علوم کامپیوتر به مجموعه مطالعاتی گفته میشود که به زیربناهای نظری، روش های طراحی و ساخت و چگونگی استفاده از رایانه میپردازند.علوم کامپیوتر رویکردی علمی و عملی به محاسبات (computation) و کاربردهای آن است. این علم به بررسی سیستماتیک: امکان پذیری، ساختار، پیاده سازی و مکانیزم محاسبه های روشمند (یا الگوریتم) میپردازد؛ که مبنای آن کسب، نمایش، پردازش، ذخیره سازی، ارتباط و دسترسی به اطلاعات است.اگر بخواهیم به ساده ترین شکل توضیح دهیم باید بگوییم علوم کامپیوتر، مطالعه اطلاعات (داده ها) و روش استفاده از آن ها (الگوریتم ها) برای حل مسائل بصورت نظری و عملی است.
تاریخچه علم رایانه خیلی قبل از نظم و انضباط پیشرفته علم رایانه که در قرن بیستم ظاهر شدهاست، آغاز شدهاست . این ترقّی از اختراعات مکانیکی و تئوریهای ریاضی به سمت عقاید و ماشینهای مدرن پیشرفتهاست و یک رشته آکادمی بزرگ و پایه یک صنعت جهانی خیلی بزرگ را تشکیل دادهاست .سریعترین ابزار شناخته شده در دوران باستان، برای محاسبه٬ چرتکه بودهاست. چرتکه در حدود ۲۴۰۰ سال قبل در بابل اختراع شد. چرتکههای بابلی در اصل خطوطی روی خاک بودند و دانههای چرتکه، دانههای شن. چرتکه اولین رایانه شناخته شده و پیشرفتهترین سیستم محاسباتی شناخته شده تا ۲۰۰۰ سال پیش است .
هدف رشته علوم کامپیوتر تربیت افرادی نخبه در این زمینه میباشد که با بکارگیری خلاقانه مفاهیم مربوط به علوم کامپیوتر در کاربردهای وسیع آن در دنیا مفید ظاهر شده و برای پیشرفت در این زمینه ایده و راهکار ارائه دهند. علوم کامپیوتر دارای کاربرد فراوان در ابعاد مختلف علوم از جمله علوم مهندسی میباشد.
- ایجاد تئوری ها و مدل هایی برای نشان دادن مباحث حوزه کسب و کار و درآمد سازمان
- کمک به متخصصین سازمان در حل مسائل پیچیده محاسباتی
- کشف زبان ها، ابزار و روش های محاسباتی جدید برای بهبود خط مشی سازمان در جهت نیل به اهداف
- توسعه و بهبود سیستم های نرم افزاری
- طراحی آزمایش برای تست عملکرد سیستم های نرم افزاری طراحی و تولید شده
- تحلیل نتایج آزمایشات و نتیجه گرفتن از آنها برای بهبود کارایی نظریه ها و یا سیستم های تولید شده
- آموزش نتایج به دست آمده از آزمایشات و تحقیقات به دانشجویان دانشگاه ها و سایر مراکز علمی و پژوهشی
- ذات کنجکاو و پرسشگر
- علاقه به حل مسائل و معماها
- شیوه تفکر منطقی و گام به گام
- از زوایای نامتعارف به مسائل نگاه کردن
- به دنبال یادگیری مسائل جدید به صورت روزمره بودن
- تحمل دورههای طولانی عدم موفقیت
- خلاقیت ذهنی برای ایدهپردازی، طراحی و کدنویسی
- پژوهش گر
- علمی
- متفکر و تحلیل گر
- جزئی نگر
- مبتکر
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری وجود دارد. در مقطع کارشناسی دارای چهار گرایش سیستم های اطلاعاتی، محاسبات علمی، نظریه الگوریتم ها و سخت افزار میباشد.
- گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :
- علوم کامپیوتر
- محاسبات علمی
- الگوریتم و نظریه محاسبه
- نظریه سیستم ها
- محاسبات نرم و هوش مصنوعی
- داده کاوی
- علوم تصمیم و دانش
- بیوانفورماتیک
- گرایش های مقطع دکتری:
- علوم کامپیوتر
- محاسبات نرم و هوش مصنوعی
- محاسبات علمی
برخی دانشگاه های ایران در این زمینه
- دانشگاه صنعتی بیرجند
- دانشگاه بزرگمهر قاینات
- دانشگاه صنعتی بیرجند
- دانشکده ریاضی و کامپیوتر خوانسار
- دانشگاه کوثر (ویژه خواهران) – بجنورد
- مجتمع آموزش عالی بم
- موسسه غیرانتفاعی ارشاد – دماوند (محل تحصیل واحد تهران)
- موسسه غیرانتفاعی ادیب مازندران-ساری
- دانشگاه پیام نور استان البرز – مرکز کرج
- دانشگاه پیام نور استان تهران – تهران شرق
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق
مشترک همه گرایشها:
ریاضی عمومی 1، ریاضی عمومی 2، معادلات دیفرانسیل، فیزیک عمومی 1، فیزیک عمومی 2، آزمایشگاه فیزیک 1، آزمایشگاه فیزیک 2، برنامهساز کامپیوتر، کارگاه عمومی، نقشهکشی صنعتی 1
دروس انتخابی الزامی: ریاضی مهندسی، 9 واحد از دروس دیگر دانشکدهها، یک درس از زمینههای اقتصاد و مدیریت1
دروس الزامی مشترک: جبر خطی 1، احتمال و کاربرد آن، آنالیز عددی
- دروس اصلی و تخصصی و اختیاری :
دروس تخصصی: آمار و کاربرد آن، ریاضیات گسسته، منطق ریاضی، برنامهنویسی پیشرفته، اصول سیستمهای کامپیوتری، ساختمان دادهها، نظریه اتوماتا و زبانها، اصول سیستمهای عامل، دروس انتخابی از زمینههای سیستمها، محاسبات علمی، نظریه الگوریتمها و علوم ریاضی (دروس شاخههای الف-ت در زیر)
شاخه الف (دروس زمینه سیستمها: کامپایلر 1، پایگاه دادهها، اصول طراحی نرمافزار، سیستمهای هوشمند، شبکههای کامپیوتری
شاخه ب (دروس زمینه محاسبات علمی): آنالیز عددی 2، برنامهریزی خطی و شبکه، برنامهریزی ریاضی، طراحی هندسی کامپیوتری، گرافیک کامپیوتری، شبیهسازی کامپیوتری
شاخه پ (دروس زمینه نظریه الگوریتمها): طراحی و تحلیل الگوریتمها، نظریه محاسبات، نظریه گراف و کاربرد آن، الگوریتمهای موازی، محاسبات نرم
شاخه ت (دروس زمینه علوم ریاضی): آنالیز 1، جبر کاربردی 1، فرآیندهای تصادفی، سریهای زمانی، ترکیبات و کاربرد
- مراکز محل فعالیت غیر مستقل:
- مدیر پایگاه داده شرکت ها
- تحلیل گر سیستم های سازمان ها و موسسات
- مدیر پروژه های نرم افزاری
- توسعه دهنده وب
- مراکز تحقیقاتی – علمی
- مراکز صنعتی
- کار کردن به صورت پروژه ای و شخصی
- تأسیس شرکت خصوصی در زمینه علوم کامپیوتر
میزان درآمد اشخاص به مسائل مختلفی از قبیل شرکت/موسسه/دانشگاهی که شخص در آن فعالیت میکند، نوع قرارداد، میزان تحصیلات، تخصص، خلاقیت و قدرت ذهنی، ادامه زندگی در داخل و یا خارج از کشور بستگی دارد.
با توجه به نیاز روزافزون به کارشناسان در زمینه علوم کامپیوتر در سراسر جهان، امکان ادامه تحصیل در دانشگاه های معتبر دنیا و همچنین کار در بسیاری از زمینه های مرتبط در سراسر جهان فراهم میباشد. این رشته دارای بازار کار بسیار خوب و قوی در اکثر کشورهای جهان است. سرعت رشد درآمد مهندسین کامپیوتر و علوم کامپیوتر از دیگر رشته های مهندسی بالاتر میباشد. این رشته، یک رشته بسیار کاربردی در زمینه های مختلف از قبیل نرم افزار، هوش مصنوعی، محاسبات و رباتیک می باشد. فارغ التحصیلان این رشته فرصت آشنایی با مسائل مختلف روز در زمینه های مربوطه را دارند و دارای قدرت انتخاب در زمینه شغلی در طیف وسیعی از شاخه های مربوطه خواهند بود. بنابراین، فارغ التحصیلان این رشته دارای فرصت بسیار خوبی از لحاظ کاری در آینده می باشند.
- دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
- (Massachusetts Institute of Technology (MIT
- Stanford University
- Carnegie Mellon University
- (University of California, Berkeley (UCB
- University of Oxford
- University of Cambridge
- Harvard University
- افراد موفق
- سوفیا ویلسون: دانشمند علوم کامپیوتری اهل بریتانیا است که به عنوان طراح میکرو کامپیوتر آکورن شناخته میشود. سه سال پس از این طراحی و در سال ۱۹۷۸ ویلسون به گسترش زبان برنامهنویسی بیسیک آکورن اتم پرداخت که این پروژه بلند پروازانه آموزشی باعث شد که شرکت آنها از طرف BBC به عنوان یک “کسبوکار برتر” مورد تقدیر قرار بگیرد.
- آرش فردوسی: به همراه دروهیوستون (Drew Huston)، بنیانگذار شرکت «دراپ باکس» هستند. این دو هم دانشگاهی «دانشگاه ام آی تی»، در سال ۲۰۰۷ (۱۳۸۶) دراپ باکس را که یک «سرویس میزبانی» در دنیای وب است، تاسیس کردند. آرش که این روزها ۳۱ سال دارد، آن روزها دانشجوی سال آخر رشته علوم کامپیوتر در دانشگاه ام ای تی بود، اما در همان ترم آخر، از این دانشگاه انصراف داد تا بتواند تمرکز بیشتری بر کسب و کارش داشته باشد.
- wikipedia.org
- topuniversities.com
- mit.edu
- sharif.ir
- سازمان سنجش آموزش کشور
- وزارت علوم
سایت فرادرس