فیزیوتراپی یکی از شاخه های پزشکی است که برای توان بخشیدن به بیماران از عواملی مثل گرما، سرما، الکتریسیته و ورزش و نور استفاده میکنند. بعضی از حوادث باعث می شوند که اندام حرکتی انسان ناتوان شوند و از کار بیفتند و برای بهبودی این شرایط فیزیوتراپیست ها وارد عمل میشوند. مبنای علمی دارد و همچنین با استفاده از ابزار مورد نیاز به بیماران خدمت رسانی می کنند و باعث افزایش قابلیت های فرد از نظر جسمی و روحی می شوند لازمه انجام این کار داشتن صبر و حوصله و علاقه به این رشته و احساس مسئولیت پذیری نسبت به بیماران است.
کلمه فیزیوتراپی از دو بخش تشکیل شده است . فیزیو به مفهوم عوامل فیزیکی و تراپی به معنای درمان است. فیزیوتراپی در واقع همان طب فیزیکی است و بر خلاف رشته های دیگر طب که از داروها و مواد شیمیائی برای درمان بیمار استفاده می کند از عوامل فیزیکی و مکانیکی جهت درمان نیاز نیازمندان بهره می برند.
فیزیوتراپیست با استفاده از ابزارهای الکترونیکی و همچنین استفاده از حرکت های پزشکی به بیماران برای رفع معلولیت و افزایش کارایی اندام های شما کمک میکند. در بخش الکتروتراپی فیزیوتراپیست ها با استفاده از عوامل فیزیکی مانند اشعه مادون قرمز بیمار را درمان میکند. در قسمت مکانوتراپی با استفاده از وسیله های مانند قرقره و دستگاه بدنسازی بیماران درمان میشوند. در بخش آب درمانی با استفاده از خاصیت آب بیماریها را درمان میکنند. در رشته فیزیوتراپی نیز طول دوره کارشناسی 4 سال است.
هدف:
هدف از این رشته تربیت فیزیوتراپیست های شایسته و آگاه به مسائل علمی روز ، توانمند ، مسئولیت پذیر و متعهد به سلامت در حیطه فیزیوتراپی که بتوانند سهمی در کاهش مشکلات عدیده مرتبط با سلامت جسمانی ، عملکردی و … افراد جامعه به عهده داشته باشند و در زمینه ارزیابی و شناسایی ، پیشگیری ، درمان و تشخیص فیزیوتراپی اختلالات عملکردی در سیستم های عصبی عضلانی – اسکلتی و قلبی – عروقی – تنفسی خدمت نمایند .
افراد برای مشکلاتی مانند شکستگی استخوان، دیسک کمر، قطع یکی از اندامها، مشکلات استخوان، پارگی یا التهاب تاندون و … به فیزیوتراپیست مراجعه میکنند. فیزیوتراپیست وظایف دیگری مانند کمک به افراد با ناتوانی جسمی و ذهنی نیز دارد. در حالت کلی میتوان به این موضوع اشاره کرد که این رشته به افراد تمرینات جسمانی و فیزیکی ارائه میدهد تا افراد مشکلات جسمانی و فیزیکی خود را تا حدی کمتر کنند. این رشته تحصیلی از رشتههای محبوب پیراپزشکی است و از بازار کار نسبتا خوبی هم برخوردار است که هنوز اشباع نشده است . البته این رشته مانند رشته پزشکی و دندانپزشکی درآمد بالایی برای داوطلبان ندارد. اما داوطلبان با این رشته نیز میتوانند صاحب آینده شغلی مناسبی شوند.
داوطلبانی که به دنبال مهاجرت و ادامه تحصیل در رشته فیزیوتراپی هستند به سراغ کلمات انگلیسی این رشته میروند. البته ما در قسمت زیر در مورد ادامه تحصیل این رشته در خارج از کشور نکاتی را به داوطلبان توضیح میدهیم. اما در این قسمت تنها با کلمات انگلیسی این رشته آشنا میشویم. رشته فیزیوتراپی که به آن Physiotherapy field گفته میشود در اکثر کشورهای جهان یک رشته محبوب و پردرآمد است. فیزیوتراپی که به آن Physiotherapy گفته میشود به درمان بیماریها و اختلالات مربوط به ماهیچهها و اسکلت بدن میپردازد. واژه فیزیوتراپی از دو واژه فیزیو و تراپی تشکیل شده است. اما هر کدام از این واژهها چه معنایی دارند؟ واژه فیزیو به معنی فیزیولوژیک و وضعیت جسمانی است. واژه تراپی نیز به درمان یک مشکل و بیماری مربوط میشود. فیزیوتراپیست برای درمان بیماری معمولا از سه روش عمده تمرین درمانی، الکتروتراپی و مهارتهای درمان با دست استفاده میکند.
