مهندسی خط و سازه های ریلی

تعریف

این رشته از گرایش های مهندسی راه آهن می باشد ؛ رشته مهندسی خط و سازه های ریلی شباهت زیادی به مهندسی عمران دارد زیرا در مورد سازه های مختلفی مثل راه آهن، خط و تأسیسات زیربنایی مطالعه می‌کنند. افرادی که در این رشته به تحصیل می‌پردازند درس های تخصصی رشته عمران و یکسری درس های تخصصی در رابطه با آشنایی تحلیل و طراحی خط و سازه های ریلی و اجزای آن یاد می گیرند و به بحت در مورد سازه های مختلف در راه آهن از قبیل پل، تونل، خط و تاسیسات زیر بنائی آن و ایستگاه می پردازد.
آغاز به کار قطار یا حمل و نقل ریلی به سده ۱۵۰۰ میلادی بازمی‌گردد در ابتدا ریل قطار از جنس چوب ساخته و واگن‌ها توسط اسب ها روی ریل کشیده می‌شد. جرج استیونسن متولد نیوکاسل سال ۱۷۸۱ اهل انگلستان و مخترع حمل و نقل ریلی از نیروی بخار در حرکت لکوموتیو استفاده کرد و روش حمل و نقل ریلی را به وجود آورد.
پیشینه احداث و بهره برداری موفق اولین راه‌آهن در ایران به سال ۱۸۴۸ میلادی از رشت به بندر پیربازار و بندر انزلی باز میگردد و بقایای این مسیر هنوز در مسیر رشت به پیربازار و یک لوکوموتیو بخار در محوطه اداره کل بنادر استان گیلان وجود دارد.

هدف

هدف رشته مهندسی خط و سازه های ریلی تربیت مهندسانی است که بتوانند در زمینه طراحی، ساخت، اجرا، نگهداری و تعمیر خطوط و سازه ها و تاسیسات زیر بنائی از قبیل پل ها، تونل ها، ایستگاه های مورد نیاز راه آهن های شهری و بین شهری فعالیت نمایند. دانشجویان این رشته ویژگی های خاص سازه های مختلف ( از قبیل تونل، پل و … ) در شبکه های راه آهن شهری و بین شهری و مترو را آموزش می بینند.

بازه فعالیت

فارغ التحصیلان این رشته می توانند کارشناس سازه ای یا خطی یا ژئوتکنیکی یا نقشه برداری شوند و میتوانند بخوبی در طراحی، اجرا یا نظارت بر خط و سازه های ریلی و تعمیر و نگهداری خطوط و ابنیه فنی راه آهن نقش ایفا نمایند.

توانایی

پرتلاش و محکم
از لحاظ جسمی و فکری توانایی کار در شرایط سخت را داشته باشد.
سخت کوش و مقاوم
توانایی و امکان حضور در جاده ها و بیابان ها را داشته باشد و مقاوم به این محیط ها باشد.
توان برنامه ریزی مناسب
توان مدیریت و سازماندهی
قوی بودن در دروس ریاضی و فیزیک
آشنایی با زبان انگلیسی

ویژگی

واقع گرا / عملگرا
جزئی نگر
مقاوم
مسلط بر خود

گرایش

گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :

در مقطع کارشناسی ارشد در رشته ها و گرایش های روبرو می توان به ادامه تحصیل داد : مهندسی برق گرایش سامانه های برقی حمل و نقل و مهندسی راه آهن برقی و مهندسی کنترل و علائم برقی (زیرمجموعه مهندسی برق) ، مهندسی حمل و نقل ریلی (زیرمجموعه مهندسی صنایع) ، مهندسی خطوط راه آهن (زیرمجموعه عمران)

گرایش های مقطع دکتری:

مهندسی راه آهن گرایش خط و سازه های ریلی

برخی دانشگاه های ایران در این زمینه

دانشگاه علم و صنعت
موسسه غیرانتفایی فرزانگان-اصفهان
موسسه غیرانتفایی خاوران – مشهد
موسسه غیرانتفایی جهاد دانشگاه کرمانشاه
دانشگاه آزاد اصفهان – واحد نجف آباد
دانشگاه آزاد آذربایجان شرقی – واحد شبستر

