مهندسی هوافضا
- تعریف
مهندسی هوافضا شاخه‌ای از مهندسی مکانیک است که به بررسی اجسامی که در هوا حرکت می‌کنند می‌پردازد مانند طراحی هواپیما، فضاپیما، ماهواره، ماهواره‌برها و موضوعات وابسته مانند طراحی خودروهای کم‌مصرف و تجهیزات خاص نفت و گاز و سیستم‌های تولید توان و نیروگاهی. به عبارت دیگر مهندسی هوا و فضا دانشی راهبردی است که در آن از دانش های دیگر مانند مکانیک، متالورژی، علوم کامپیوتر، عمران و الکترونیک استفاده میشود.رشته مهندسی هوا فضا، یکی از حوزه های اصلی مهندسی مربوط به توسعه هواپیما و فضاپیماها است. این رشته مهندسی دارای دو شاخه اصلی هوانوردی و کیهان نوردی است که با هم همپوشانی دارند. در ابتدا برای حوزه هوا فضا، از واژه مهندسی هوانوردی استفاده می شد ؛ اما این تعریف، با پیشرفته شدن پرواز ، عملیات های ساخت در فضای بیرونی (کیهان نوردی) را نیز در بر گرفت و اصطلاح گسترده تر “مهندسی هوافضا” به وجود آمد. معمولا شاخه کیهان نوردی مهندسی هوا و فضا، به “علم راکت” اشاره دارد.
مبدأ مهندسی هوافضا را می‌توان درپیشگامان هوانوردی در اواخر سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ جستجو کرد، گرچه دوران کوشش های سر جورج کیلی بین آخرین دهه سده ۱۸ تا اواسط سده ۱۹ بوده‌است.سر جورج کیلی، یکی از مهمترین اشخاص در تاریخ هوانوردی و مهندسی هوانوردی به عنوان اولین فردی شناخته میشود که نیروهای وارده به وسایل نقلیه هوایی را که در پرواز هر وسیله نقلیه هوائی مؤثر می‌باشند، به صورت نیروی برآ و نیروی پسا مجزا نمود.
- هدف
هدف از رشته مهندسی هوافضا تربیت و آموزش متخصصینی با دانش و مهارت های لازم جهت انجام مهندسی طراحی ، بهینه سازی ، ساخت و نگهداری و تعمیر هواپیما و مدیریت هوافضا می باشد.
- بازه فعالیت
- توسعه سیستم‌های هواپیمایی مانند سیستم‌های ارتباطی و ابزارهای هوانوردی
- تحقیق بر روی روش‌های جدید ساخت بخش‌های هواپیما مانند بدنه، بال، موتور و…با هدف مصرف بهینه سوخت
- استفاده از نرم‌افزارهای طراحی کامپیوتری برای طراحی پروژه‌ها
- انجام تست‌های مختلف زمینی و هوایی
- جمع‌آوری و تحلیل داده‌های حاصل از تست‌ها
- طراحی و نظارت بر فرآیند ساخت و نصب قطعات و هواپیماها
- انجام و تائید پروژه‌ها مطابق با قوانین نظارتی موجود
- نظارت بر فرودگاه‌ها و مراکز تعمیر و نگهداری هواپیماها
- بررسی وسایل یا قطعات آسیب‌دیده و با عملکرد ناقص برای شناسایی علت و یافتن راه‌حل مناسب برای آن
- توانایی
- مهارت عالی در حل مسئله
- دارای پشتکار و فردی قوی
- تسلط در درس ریاضی
- آشنایی با نرم افزارهای طراحی های کامپیوتری
- قدرت تجزیه و تحلیل مسائل
- مسلط به زبان انگلیسی
- مهارت برنامه ریزی و اجرای منظم
- ویژگی
- پژوهش گر / علمی
- جزئی نگر
- متفکر و تحلیل گر
- گرایش
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا وجود دارد :
- گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :
- فناوری ماهواره
- آیرودینامیک
- جلوبرندگی
- سازه های هوایی
- دینامیک پرواز و کنترل
- مهندسی فضایی
- صلاحیت های پروازی
- پهباد
- خلبانی آزمایشگر
- عملیات هوانوردی
- قدرت هوایی
- ترافیک هوایی
گرایش های مقطع دکتری:
- آیرودینامیک
- جلوبرندگی
- سازه های هوایی
- دینامیک پرواز و کنترل
- مهندسی فضایی
برخی دانشگاه های ایران در این زمینه
- دانشگاه صنعتی شریف – تهران (محل تحصیل پردیس خودگردان مهندسی و علوم در جزیره کیش)
- موسسه غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی – اصفهان
