلیمر و تکنولوژی و علوم رنگ تقسیم می گردد.
- گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :
- فراورش
- علوم پایه
- نانو فناوری
- مواد مرکب
- پلیمریزاسیون
- رنگ
- گرایش های مقطع دکتری:
- پلیمر
- رنگ
در گروه آزمایشی علوم تجربی پذیرش در رشته مهندسی پلیمر صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی می باشد.
برخی دانشگاه های ایران در زمینه ریاضیات کاربردها
- موسسه غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی – اصفهان
- دانشگاه پیام نور استان البرز – کرج
- دانشگاه پیام نور استان تهران – تهران شمال
- دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی – مرکز مشهد
- دانشگاه پیام نور استان گلستان – مرکز گرگان
- دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی – مرکز ارومیه
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
- دروس
- دروس پایه
اقتصاد و طرح مهندسی-نقشه کشی صنعتی-استاتیک و مقاومت مصالح-ترمودینامیک مهندسی-مکانیک سیالات و آزمایشگاه-انتقال حرارت و آزمایشگاه-موازنه انرژی و مواد-عملیات واحد 1 و آزمایشگاه-سینتیک و طرح راکتور-کنترل فرآیندها و آزمایشگاه-شیمی فیزیک و آزمایشگاه-انتقال جرم-ریاضیات مهندسی-روش های اندازه گیری کمیت های مهندسی
- دروس اصلی و تخصصی و اختیاری :
شیمی فیزیک پلیمرها و آزمایشگاه-شیمی و سینتیک پلیمریزاسیون و آزمایشگاه-وسایل اندازه گیری مشخصات مولکولی پلیمرها و آزمایشگاه-مهندسی پلاستیک-کارگاه پلاستیک-رئولوژی پلیمرها-اصول مهندسی پلیمریزاسیون-خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها و آزمایشگاه–تکنولوژی و خواص فیزیکی الیاف-مهندسی الاستومر-کارگاه الاستومر-تکنولوژی کامپوزیت ها-کارگاه کامپوزیت ها-خواص و کاربرد پلیمرهای طبیعی
- فرصت
- مراکز محل فعالیت غیر مستقل:
- صنایع نظامی
- صنایع پزشکی
- صنایع کشاورزی
- حمل و نقل
- کارخانجات رنگسازی
- دفاتر مهندسین مشاور و واحدهای برنامه‌ریزی صنایع تولید پلیمر و وزارتخانه و سازمان های دولتی
- صنایع بزرگ و کوچک تولید پلیمرها و همچنین در صنایع تبدیل پلیمر نظیر صنایع لاستیک، پلاستیک، الیاف مصنوعی، رزین‌سازی، کفش‌سازی، چسب‌سازی، کامپوزیت‌ها و کاغذسازی
- مراکز تحقیقاتی
- مراکز محل فعالیت مستقل:
- کارآفرینی و تأسیس کارگاه تولید رنگ و پیگمنت و پوشش های سطح
- کارآفرینی و تأسیس شرکت در زمینه های مربوط به رنگ و پلیمر و تولید و فروش محصولات
- سطح درآمد:
درآمد آن با توجه به محلی که افراد در آن فعالیت می کنند متفاوت است. و هر چه مدرک تحصیلی بالاتر و سابقه کار بیشتر باشد درآمد بیشتری خواهند داشت.
- وضعیت خارج از کشور
رشته پلیمر در سرتاسر دنیا خواهان زیادی دارد. زیرا کاربردهای این رشته در کلیه صنایع الکتریکی، پزشکی، بسته‌بندی، ساختمان‌سازی و غیره بسیار گسترده است. در اکثر دانشکده‌های شیمی دنیا، از رشته پلیمر به عنوان بهترین رشته تحصیلی در علم شیمی یاد می‌شود. بنابراین رشته مهندسی پلیمر، رشته‌ای دارای پتانسیل بالا جهت گرفتن پذیرش از دانشگاه‌های خوب دنیا است. از زاویه دیگر، رشته پلیمر یک رشته مهندسی است. اساتید رشته‌های مهندسی دارای پشتوانه مالی از صنایع پلیمر جهت تحقیقات هستند؛ از این رو، تمایل بیشتری برای ارائه کمک هزینه به دانشجویان برای پیشبرد پروژه‌هایشان دارند.
- دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
- (Massachusetts Institute of Technology (MIT
- Stanford University
- (Nanyang Technological University, Singapore (NTU
- University of Cambridge
- (University of California, Berkeley (UCB
- EPFL
- ETH Zurich – Swiss Federal Institute of Technology
- افراد موفق
- کارل زیگلر :شیمیدان بزرگ آلمانی و برنده جایزه نوبل (سال ۱۹۶۳) ؛ دستاوردهای علمی زیگلر در زمینه پلمیرها ازجمله مهم‌ترین عواملی بوده که صنعت محصولات شیمیایی را در نیمه دوم قرن بیستم دگرگون کرد.
- دکتر علی اکبر انتظامی :استاد علم و اخلاق دانشگاه تبریز، پدر علم پلیمر ایران و بنیان گذار رشته سنتز پلیمر های نوین در کشور شناخته می‌شود.
- منابع
- کتاب هنرانتخاب
- سایت “ای-استخدام”
- سایت “مسیر ایرانی”
- سایت “3گام”
- کتاب معرفی رشته های سازمان سنجش
- سایت ویکی پدیا فارسی و انگلیسی
- سایت خبرنامه دانشجویان ایران
- سایت گزینه 2
- سایت فرادرس
- سایت Top Universities
- admin
- مرداد 3, 1400
- 2:27 ق.ظ