توانایی:
- برقراری ارتباط دلسوزانه با بیماران و توانایی جلب اعتماد بیماران به خود
- توانایی ایجاد انگیزه در بیماران و همدردی کردن با آنها
- داشتن گوش شنوا جهت شنیدن صحبت های بیماران
- داشتن آستانه تحمل بالا در مواجهه با مشکلات
- توانایی جسمی قوی به خصوص در انجام کار با دست
- داشتن علم و قدرت کار با دستگاه های مختلف فیزیوتراپی
ویژگی های شخصیتی:
- اجتماعی / امدادگر
- نوع دوست
- صادق
- قابل اعتماد
- گروه محور
- مسلط بر خود
MBTI
ISFJ – افراد با این تیپ شخصیتی تمایل دارند در خدمات به مشتریان برتری داشته باشند، با موهبتی خاص برای گوش دادن به نگرانیها، آرام کردن ناامیدیها و دیدن همه چیز به وضوح. این مهارتها همچنین میتوانند به خوبی به نقشهایی در منابع انسانی، پشتیبانی فناوری اطلاعات، مهماننوازی، خردهفروشی، مدیریت اداری، علوم کتابخانهای و تقریباً هر شغلی که شامل زمینهسازی و کمک به پاسخگویی به سؤالات افراد باشد تبدیل شود.
گرایش ها
گرایشهای ارشد رشته فیزیوتراپی به صورت زیر هستند:
- کارشناسی ارشد فیزیوتراپی
- کارشناسی ارشد فیزیولوژی
- کارشناسی ارشد فیزیوتراپی ورزشی
- کارشناسی ارشد مدیریت توانبخشی
- کارشناسی ارشد علوم تشریحی
- کارشناسی ارشد سلامت سالمندی
- کارشناسی ارشد ارگونومی فیزیک پزشکی
رشته فیزیوتراپی در مقطع کارشناسی هیچ گرایشی ندارد. اما در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری این رشته گرایشهای مختلفی دارد. بنابراین داوطلبان به راحتی میتوانند از مقطع کارشناسی تا دکتری در این رشته به ادامه تحصیل بپردازند.
در ادامه تعدادی از گرایش های این رشته در مقطع دکتری گفته شده است :
- دکتری فیزیوتراپی
- دکتری بیولوژی تولید مثل
- دکتری علوم و فناوریهای تصویربرداری پزشکی – گرایش تصویربرداری عصبی
- دکتری سالمند شناسی
- دکتری علوم اعصاب
- دکتری علوم تشریحی
- دکتری فیزیولوژی ورزشی
- دکتری علوم سلولی کاربردی
- دکتری کار درمانی
- دکتری پزشکی مولکولی
- دکتری فیزیولوژی
دانشگاه های ایران در حوزه فیزیوتراپی
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشگاه علوم پزشکی سمنان
دروس پایه و تخصصی
دروس پایه:
فیزیک برای فیزیوتراپی، فیزیولوژی عمومی،آناتومی (که شامل :1- سر و گردن و تنه،2- اندام فوقانی،3- اندام سطحی،4- اندام تحتانی) ،بافت شناسی،آسیبشناسی،استخوان شناسی،روانشناسی عمومی و معلولین، روانپزشکی ،ژنتیک ، کمکهای اولیه، رشد روانی ـ حرکتی کودک،آناتومی اعصاب،فیزیولوژی،نورولوژی ، بیماریهای داخلی،بیماریهای قلب،عروق و تنفسی،روماتولوژی،جراحی عمومی،ارتوپدی ،رادیولوژی
دروس تخصصی:
آشنایی با اصول توانبخشی و طب فیزیکی،فیزیوتراپی (شامل:1-اعصاب ،2- بیماریهای قلب،3- عروق و تنفس،4- روماتولوژی ،5- جراحی ،6- ارتوپدی)، کینزیولوژی و بیومکانیک،حرکت درمانی،الکترو تراپی،اندامهای مصنوعی و وسایل کمکی،ارزشیابی و اندازهگیری ،ماساژ و اصول درمانهای دستی،زبان تخصصی، پروژه
بازار کار رشته فیزیوتراپی
همان طور که در قسمت بالا اشاره شد بازار کار این رشته اشباع نشده است و فارغالتحصیلان این رشته میتوانند به راحتی کار کنند. بازار کار و موقعیت های شغلی این رشته به شرح زیر هستند:
- فعالیت در بیمارستانها
- فعالیت در آسایشگاههای معلولین
- فعالیت در سازمان بهزیستی کشور
- فعالیت در هلال احمر
- فعالیت در کلینیکهای توانبخشی
- فعالیت در مطب خصوصی
- درمان بیماریها استخوان
- درمان بیماریهای مربوط به مفاصل
سطح درآمد:
میزان درآمد این حرفه با توجه به تایم کاری و نوع محیط کاری که خصوصی یا دولتی باشد، تعیین می شود. فیزیوتراپیست معمولی که در مراکز فیزتوتراپی کار می کند می تواند حقوق ثابتی دریافت کند. اما افرادی که مراکز فیزیوتراپی دارند میزان درآمد بیشتری هم دارند. البته میزان درآمد این مراکز بسته به مکان، میزان مشتری و نوع خدمات مربوط می شود.
