علوم و مهندسی جنگل
علوم و مهندسی جنگل رشته ای کاربردی است که با به کارگیری مجموعه ای از علوم و فنون باعث شناخت جوامع مختلف جنگلی و آگاهی از کیفیت و کمیت آن ها ، تربیت ، پرورش و بهره برداری مستمر از تولیدات جنگل ، روش های مختلف قطع ، استحصال و حمل درختان افکنده و بالاخره حفاظت ، احیاء و توسعه جنگلی به عنوان تولیدکننده ماده اولیه (چوب) می شود.
در سال 1321 به پیشنهاد استاد ساعی رشته جنگل در دانشکده کشاورزی دایر گردید. اولین دوره تخصصی علوم جنگل برای مهندسین کشاورزی در سال 1329 برگزار شد. در سال 1334 احداث و تجهیز ساختمان آزمایشگاه جنگل و چوب شناسی با پیشنهاد استاد ساعی و مساعدت‌های دکتر رضا حجازی باتمام رسید و همزمان با تلاش های فراوان نامبرده دوره کارشناسی ارشد رشته جنگل و مرتع در دانشکده کشاورزی ایجاد گردید. در سال 1341 با کمک FAO انستیتو جنگل و مرتع آغاز بکار نمود و در 26 خرداد سال 1345 دانشکده جنگلداری با سه گروه آموزشی که اولین آنها گروه جنگلداری بود تأسیس گردید.
هدف:
جنگل های ایران قسمتی از منابع طبیعی تجدیدشونده کشور می باشند که در زمره انفال عمومی بوده و اداره و برنامه ریزی آن ها به عهده دولت می باشد. لذا باید در بخش دولتی مدیران و برنامه ریزان قابلی وجود داشته باشند تا با تهیه طرح ها و برنامه ریزی صحیح و نظارت بر حسن اجرای آن ها ، از این منبع لایزال خدادادی به طور صحیح و مستمر بهره برداری نموده و از انحطاط و تخریب آن ها جلوگیری و در احیاء و توسعه آن ها کوشش کنند.
رشته علوم و مهندسی جنگل ترکیبی از مهندسی، جنگلداری و مدیریت است. این امر نیازمند افرادی است که بتوانند مهارت‌های حل مشکلات مهندسی در محیط طبیعی را با تمرکزبر تعادل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی ترکیب کنند. مهندسین جنگل سیستم‌هایی را می‌سازند که شامل طراحی و ساخت جاده‌های جدید در حال توسعه یا اصلاح تجهیزات جنگلداری ، بهینه سازی حمل و نقل و یکپارچه سازی فن آوری‌های جدید نظارت بر کارکنان و پیمانکاران و همینطور تضمین رعایت استاندارهای ایمنی باشد.
بازه:
- طراحی و ساخت جاده‌های جدید
- توسعه یا اصلاح تجهیزات جنگلداری
- برنامه‌ریزی عملیات برداشت
- بهینه سازی تدارکات حمل و نقل
- ادغام فن آوری‌های جدید
- نظارت بر کارمندان و پیمانکاران
- اطمینان از حفظ استانداردهای ایمنی
توانایی:
- کارشناس (مهندس) متخصص در تهیه طرح های جنگلداری و سایر طرح های مربوط به حفاظت و توسعه جنگل ها در سازمان جنگل ها و مراتع
- مدیر در مناطق جنگلی تحت پوشش و نظارت سازمان جنگل ها و مراتع کشور
- مجری طرح های جنگل داری در حوزه آبخیز مناطق جنگلی
- کنترل رشد درختان برای حصول اطمینان از سلامت رشد آنها
- ارائه مشاوره درباره طرح‌های افزایش کاشت و درخت‌کاری
ویژگی های شخصیتی
- پایه قوی در دروس زیست شناسی، ریاضی ، زمین شناسی
- قدرت تجزیه و تحلیل مسائل طبیعی و بوم شناسی(اکولوژی)
- دارای دقت کافی در مسائل جنگل
- خلاق و فعال
- علاقه مند به کار در محیط جنگل
- عملگرا / واقع گرا
- پژوهشگر / علمی
- سازگار و انعطاف پذیر
- مسلط بر خود
گرایش ها
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری وجود دارد همچنین لیستی از گرایش های ارشد و دکتری مهندسی جنگل را در ادامه معرفی شده است :
