علوم و مهندسی صنایع غذایی (کشاورزی)

علاوه بر اهمیت حیاتی ایمنی در صنایع غذایی ، امروزه این صنایع همانند بسیاری از صنایع دیگر ، باید قادر باشند تا مسیر بسیار پیچیده و سختی را برای ارضاء تنوع طلبی مصرف کنندگان و همچنین رقابت در بازار دینامیک صنعتی و صادرات طی نماید . در جهان امروز استفاده از مجموع آخرین دانش ها و یافته های بشری و بهینه سازی آنها، افزایش راندمان و بهره وری را در این صنعت به ارمغان آورده است . این روش ها باعث گردیده تا فرآیندهای صنایع غذایی ویژگی های بخصوصی را پیدا نمایند. اهم این ویژگی ها عبارتند از :

بهبود کیفیت
تضمین کیفیت
بالا بردن ظرفیت تولید
کاهش مصرف انرژی
پایین آوردن دخالت نیروی انسانی در فرآوری مواد غذایی به منظور کاهش انواع آلودگی ها به منظور تضمین امنیت غذایی
کاهش ضایعات
افزایش راندمان و بهره وری

به مجموعه علوم و فنونی که به منظور نگهداری ، تبدیل و حفظ کیفیت فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی محصولات غذایی با منشاء گیاهی ، دامی و دریایی بکار گرفته می شود علوم و مهندسی صنایع غذایی اطلاق می گردد.
در گذشته با نام «مهندسی کشاورزی – صنایع فراورده‌های کشاورزی» در دانشگاه‌های کشور ارائه شده و از سال ۱۳۷۱ به‌طور رسمی به «علوم و مهندسی صنایع غذایی» تغییر نام داده است.

هدف:

هدف از این رشته، تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند در زمینه هایی چون اجرای عملیات تبدیل مواد غذایی، نگه داری محصولات کشاورزی، کنترل کیفیت، کمک به طراحی و بهینه سازی خطوط تولید در کارخانه های مورد نظر فعالیت کرده و هدایت، نظارت و مسئولیت فنی واحدهای تولید فرآورده های مختلف غذایی را به عهده گیرند.

بازه:

کنترل محصولات غذایی و دارویی
طراحی و استفاده از پروسه های تولید موادغذایی و دارویی
طراحی و بهره برداری از سیستم های تصفیه ی ضایعات سازگار با محیط زیست
بازاریابی و پشتیبانی فنی از کارخانه های تولیدی موادغذایی
کارشناس مؤسسات دولتی استاندارد و نظارت بر مواد غذایی
کارشناس برای همکاری و کمک در امور آموزشی و تحقیقاتی
مدیر واحدهای صنعتی مواد غذایی

توانایی:

داشتن تسلط و علاقه مندی به دروس شیمی و زیست
علاقه مند و توانمند به کار گروهی و تیمی
صبر و حوصله بالا
منظم و دارای دقت بالا

ویژگی های شخصیتی

پژوهشگر
علمی
متفکر و تحلیل گر
جزئی نگر
واقع گرا / عمل گرا

MBTI

ESTP – این کیفیت زندگی در لحظه و تمایل به نتایج فوری برای تلاش آنها به خوبی به حوزه دیگری تبدیل می شود: ورزش. هیجان رقابت، فشار دادن خود به محدودیت های فیزیکی برای به دست آوردن تنها یک امتیاز بیشتر برای برنده شدن، نمی تواند برای کارآفرینان قابل مقایسه باشد. افراد با تیپ شخصیتی کارآفرین، چه به عنوان ورزشکار در زمین مسابقه باشند، چه از کناره ها مربیگری کنند و چه از بالا نظر می دهند، افراد دارای تیپ شخصیتی کارآفرین از تلاش تیمی و برنامه ریزی خوب و به خوبی اجرا شده لذت می برند.

گرایش ها

مانند خیلی از رشته های دیگر ، این رشته هم امکان تحصیل تا مقطع دکتری را دارا میباشد

گرایش های مقاطع ارشد و دکتری به ترتیب در لیست زیر قرار داده شده است :

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری وجود دارد.