دروس
دروس پایه

ریاضی عمومی- فیزیک عمومی- معادلات دیفرانسیل- محاسبات عددی- آمار و احتمالات مهندسی- برنامه سازی کامپیوتر

دروس اصلی و تخصصی و اختیاری :

رسم فنی و نقشه کشی- مصالح ساختمانی و آزمایشگاه- استاتیک- تحلیل سازه ها- طراحی سازه های فولادی- هیدرولوژی مهندسی- دینامیک- اصول بهره برداری راه آهن- نقشه برداری و عملیات- تکنولوژی و بتن و آزمایشگاه – مقاومت مصالح- طراحی سازه های بتن مسلح- مکانیک خاک و آزمایشگاه- مترد و برآورد پروژه- مکانیک سنگ- مبانی ارتباطات و علام الکتریکی

زیرسازی مسیر و پروژه- پروژه تخصصی- روسازی راه آهن- ایستگاه راه آهن- نگهداری خطوط- طراحی مسیر- پی سازی و ابنیه مسیر- آزمایشگاه روسازی راه آهن- مبانی دینامیک قطار- ساخت و اجرای خطوط و کارگاه- پل های راه اهن- پروژه پل های راه آهن- تونل سازی- نگهداری و تعمیر سازه های ریلی

فرصت

بازار کار مهندسی خط و سازه‌های ریلی مثل مهندسی ماشین‌های ریلی است ولی وضع بهتری دارند زیرا فارغ‌التحصیل این رشته می‌تواند علاوه بر صنعت راه‌آهن، موقعیت شغلی مهندس عمران را نیز داشته باشد.

مراکز محل فعالیت غیر مستقل:
راه ‌آهن جمهوری اسلامی ایران
راه‌ آهن های شهری(مترو)
شرکت های وابسته به راه‌آهن
شرکت های مشاوره مهندسی
موسسات پژوهشی
مدیریت و راهبری امور مربوطه راه آهن مجتمع فولاد مبارکه ، راه آهن ذوب آهن و..

مراکز محل فعالیت مستقل:

تأسیس شرکت خصوصی

سطح درآمد:

فارغ التحصیل این رشته با توجه به خصوصی یا دولتی بودن سازمان و میزان سابقه کاری، از حقوق و مزایای متفاوتی بهره می برد.

وضعیت خارج از کشور

حمل و نقل ریلی یک رنسانس جهانی را تجربه می کند. این نوع حمل ونقل مزایای اقتصادی ، بهره وری انرژی و مزایای زیست محیطی و ایمنی را به همراه دارد. این رشته در بسیاری کشورهای دنیا ارائه می گردد و در صورت داشتن رزومه تحصیلی قوی و مناسب می توان بورسیه تحصیلی از دانشگاه های معتبر جهان برای ادامه تحصیل کسب نمود

دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
Johnson County Community College
International Air and Hospitality Academy
Dakota County Technical College
Technical Career Institutes
University of Leeds
University of Birmingham
University of Birmingham
KTH Royal Institute of Technology
University of Nottingham
Moscow State University of Railway Engineering

افراد موفق

جرج استیونسن : یک مهندس مکانیک انگلیسی و مخترع خط آهن می‌باشد. او یک خط راه آهن بین لیورپول و منچستر ساخت و ار آن به بعد به سرعت راه آهن‌های دیگر ساخته شد؛ بطوریکه به زودی کشیدن راه آهن، عالمگیر شد.
استاد مرتضی اسماعیلی : استاد برجسته رشته خط و سازه های ریلی در دانشگاه علم و صنعت در این رشته می باشند .

منابع

کتاب هنر انتخاب
سایت آی مشاوره
سایت دانشگاه علم و صنعت
سایت گزینه دو
ویکی پدیا فارسی وانگلیسی
سایت رشد
سایت پروفایل سنتر

مهندسی خط و سازه های ریلی

درباره گروه آموزشی مشاوره ای راعی