زبان و ادبیات عربی
معرفی رشته زبان و ادبیات عربی
زبان عربی در واقع کلید فهم فرهنگ قرآنی و اسلامی و بهترین وسیله ارتباط میان کشورهای اسلامی به شمار می رود و با توجه به نیاز کشور به محقق و مترجم زبان عربی در سطوح مختلف و نیز احتیاج به تحقیق و تتبع در معارف اسلامی ضرورت وجود این رشته نمایان می شود. دانشجوی زبان و ادبیات عربی با دروسی از جمله تاریخ ادبیات عرب، متون مختلف نظم و نثرادوار مختلف، فن ترجمه از عربی به فارسی و برعکس، علوم بلاغی و عروض و قافیه در زبان و ادبیات عرب سر و کار دارد. باید بدانید که رشته زبان و ادبیات عربی در دانشگاه‌ها با کتاب عربی که در مدارس تدریس می‌شود تا حدود زیادی متفاوت است زیرا کتبی که در مدارس تدریس می شوند بیشتر شامل قواعد و صرف و نحو بود و تا حدودی نیز دانش‌آموزان علوم انسانی بلاغت زبان عربی را مطالعه میکنند ولی در دانشگاه به زبان و ادبیات عربی به عنوان یک رشته و تخصصی نگاه میکنند .
تاریخ زبان عربی را در یک روش میتوان به قبل و بعد از اسلام تقسیم نمود. در زمان‌های قبل از اسلام زبان عربی به دو شاخه عربی جنوبی و عربی شمالی تقسیم می‌گردید. عربی جنوبی در اطراف یمن کنونی صحبت می‌شد و تحت تاثیر ارتباط با مصریان باستان و تمدن فنیقی قرار گرفته بود. این زبان با ظهور اسلام کم‌کم به دست فراموشی سپرده‌شد و به جای آن زبان عربی شمالی که مبنای عربی امروزی است در سراسر عربستان غلبه پیدا نمود.
هدف عمده‌ی این رشته تربیت دانشجویان متخصص و متعهد در زمینه‌ی تحقیق و پژوهش، گسترش مناسبات در روابط بین‌الملل و آشنایی علمی و عملی با فهم درست منبع وحی الهی و احادیث دینی است همچنین فارغ التحصیلان این رشته بتوانند نیازهای سازمان های مختلف کشور را از قبیل وزارت امور خارجه، سازمان اوقاف، میراث فرهنگی، کتابخانه ها و شرکت های دولتی و خصوصی و غیره را از لحاظ کاربرد زبان عربی برآورده نمایند.
فردی که به تحصیل در این رشته مشغول است با دروسی از جمله تاریخ ادبیات عرب، متون مختلف نظم و نثرادوار مختلف، فن ترجمه از عربی به فارسی و برعکس، علوم بلاغی و عروض و قافیه در زبان و ادبیات عرب سر و کار دارند. باید بدانید که رشته زبان و ادبیات عربی در دانشگاه‌ها با کتاب عربی که در مدارس تدریس می‌شود تا حدود زیادی متفاوت است زیرا کتبی که در مدارس بود بیشتر شامل قواعد و صرف و نحو بود و تا حدودی نیز دانش‌آموزان علوم انسانی بلاغت زبان عربی را مطالعه میکنند ولی در دانشگاه به زبان و ادبیات عربی به عنوان یک رشته و تخصصی نگاه میکنند و دانشجویان با دروسی مثل تاریخ ادبیات عرب در دوره‌های مختلف، اعم ازتاریخ ادبیات عصر جاهلی، عصر اموی، عصر عباسی، دوره انحطاط و دوره معاصر، متون نظم ونثر در دوره‌های مختلف تاریخی، ادبیات تطبیقی، نامه‌نگاری و خلاصه‌نویسی، مکالمه، انشا و فن ترجمه آشنا می‌شوند.
ویژگی های شخصیتی
از مهمترین ویژگی های شخصیتی برای این رشته میتوان به موارد زیر اشاره کرد
- داشتن علاقه و انگیزه بالا
- برخورداری از سطح بالا در دروس ادبیات و عربی
- اجتماعی
- مستقل
- مسلط بر خود
- همراه و یاری گر
گرایش ها
امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری وجود دارد.
گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :
- ادبیات عربی
- آموزش زبان عربی
- مترجمی زبان عربی
در مقطع دکتری با عنوان زبان و ادبیات عرب ارائه می گردد.