گرایش های مقطع کارشناسی ارشد:

زیست فناوری مواد غذایی
فناوری مواد غذایی
شیمی مواد غذایی
صنایع غذایی

گرایش های مقطع دکتری :

زیست فناوری مواد غذایی
فناوری مواد غذایی
شیمی مواد غذایی
صنایع غذایی

دانشگاه های ایران در حوزه مهندسی صنایع غذایی

دانشگاه تهران (محل تحصیل پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج)
دانشگاه تبریز
دانشگاه صنعتی اصفهان
دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه شیراز
دانشگاه سمنان
دانشگاه زنجان
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
دانشگاه ایلام
دانشگاه ارومیه

دروس پایه و تخصصی

دروس پایه:

ریاضی عمومی ، فیزیک عمومی ، شیمی عمومی، شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، بیوشیمی عمومی، بیولوژی سلولی، میکروبیولوژی عمومی،آمار و احتمالات ،کاربرد کامپیوتر ، رسم فنی و نقشه کشی

دروس تخصصی :

اقتصاد و مدیریت صنعتی ، طرح آزمایشات در صنایع غذایی ، تکنولوژی پس از برداشت ، علوم پایه کشاورزی ، عملیات کارگاهی ، میکروبیولوژی مواد غذایی 1و2 ، شیمی مواد غذایی 1و2 ، اصول مهندسی صنایع غذایی 1و2 ، تجزیه مواد غذایی ، اصول نگهداری مواد غذایی ، کارورزی 1و2 ، تکنولوژی گوشت و شیلات ، تکنولوژی روغن های خوراکی ، تکنولوژی غلات ، تکنولوژی شیر و فرآورده ها 1و2 ، کنسروسازی ، تکنولوژی قند ، اصول بسته بندی مواد غذایی و بیولوژیک ، صنایع آشامیدنی ها ، عملیات واحد در مهندسی صنایع غذایی ، اصول طراحی کارخانجات صنایع غذایی ، تغذیه ، کنترل کیفیت مواد غذایی ، اصول فرآوری خشکبار ، تصفیه آب و فاضلاب ، برنامه نویسی کامپیوتر ، سردخانه و انبار ، بهداشت و ایمنی مواد غذایی ، صنایع تخمیری ، شیمی فیزیک مواد غذایی ، غذاهای فراسودمند و …

بازار کار رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی

اگر فارغ التحصیلان رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی خلاق باشند، بازار کار و درآمد مناسبی در انتظار آنان است. فارغ التحصیلان علوم و مهندسی صنایع غذایی می توانند در جایگاه مدیر واحدهای نگهداری، مسئول آزمایشگاه و مدیر تولید کارخانه های تولید مواد غذائی، فرآوری و تولیدی صنایع غذائی، مسئول فنی در کارخانجات صنایع غذایی مشغول به کار شوند.

علاوه بر این فارغ التحصیلان رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی می توانند در موسسات و سازمان های گوناگون شامل انستیتو پاستور ایران، سازمان بهزیستی کشور، سازمان تأمین اجتماعی، انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور، وزارت جهاد سازندگی، سازمان امور عشایر ایران، شرکت سهامی شیر ایران، شرکت خدمات مهندسی جهاد سازندگی، شرکت سهامی شیلات ایران، مرکزتوسعه صادرات ایران
سازمان گسترش خدمات بازرگانی، سازمان غله کشور، سازمان بازرسی و نظارت بر توزیع کالا، مؤسسه مهندسی و زراعی، سازمان چای کشور، شرکت سهامی کشت و صنعت شهید بهشتی و شهید رجایی، و شرکت خدمات حمایتی کشاورزی می شود. علاوه بر این مهندسان علوم و صنایع غذایی می توانند کارخانه های خصوصی صنایع غذایی را تاسیس کنند و کارآفرین باشند.

یکی از مزیت های رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی بازار کار خوب رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی است و در صورتی که به این کار علاقه داشته باشید امکان رشد و پیشرفت در آن وجود دارد.