گرایش های مقطع کارشناسی ارشد:
- مدیریت جنگل
- علوم زیستی جنگل
- عمران و بهره برداری جنگل
گرایش های مقطع دکتری:
- مدیریت جنگل
- علوم زیستی جنگل
- عمران و بهره برداری جنگل
دانشگاه های ایران در حوزه مهندسی جنگل
- دانشگاه تهران (محل تحصیل پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج)
- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
- دانشگاه محقق اردبیلی – اردبیل
- دانشگاه ارومیه
- دانشگاه ایلام
- دانشگاه سمنان
- دانشگاه کردستان – سنندج
- دانشگاه شهرکرد
دروس پایه و تخصصی
دروس پایه:
ریاضیات عمومی – فیزیک عمومی – زمین شناسی -ریخت شناسی و رده بندی گیاهان -شیمی عمومی- آمار – بوم شناسی عمومی- خاکشناسی عمومی
دروس تخصصی و اختیاری :
هوا و اقلیم شناسی – مساحی و نقشه برداری- مبانی سنجش از دور- سامانه اطلاعات جغرافیایی- هیدرولوژی عمومی-اقتصاد منابع طبیعی- حقوق و قوانین منابع طبیعی –شناخت منابع طبیعی-مبانی کارآفرینی-درخت شناسی پهن برگان- اندازه گیری درختان جنگلی – آمار برداری جنگل – برنامه ریزی و مدیریت جنگل- پارک ها و ذخیره گاه های جنگلی-طراحی جاده های جنگلی-ساخت و نگهداری جاده های جنگلی-بهره برداری جنگل – حمل و نقل چوب- فیزیولوزی درختان جنگلی – خاک شناسی جنگل- بوم شناسی جنگل- مبانی جنگل شناسی-فنون جنگل شناسی- نهالستان های جنگلی-جنگل کاری-بیماری شناسی درختان جنگلی-اقتصاد جنگل-مبانی سیاست جنگل-مسائل اجتماعی-اقتصادی جنگل-ژنتیک و بیوتکنولوژی جنگل-مهارت ورزی1(عمومی)-مهارت ورزی 2(پروژه-تخصصی)- جنگل داری شهری – جنگل داری اجتماعی – گردشگری مناطق طبیعی – فرآورده های غیرچوبی جنگل – نرم افزارهای کاربردی علوم جنگل – بوم سازی جنگلی ایران – مبانی تکنولوژی بذور جنگلی – بیشه زراعی – مبانی کشت بافت و ریزازدیادی درختان جنگلی – درخت شناسی سوزنی برگان – ارزش گذاری منابع جنگلی – قارچ شناسی جنگل و…
بازار کار رشته علوم مهندسی جنگل
به دلیل گستردگی منابع طبیعی و منابع جنگلی کشورمان ایران فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مناطق مختلف جذب محیط کار شوند. بازار کار رشته دانشگاهی علوم و مهندسی جنگل را می توان در جهاد کشاورزی، شهرداری ها، سازمان پارک ها و فضای سبز، سازمان جنگل ها و مراتع کشور، پژوهشگاه های منابع طبیعی، سازمان محیط زیست، طرح های جنگل داری خصوصی، آموزش و پرورش، شرکت های بهره برداری از جنگل ها و نهالستان های جنگلی خصوصی و همچنین شرکت های مشاوره منابع طبیعی و… جستجو نمود.
از دیگر فرصت های شغلی برای این رشته اشتغال در مراکزی است که به طور مستقیم و غیر مستقیم به تولید فرآورده های چوبی یا تحقیقات پیرامون شاخه های مختلف این رشته مرتبط هستند. هر یک از این مراکز به‌تناسب نوع فعالیتی که دارند می توانند از گرایش های مختلف مهندسی جنگل اقدام به جذب نیرو نمایند.
از موارد دیگر آینده شغلی این رشته دانشگاهی اشتغال در کارخانه های صنایع چوب است، مانند : کارخانه های تولید کننده انواع فرآورده های چوبی، کارخانه های خمیر و کاغذ. این کارخانه ها برای تولیدات خود به متخصصین این رشته تحصیلی نیازمندند.
