با پیشرفت سریع علوم و فناوری در صنعت راه آهن و نقش سازنده آن در توسعه اقتصاد کشورها ، بالطبع همسو با علوم ، سامانه های حمل و نقل و خدمات ریلی نیز گسترش یافته است. در نتیجه اداره صحیح و مناسب این گونه سازمان ها مستلزم به کارگیری روش های علمی و پیشرفته می باشد. مقیاس حمل و نقل ریلی و خدمات آن چنان گسترش یافته که رشته های مهندسی عمران ، صنایع ، مکانیک ، برق و … پاسخگوی کلیه مسائل این سازمان ها نمی باشد . برای جبران چنین کمبودی در قرن اخیر از پیوند رشته های گوناگون علوم و مدیریت و روش های مهندسی رشته جدیدی بنام مهندسی راه آهن به وجود آمده است. این دوره بیانگر فناوری علوم و روش های بهره برداری ، شناسایی مسیرهای گوناگون راه آهن و مهارت در بهره گیری از اجزاء متشکل یک مجموعه راه آهن (انسان ، لکوموتیو ، واگن ، ماشین آلات خطی ، ساختمان و تأسیسات ، علائم و ارتباطات ) به منظور حصول حداکثر کیفیت و کمیت خدمات راه آهن می باشد.
تربیت کارشناسان آگاه به مسائل فناوری و علوم بهره برداری و طراحی راه آهن های جدید از جمله اهداف اولیه این مجموعه در مرحله اول بوده و در جهت خودکفایی در صنعت عظیم راه آهن و آموزش افرادی است که ضمن داشتن شناخت از برنامه ریزی های حمل و نقلی راه آهن جهت افزودن کیفیت و کمیت خدمات در بهره برداری از امکانات راه آهن تبحر کافی داشته باشند.
- کار در راه آهن های کوچک و بزرگ شهری و بین شهری ، معادن ، کارخانجات جهت ارائه به بازار مصرف و رفع نیاز به بیگانگان
- طراحی خطوط و ایستگاه ها ، راه آهن های کوچک و بزرگ شهری و بین شهری ، معادن و کارخانجات
- طرح و توسعه راه آهن های موجود و طراحی راه آهن های جدید
- رفع نیازمندی های فنی و مدیریتی راه آهن ها و سیستم های راه آهن در کارخانجات و معادن
- دادن پوششی آموزشی به مراکز آموزش فنی و حرفه ای و علمی در امور بهره برداری از راه آهن
- پایه قوی در دروس ریاضی و فیزیک
- روابط اجتماعی خوب
- سختکوش، جدی و مقاوم
- علاقه مند به کارهای اجرایی
- مسلط بودن به زبان انگلیسی و کامپیوتر
- واقع گرا / عملگرا
- جزئی نگر
- مقاوم
- مسلط بر خود
- ویژگی
- واقع گرا / عملگرا
- جزئی نگر
- مقاوم
- مسلط بر خود
این رشته با نام مهندسی بهره برداری راه آهن تنها در مقطع کارشناسی ارائه می گردد ، برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر فارغ التحصیلان می توانند در سایر گرایش های مهندسی راه آهن اقدام نمایند.
- گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :
- مهندسی حمل و نقل ریلی
- مهندسی ماشین ریلی
- مهندسی راه آهن برقی
- مهندسی کنترل و علائم
- مهندسی ایمنی در راه آهن
- مهندسی خطوط راه آهن
گرایش های مقطع دکتری:
- مهندسی ماشین های ریلی
- مهندسی خط و سازه های ریلی
- مهندسی کنترل و علائم راه آهن
برخی دانشگاه های ایران در این زمینه
- دانشگاه صنعتی کرمانشاه
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
ریاضی عمومی 1و2 ، فیزیک 1 و2 ، آزمایشگاه فیزیک 1و2 ، محاسبات عددی، معادلات دیفرانسیل، آمار و احتمالات مهندسی ، برنامه نویسی کامپیوتر ، شیمی عمومی ، آزمایشگاه شیمی
- دروس اصلی و تخصصی و اختیاری :
نقشه کشی صنعتی 1و2 ، استاتیک و مقاومت مصالح ، آزمایشگاه تحلیل سازه ها 1و2، طرح هندسی خط ، تحلیل سیستم ها ، اقتصاد مهندسی ، اصول حسابداری و هزینه یابی ، کنترل پروژه، مبانی زیرسازی و روسازی راه آهن ، مبانی ارتباطات و علائم الکتریکی ، برنامه ریزی حمل و نقل ، اصول شبیه سازی ، آمار مهندسی ، اصول مدیریت و تئوری سازمان ، ارزیابی کار و زمان ، تقاضا در حمل و نقل، مبانی مهندسی برق، آزمایشگاه مبانی برق ، تئوری رفتاری لکوموتیو و واگن ، تئوری حرکت قطارها ، روش های برنامه ریزی قطارها ، طراحی ایستگاه ها و خطوط صنعتی ، بررسی فنی و اقتصادی انتخاب مسیر ، سیستم های تخلیه و بارگیری ، پروژه ، راه آهن های شهری ، مهندسی ترابری ، ایمنی مسیر و حرکت و …
- مراکز محل فعالیت غیر مستقل:
- مراکز تحقیقاتی و آموزشی و پژوهشی در حوزه مرتبط با مهندسی حمل و نقل ریلی
- راه آهن جمهوری اسلامی ایران
- کارخانجات ذوب آهن ، فولاد و ..
- معادن
- سازمان های مسئول برنامه ریزی و طراحی حمل و نقل ریلی
- سازمان مدیریت و برنامه ریزی
- شرکت های مشاور در طرح و برنامه ریزی های مرتبط با حمل و نقل ریلی
- وزارت راه و ترابری
- ایجاد و راه اندازی دفاتر خدمات مهندسی
- سطح درآمد:
- مهندسی که در بخش دولتی استخدام شود، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند. در بخش خصوصی هم که میزان تخصص، تجربه و توانمندی های فرد، نقش عمده ای در تعیین میزان حقوق او خواهد داشت. البته در حال حاضر شرکت های خصوصی بخش محدودی از سیستم حمل و نقل ریلی کشور را تشکیل می دهند.
- وضعیت خارج از کشور
حمل و نقل ریلی یک رنسانس جهانی را تجربه می کند. این نوع حمل ونقل مزایای اقتصادی ، بهره وری انرژی و مزایای زیست محیطی و ایمنی را به همراه دارد. این رشته در بسیاری کشورهای دنیا ارائه می گردد و در صورت داشتن رزومه تحصیلی قوی و مناسب می توان بورسیه تحصیلی از دانشگاه های معتبر جهان برای ادامه تحصیل کسب نمود
- دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
- Johnson County Community College
- International Air and Hospitality Academy
- Dakota County Technical College
- Technical Career Institutes
- University of Leeds
- University of Birmingham
- KTH Royal Institute of Technology
- University of Nottingham
- Moscow State University of Railway Engineering
- افراد موفق
- دکتر فرشاد سیامک :استادیار دانشگاه علم و صنعت و ریاست دانشکده مهندسی راه آهن ، فارغ التحصیل دکترای مهندسی راه آهن برقی از دانشگاه جیائوتنگ چین در سال 1379
- دکتر ملودی خادم ثامنی:استادیار گروه حمل و نقل ریلی دانشگاه علم و صنعت ایران، فارغ التحصیل دکترای حمل و نقل ریلی از دانشگاه ساوت همپتون انگلستان
- گزینه 2
- قلم چی
- ایران استخدام
- آی استخدام
- www. iranianpath.com
- سایت دانشگاه علم و صنعت
- وزارت علوم