کار در کارخانه و سروصدای دائمی ماشین آلات یکی از دشواری های رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی است

سطح درآمد:

در کشوری که باید نیاز به مواد غذایی را برای بیش از 60 میلیون جمعیت تأمین کند، صنایع غذایی هیچ وقت در انزوا قرار نخواهد گرفت، برای همین فارغ التحصیل این رشته اگر آمادگی کار در کارخانه یا کارگاه را داشته باشد کارخانه هایی که بیشتر در حومه شهر یا شهرهای کوچک واقع شده است فرصت شغلی و درآمد مناسبی به دست خواهد آورد.

مهاجرت

دوره های تحصیلی ۲ الی ۳ ساله رشته علوم و فناوری صنایع غذایی در کانادا، عموماً شامل دوره‌های تولید محصولات غذایی، شیمی مواد غذایی، میکروبیولوژی و کنترل ایمنی مواد غذایی و همچنین تکنیک‌های فرآوری و بسته بندی مواد غذایی می‌شوند. همه این برنامه‌های تحصیلی شامل تجهیزات آزمایشی و محیط آزمایشگاهی هستند که در آنها می‌توانید مهارت‌های خود را بصورت عملی تمرین کنید، و برخی از این برنامه‌های تحصیلی نیز گزینه کارآموزی را ارائه می‌دهند.

از طرفی می‌توانید برای دریافت گواهینامه تکنسین مواد غذایی یک ساله نیز اقدام کنید تا برای یک حرفه عملی در صنعت تولید مواد غذایی و نوشیدنی آماده شوید.

اکثر برنامه‌های تحصیلی رشته صنایع غذایی در دانشگاه‌های کانادا به دیپلم Grade 12 دبیرستان انتاریو (OSSD) یا معادل آن (با الزام به گذراندن دروس ریاضیات و انگلیسی) نیاز دارند. جهت پذیرش در برنامه‌هایی با تمرکز بر علوم غذایی، ایمنی مواد غذایی و تولید محصولات غذایی ممکن است گذراندن دوره‌های زیست شناسی و شیمی دبیرستان نیز الزامی باشد.

در برخی موارد، بودجه تحصیلی دانشجو از طریق کمک هزینه‌های تحقیقاتی اعضای هیئت علمی تامین می‌شود. تأمین بودجه مالی در چنین مواردی، شامل کمک هزینه تحصیلات تکمیلی است که به صورت ماهانه به دانشجو پرداخت می‌شود. از دانشجو انتظار می‌رود که تمام دوره‌ها را طبق مقررات تحصیلی شرح داده شده در تقویم بگذراند و در طول سال برای انجام پروژه تحقیقاتی شرح داده شده در پروپوزال پایان‌نامه در محوطه دانشگاه بماند

در کشور آلمان ، همانند سایر برنامه های کارشناسی ارشد در TU Berlin، متقاضیان دوره کارشناسی ارشد رشته مهندسی صنایع غذایی در آلمان باید دارای مدرک کارشناسی دانشگاهی باشند که آنها را برای کار حرفه ای واجد شرایط کند.

متقاضیان دوره کارشناسی ارشد پیوسته باید دارای مدرک دانشگاهی در زمینه فناوری غذا یا یک رشته مرتبط مانند رشته تغذیه در آلمان باشند. متقاضیان همچنین باید مدارک لازم برای پذیرش در دانشگاه برلین را ارائه دهند: 75 امتیاز از رشته های ریاضیات، شیمی، مهندسی شیمی و فرآیند، علوم غذایی، که به موجب آن ماژول ها باید با گرایش مهندسی برنامه مطالعه مرتبط باشند.

برنامه کارشناسی ارشد صنایع غذایی در آلمان به زبان آلمانی تدریس می شود. اگر با یک گواهی اتمام تحصیلات در خارج از کشور برای پذیرش اقدام می کنید، باید مدارک مربوط به مهارت آلمانی را در سطح خاصی ارائه دهید.

دانشگاه های مطرح دنیا در این زمینه :

Wageningen University & Research
University of Massachusetts Amherst
University of Campinas
University of Guelph
Cornell University
University of Copenhagen

افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:

شاهرخ ظهیری :کارآفرین ایرانی بود. وی بنیانگذار و مدیرعامل گروه صنایع غذایی مهرام بوده‌است. وی همچنین مشاور اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران بود

علوم و مهندسی صنایع غذایی (کشاورزی)

درباره گروه آموزشی مشاوره ای راعی