دروس پایه و تخصصی
دروس پایه:
نگارش 1 و 2 و 3 / آزمایشگاه 1 و 2 و 3 / گفت و شنود 1 و 2 و 3 / ترجمه از فارسی به عربی / ترجمه از عربی به فارسی / روش تحقیق و ماخذشناسی / فن ترجمه / ترجمه قرآن کریم / خواندن و ترجمه متون مطبوعاتی عربی / قرائت و ترجمه متون تفسیری / متون حدیث و نهج البلاغه
دروس تخصصی:
نحو 1و2و3 و 4 و 5 و 6 و 7 / صرف 1و2و3 / متون نثر از دوره جاهلی تا پایان اموی / متون نظم دوره جاهلی / متون نظم دوره عباسی (1) / تاریخ ادبیات دوره جاهلی تا پایان اموی / متون نثر دوره عباسی / تاریخ ادبیات دوره عباسی (1) / عروض و قافیه / متون نظم دوره های اسلامی و اموی / علوم بلاغی (1) (معانی) / زبان تخصصی / متون نظم دوره عباسی (2) / متون نثر دوره عباسی (2) / تاریخ ادبیات عباسی (2) و اندلس / تاریخ ادبیات دوره مغولی ، مملوکی و عثمانی / علوم بلاغی (2) ( بیان)/ متون نظم و نثر دوره اندلس / متون نظم دوره معاصر (1) / متون نثر دوره معاصر (1) / متون نظم و نثر دوره مغولی ، مملوکی و عثمانی / تاریخ ادبیات دوره معاصر / ادبیات تطبیقی / علوم بلاغی (3) (بدیع) / متون نظم دوره معاصر (2) / متون نثر دوره معاصر (2) / مکتبهای ادبی / نقد ادبی / فقه اللغه (زبان شناسی عربی) / آواشناسی عربی / پروژه کارورزی
بازار کار رشته زبان و ادبیات عربی
علاوه بر تدریس در آموزش و پرورش و مؤسسات خصوصی، فارغ‌التحصیل توانمند رشته عربی می‌تواند به پژوهش و تحقیق در زمینه زبان و ادبیات عربی بپردازد. یکی از مهمترین و اساسی‌ترین مراکز جذب فارغ‌التحصیلان این رشته وزارت آموزش و پرورش است. فارغ‌التحصیلانی که زبان عربی را به خوبی فراگرفته‌اند، می‌توانند در آزمون‌های اداره فنی قوه قضائیه شرکت کرده و در صورت موفقیت به عنوان مترجم رسمی دادگستری نیز مجوز تأسیس دارالترجمه بگیرند.
البته دایره این کار بسیار محدود است و هر ساله قوه قضائیه به تعداد محدودی از متقاضیان مجوز میدهد. افرادی نیز که مایلند جذب مشاغل آزاد شوند، می توانند به ترجمه کتاب های عربی بپردازند. چون بازار کتاب ما نیاز مبرمی به مترجمانی دارد که به زبان عربی و کار ترجمه مسلط باشند.
همچنین تعدادی از مراکز فعالیت مستقل و غیر مستقل در ادامه گفته شده است :
- آموزش و پرورش و دانشگاه ها
- سفارت خانه ها و وزارت خانه های کشور
- نشریات ، روزنامه ها و مجلات
- سازمان میراث فرهنگی و جهانگردی
- کتابخانه های عمومی
مراکز محل فعالیت مستقل:
- مترجم متون و کتاب های عربی
- در صورت شرکت و قبولی در آزمون های اداره فنی قوه قضائیه به عنوان مترجم رسمی دادگستری جواز تأسیس دارالترجمه را کسب و دایر نمایند.
درآمد در بخش های مختلف، متفاوت است. فردی که در بخش دولتی استخدام شده است، با توجه به قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند. در بخش خصوصی شرایط کاملا متفاوت است. در این بخش به معیارهای تخصص، مهارت، دانش و تجربه بیشتر توجه شده و معمولا بر اساس این ویژگی ها، میزان حقوق او تعیین می شود.
مهاجرت
رشته ربان و ادبیات عربی از آن دسته رشته هایی است که طرفداران خاص خود را دارد و در بسیاری از دانشگاه های خارج از کشور در تمامی مقاطع تدریس می شود از جمله : دانشگاه اسلامی لبنان/ دانشگاه امام اوزاعی لبنان / دانشگاه مطالعات زبانهای خارجی پکن / دانشگاه دوم الجزایر
در رشته های زبان عرب، مترجمی عربی و همینطور ادبیات و ساختار زبان عربی در کشور لبنان می توان تحصیل رایگان نمود زیرا دولت میزان سرمایه زیادی برای یادگیری این دروس اختصاص داده است.
همچنین این رشته در دانشگاه های برتر آمریکا ازجمله هاروارد / واشنگتون یونیورسیتی / دانشگاه کالیفرنیا و … تدریس می شود.
دانشگاه های ایران در حوزه زبان و ادبیات عربی
- دانشگاه تهران
- دانشگاه علامه طبابایی – تهران
- دانشگاه شهید بهشتی – تهران
- دانشگاه الزهرا (س) (ویژه خواهران) – تهران
- دانشگاه خوارزمی – تهران (محل تحصیل کرج)
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره ) – قزوین
- دانشگاه تهران (محل تحصیل پردیس فارابی قم)
- دانشگاه خلیج فارس – بوشهر
افراد موفق این رشته:
دکتر علی اسودی
دکتر علی افضلی
دکتر جمشید باقرزاده
دکتر علیرضا حسینی
منبع:
https://arabiciran.ir
- admin
- مرداد 3, 1400
- 4:28 ق.ظ