در وزارت خانه هایی مانند صنایع و معادن نیز برای این رشته تحصیلی می تواند بازار کار و آینده شغلی مناسبی وجود داشته باشد.
سطح درآمد:
درآمد این رشته با توجه به محل اشتغال فرد ، میزان سابقه کاری و توانایی های فرد متفاوت می باشد.
مهاجرت
تحصیل در رشته جنگلداری، به علاقه‌مندان، آموزش‌های لازم در مورد ویژگی‌های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی جنگل‌های جهان را می‌دهد. این رشته تحصیلی مرتبط با چند رشته تحصیلی دیگر است و آن رشته ها شامل زیرشاخه‌هایی نظیر جغرافیا، جانورشناسی، حفاظت و زیست‌شناسی می‌شوند.
علاقه‌مندان به تحصیل در این رشته، اصول مدیریت جنگلداری را مطالعه خواهند کرد و یاد خواهند گرفت که چگونه از اکوسیستم‌ها در برابر تهدیدات مداوم اعم از تغییرات آب و هوایی، آلودگی و جنگل زدایی محافظت کنند. آنها چگونگی تغییر مناظر در طول زمان را در نظر خواهند گرفت و گونه های مختلف گیاهان و جانورانی را که همچنان در آن محیط زندگی می کنند، کشف خواهند کرد.
با جنگل‌هایی که حدود ۳۰ درصد از مساحت جهان را پوشش می‌دهند، مقاصد تحصیلی بسیار زیبایی در خارج از کشور برای دانشجویان وجود دارد.
اگرچه می‌توانند در کتاب‌های درسی و یا بصورت آنلاین درباره جنگل‌های مختلف مطالعه کنند، اما هیچکدام از این موارد نمیتواند جای بازدید حضوری از آنها را پر کند.
دانشجویانی که در رشته فناوری جنگل تحصیل می‌کنند، مهارت‌های فنی و تخصصی مورد نیاز برای مدیریت منابع طبیعی در صنعت جنگلداری، صدور مجوز جنگلداری و مدیریت مالکان زمین‌های خصوصی را خواهند آموخت.
با تحصیل در این رشته، دانشجویان از شیوه‌ها و رویه‌های حفظ منابع طبیعی آگاه می‌شوند و در زمینه برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر جنگل، محیط زیست، اکوسیستم و فعالیت‌های مدیریت حیات وحش تجربه کسب می‌کنند.
یادگیری عملی نیز شامل جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها و آشنایی با تجهیزات مختلف مرتبط با جنگل (مانند اره برقی، خردکن چوب و غیره) می‌شود. دانشجویان همچنین یاد می‌گیرند که از طریق تشخیص آفات، بیماری‌ها و اختلالات درختان، سلامت جنگل را ارتقا دهند.
دانشجویان در برنامه‌های تحصیلی یاد می‌گیرند که چگونه جنگل‌ها و اکوسیستم‌های مرتبط با جنگل از جمله خاک، گیاهان و حیوانات را مدیریت کنند.
بسیاری از کالج‌های محلی گواهینامه‌ها و دیپلم‌های فناوری جنگل را ارائه می‌دهند. برای پذیرش، دانش آموزان باید دروس زبان انگلیسی و ریاضیات مقطع دبیرستان را گذرانده باشند.
با توجه به ماهیت عملی این رشته، دانشجویان معمولاً باید گواهینامه گذراندن دوره کمک های اولیه و عملیات احیاء (CPR) را داشته‌باشند.
به طور متوسط در آمد این رشته بین 25 تا 50 دلار در ساعت است
دانشگاه های برتر ارائه دهنده این رشته در دنیا :
- Wageningen University & Research
- University of California, Davis
- Cornell University
- Swedish University of Agricultural Sciences
- University of Reading
افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:
کریم ساعی : بنیان‌گذار علوم منابع طبیعی در ایران، مؤسس رشته جنگلداری در ایران، پایه‌گذار سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران و بانی ساخت بوستان ساعی و کاشت درختان خیابان ولیعصر بود. او نخستین کسی بود که برای جنگل‌کاری و توسعه فضای سبز تهران نقش مثبتی ایفا کرد.
- admin
- مرداد 4, 1400
- 6:21 ب.ظ