مهاجرت
اگر بخواهیم این قضیه را از ابعاد دیگری بررسی کنیم در می یابیم که در برخی از کشورها نیاز به وجود برخی متخصصان بیشتر است به عنوان مثال در کشورهای پیر مانند موناکو، آلمان، ژاپن، ایتالیا، اتریش و یونان نیاز به وجود فیزیوتراپیست سالمند بیشتر از کشورهای دیگر حس می شود و طبیعتا تقاضا برای این گرایش نیز بیشتر است.
برای تحصیل در خارج از کشور تحت این تخصص، دانش آناتومی، فیزیولوژی و آسیب شناسی اسکلت و بافت های نرم را به دست خواهید آورد. برخی از مشکلات رایجی که توسط ارتوپدی درمان می شوند عبارتند از: کمردرد و گردن، شکستگی لگن، پوکی استخوان، آرتریت و بورسیت.
همچنین تخصص های زیر در کشور های پیشرفته آموزش داده میشود حقوق این متخصصین از 80 هزار دلار شروع میشود و تا 100 هزار دلار هم میتواند افزایش پیدا کند
این تخصص صرفاً با درمان افرادی مرتبط است که به دلیل اختلال در عملکرد سیستم عصبی و سیستم عصبی عضلانی بدن، مشکلات خاصی در حرکت و عملکرد دارند. حتی آسیب های جزئی ناشی از سیستم عصبی مرکزی که شامل مغز و نخاع می شود، منجر به عوارض در حرکت و سایر عملکردهای بدن می شود.
برخی از بیماری های عصبی که نیاز به فیزیوتراپی دارند از جمله آسیب نخاعی، آسیب مغزی، سکته مغزی و عوارض در ایجاد تعادل.
این تخصصی است که اساساً با رشد کودک سر و کار دارد، به ویژه در رشد یک حرکت. متخصصان اطفال فعالانه در جهت افزایش کیفیت زندگی کودکان مبتلا به اختلالات عصبی عضلانی مانند فلج مغزی و اوتیسم تلاش می کنند.
در این تخصص، با اختلالات در افراد مسن آشنا خواهید شد. انواع مختلفی از اختلالات مانند پوکی استخوان و آرتروز در سالمندان وجود دارد که توسط فیزیوتراپیست فوق تخصص در این زمینه درمان می شوند.
برخی از شایع ترین مشکلات سلامتی که توسط فیزیوتراپیست درمان می شود عبارتند از:
- کمر درد
- گردن درد
- آسیب های ناشی از کار
- اختلالات ستون فقرات
- آسیب های ورزشی
- آسیب های مغزی
بهترین دانشگاه های رشته فیزیوتراپی در دنیا
- The University of Delaware
- University of Pittsburgh
- The University of Southern California
- Washington University in St. Louis
- Emory University
- Northwestern University
- University of Iowa
- MGH Institute of Health Professions
افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:
- میلاد هیپوکرات: یک پزشک یونان قدیم که بهعنوان پدر علم پزشکی شناختهشده بود بر انجام تمریناتی برای بهبود قدرت فیزیکی تأکید داشت. در همان سال در یونان هیدروتراپی یا همان آبدرمانی مورداستفاده قرار گرفت. علاوه بر این ارسطو توصیه کرد که برای رفع خستگی از ماساژ با روغن استفاده شود.
- دتلف نویمان نویرود:پدر فیزیوتراپی ژیمناستیک نوزادان