مهندسی ایمنی صنعتی

\"تعریف

همه ساله هزاران حادثه مختلف در سطح کشور رخ می دهد به طوری که هزینه های ناشی از اینگونه حوادث و میزان ضرر و زیانی که به جامعه ، محیط زیست و تولید در سطح کشور وارد می شود بسیار قابل ملاحظه می باشد. ایجاد فرهنگ صحیح ایمنی در کشور ، آموزش فراگیر و استفاده از آخرین دستاوردهای فنی و علمی از جمله راهکارهای مناسب در این زمینه می باشد. در واقع ایمنی صنعتی، علمی است که با پیشگیری از بروز حوادث در محیط کار به یاری انسان می شتابد و همواره در راستای حفاظت و حراست از نیروی کار و سرمایه گام بر می دارد. رشته مهندسی ایمنی صنعتی رشته ای بسیار گسترده با مجموعه ای از تدابیر ، اصول و مقرراتی می باشد که با به کار گرفتن آنها می توان نیروی انسانی و سرمایه را در برابر خطرات گوناگون در محیط های صنعتی به گونه ای مؤثر و کارا نگهداری کرد و یک محیط کار بی خطر و سالم برای افزایش کارایی کارکنان بوجود آورد.
با پیچیده تر شدن صنایع و پیدایش انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم، افزایش حوادث کاری و آثار آن بر جامعه، ضرورت رعایت نکات ایمنی بیش از پیش احساس گردید. در این شرایط که روز به روز خطرات ناشناخته صنایع، تلفات انسانی و مالی زیادی به صنایع رو به رشد تحمیل می کرد، ایمنی معنای جدیدی یافت. تا جائیکه با گذشت زمان و با توجه به پیچیدگی صنایع مهندسی ایمنی در قالب یک حرفه عملی ایجاد شد. این شاخه جدید مهندسی ایجاد شده در دانشگاه ها و نهادهای آکادمیک نیز با عناوین ایمنی صنعتی و بهداشت صنعتی شروع به تربیت دسته ای از متحخصصان نمود که حافظ جان انسان ها و اموال صاحبان سرمایه باشند.
مهندسی ایمنی با گذر زمان مختص هر صنعت بهینه سازی شده و با توجه به زیر و بم های موجود در آن توانست تا حد بسیار زیادی از آمار حوادث بکاهد. در این بین سازمان های بین المللی نیز تاسیس و به ارائه استانداردها و شیوه های کاری جهت کاهش حوادث پرداختند.

\"هدف،

از مهم ترین اهدافی که در حرفه ایمنی دنبال می شوند، به قرار زیر می باشند:

  • مشخص کردن خطرات و ارزیابی شرایط ایجاد خطر و عملکردهای ناامن و خطرزا
  • توسعه روش های کنترل خطرات (برنامه ها و فرآیندها)
  • ارزیابی برنامه های کنترل خطرات
\"بازه
  • اندازه گیری مقاومت زمینی و ارایه طرح و محاسبه سیستم اتصال زمین
  • طراحی و محاسبه سیستم های اعلام و اطفای حریق
  • طراحی و محاسبه مدارهای حفاظتی الکتریکی
  • طراحی و محاسبه حفاظ های مکانیکی کلیه دستگاه ها
  • ارایه طرح ایمنی سازی مراحل مختلف تولید
  • ارایه دستورالعمل های ایمنی برای کلیه مشاغل
  • ارایه جدول لوازم استحفاظ فردی برای کلیه مشاغل
  • ارایه طرح تابلوهای ایمنی و هشداردهنده
  • بررسی علل حوادث ناشی از کار و اثرات زیست محیطی آن
  • بررسی و اندازه گیری سر و صدا و تجزیه و تحلیل و کنترل آن در محیط کارهای مختلف
  • بررسی و اندازه گیری ارتعاشات وارد بر انسان و دستگاه ها و تجزیه و تحلیل و کنترل آن
  • بررسی و اندازه گیری روشنایی و تجزیه و طراحی آن در محیط کار
  • بررسی و اندازه گیری نقش های گرمایی وارد بر انسان و تجزیه و تحلیل و کنترل آن
\"توانایی
  • توانمندی در دروس ریاضی ، فیزیک، علم مواد و استاتیک
  • قدرت تحلیل و درک بالا
  • برخورداری از خلاقیت و نوآوری
  • قدرت تجزیه و تحلیل خوب
\"ویژگی
  • پژوهشگر
  • علمی
  • سنتی / منظم
  • متفکر و تحلیل گر
  • جزئی نگر
\"گرایش

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع کارشناسی ارشد وجود دارد.

گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :

  • مهندسی ایمنی و بازرس فنی
  • مهندسی ایمنی ، بهداشت و محیط زیست (HSE)
  • ایمنی ، بهداشت و محیط زیست
\"طول-دوره-رشته-های-دانشگاهی\"

مهندسی ایمنی صنعتی در رشته تجربی صرفا براساس سوابق تحصیلی می باشد.