- موسسه غیرانتفاعی اوج – آبیک
- موسسه غیر انتفاعی احرار- رشت
- دانشگاه پیام نور استان البرز – مرکز کرج
- دانشگاه پیام نور استان فارس – مرکز شیراز
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق
- دروس
- دروس پایه
نقشه‌کشی ،استاتیک ، ،مکانیک سیالات ،ریاضی مهندسی ،ترمودینامیک ،ارتعاشات ،مقاومت مصالح ،کنترل اتوماتیک ،علم مواد ، انتقال حرارت ،آزمایشگاه موتور انتقال
- دروس اصلی و تخصصی و اختیاری :
آیرودینامیک ، مکانیک پرواز ، آزمایشگاه آیرودینامیک ، طراحی هواپیما ، دینامیک پرواز ، تحلیل سازه‌ها ،مبانی مهندسی برق ،مقدمه‌ای بر مهندسی هوا فضا ، اصول جلوبرندگی ، زبان تخصصی ، طراحی سازه‌های هوایی ، پروژه(درس‌های این رشته اغلب همراه با آزمایشگاه است)
- فرصت
- مراکز محل فعالیت غیر مستقل:
- سازمان صنایع هوایی
- شرکت صنایع هواپیماسازی ایران
- شرکت پنها (بزرگترین پشتیبان تعمیرات سنگین ناوگان بالگردهای کشور)
- صنایع هوایی قدس
- صنایع دفاع
- مراکز محل فعالیت مستقل:
- تأسیس شرکت خصوصی در زمینه طراحی اولیه و مشاوره پروژه های دانشگاهی و اختراعی
- سطح درآمد:
به طور کلی می توان گفت که اگر یک مهندس هوافضا وارد یکی از شرکتهای دولتی و یا نظامی شود، تا مدتی حقوق و مزایای او از نظام پرداخت دولتی و یا نظامی تبعیت می کند مگر اینکه تخصص او در حدی باشد که بتوانید مطالبه حقوق و مزایای بیشتری نماید و به صورت خاص با او قرارداد منعقد نمایند. اما در صورتی که مهندس هوافضا وارد صنعت های دیگری غیر از هوافضا شود، نحوه پرداخت حقوق اش از مدل حقوقی مرسوم در آن صنعت پیروی می کند. به عبارت دیگر اگر محل کار او یک سازمان یا شرکت دولتی باشد، حقوق دریافتی تابع نظام های پرداخت دولتی است. در صورتی که مهندس هوافضا در شرکت های خصوصی استخدام شود، با توجه به میزان تخصص، توانمندی و تجربه خود می تواند در خصوص میزان حقوق با آنها وارد مذاکره شود.
- وضعیت خارج از کشور
کشورهای بسیاری در سراسر دنیا رشته مهندسی هوافضا را ارائه می دهند. کشور کانادا از جمله کشورهای مهم است که امکان ادامه تحصیل در مهندسی هوا و فضا در آنجا وجود دارد و استقبال خوبی هم از این رشته میشود و همچنین زبان تحصیلی دانشگاه‌های این کشور نیز به زبان انگلیسی است. اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که به زبان روسی تسلط دارید و نمی خواهید زبان انگلیسی را ادامه دهید، می‌توانید برای تحصیل در کشور روسیه اقدام کنید .
- دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
- Beihang University
- Northwestern Polytechnical University
- University of Michigan-Ann Arbor
- California Institute of Technology
- Georgia Institute of Technolog
- University of Copenhagen
- Wageningen University & Research
- Johns Hopkins University
- افراد موفق
هرمان جولیوس اوبرت : یکی از پیشگامان و تئوریسین‌های بزرگ تاریخ عصر فضا به شمار می‌رود.
کنستانتین ادواردوویچ تسیولکوفسکی : یکی از بنیانگذاران دانش و مهندسی موشک‌های پرتابگر در جهان، وی نخستین فرد پیشنهاد دهنده استفاده از سوخت مایع برای موشک‌ها و از پیشگامان نظریه پروازهای فضایی می باشد.
- منابع
- کتاب هنرانتخاب
- سایت “ای-استخدام”
- سایت “مسیر ایرانی”
- سایت “3گام”
- کتاب معرفی رشته های سازمان سنجش
- سایت ویکی پدیا فارسی و انگلیسی
- سایت خبرنامه دانشجویان ایران
- سایت گزینه 2
- سایت پروفایل سنتر
- سایت https://go2tr.com
- سایت ای مشاوره
- admin
- مرداد 3, 1400
- 4:33 ق.ظ