\"\"
\"برخی
  • موسسه غیرانتفاعی کار – قزوین
  • دانشگاه غیرانتفاعی ایوانکی – سمنان
  • موسسه غیر انتفاعی انرژی – ساوه
  • موسسه غیر انتفاعی دانشستان – ساوه
  • دانشگاه غیر انتفاعی علم و هنر – یزد
  • موسسه غیر انتفاعی کار (محل تحصیل واحد خرمدره)
\"دروس

دروس پایه :

ریاضی 1و2 ،فیزیک 1و2، محاسبات عددی ، آزمایشگاه فیزیک ، شیمی عمومی ، آزمایشگاه شیمی ، برنامه نویسی و کاربرد کامپیوتر در ایمنی

دروس اصلی : 

مبانی مهندسی برق ، نقشه کشی صنعتی ، استاتیک ، مقاومت مصالح ، کارگاه ماشین ابزار ، کارگاه جوش ، آشنایی با صنایع و فرآیندهای تولیدی ، روش های تولید ، ارزیابی اقتصادی پروژه های ایمنی ، مدیریت ایمنی ، تحقیق در عملیات ، آمار و احتمالات ، هیدرولیک و انتقال سیالات ، روانشناسی کار ، مدیریت ریسک ، کنترل و مدیریت پروژه های ایمنی ، قوانین و استانداردهای ایمنی ، توسعه آموزش و فرهنگ ایمنی ، برنامه ریزی تعمیرات و نگهداری ، سیستم های اطلاعات مدیریت ، کنترل کیفیت آماری ، برنامه ریزی و تصمیم گیری مدیریتی ، کارآفرینی و آینده پژوهشی

دروس تخصصی:

ایمنی برق ، حریق و کنترل آن ، ایمنی دیگها و ظروف تحت فشار ، ایمنی ساختمان و معدن ، ایمنی ماشین آلات و تجهیزات صنعتی ، ایمنی مواد شیمیایی و فرایند ، ایمنی حمل و نقل ، بررسی و تجزیه و تحلیل حوادث ، ارگونومی ، تهویه صنعتی ، تصفیه آب و فاضلاب ، مدیریت پسماندهای صنعتی ، عوامل زیان آور فیزیکی محیط کار ،عوامل زیان آور شیمیایی محیط کار ، بیماری های شغلی و کمک های اولیه ، زبان تخصصی ، کارآموزی

 

\"مهندسی
\"فرصت

مراکز محل فعالیت غیر مستقل :

  • ذوب آهن
  • آلومینیوم سازی
  • پتروشیمی
  • صنایع خودروسازی
  • هواپیمایی
  • راه آهن
  • مترو
  • مرکز فعالیت اقتصادی (خصوصی یا دولتی)

مراکز محل فعالیت مستقل:

  • تأسیس شرکت های دانش بنیان در زمینه سیستم های اعلام و اطفای حریق، طراحی و محاسبه مدارهای حفاظت الکتریکی و …

سطح درآمد :

اگر افراد در بخش دولتی کار کنند با توجه به قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق می گیرند و اگر در بخش خصوصی کار کنند با توجه به شرایط و معیارها که وابسته به میزان تحصیلات و دانش و سابقه کار افراد است می‌توانند دریافتی متفاوتی داشته باشند.

\"خارج
\"وضعیت

رشته مهندسی ایمنی گرایشی نوپا و جدید و تلفیقی از سه رشته بهداشت حرفه ای، مدیریت صنعتی و مهندسی صنایع است و فارغ التحصیلان این رشته، در دو زمینه ایمنی فنی و بهداشت صنعتی توانمند می شوند. برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و در خارج از کشور می توان در هریک از رشته های فوق به ادامه تحصیل پرداخت .

برخی از دانشگاه های ارائه دهنده مهندسی سلامت و ایمنی در دنیا :

 

\"افراد

دکتر داوود رشتچیان : استاد مهندسی ایمنی و مهندسی فرایند دانشگاه صنعتی شریف، فارغ التحصیل در رشته  شیمی دانشگاه شریف ، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی فرایند از  انگلستان و بالغ بر 40 سال سابقه کار علمی و پژوهشی در زمینه مهندسی ایمنی.

دکتر زهرا ناصر زاده : عضو هیات علمی و مدیر گروه مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته مهندسی ایمنی صنعتی دانشگاه کار قزوین، مولف 10 جلد کتاب و مقالات متعدد ISI و علمی، پژوهشی  در حوزه HSE و مدیر پروژه های ملی، استانی، صنعتی و عمرانی مختلف در این زمینه  و مشاور HSE  در صنایع و سازمان های مختلف

\"منابع\"
  • www.mau.ac.ir
  • سایت مسیر ایرانی
  • www.iust.ac.ir
  • گزینه 2
  • www.imoshaver.com
  • www.maptastudy.com
  • www.saednews.com
  • پایگاه خبری تحلیلی سلامت، ایمنی و محیط زیست خبرگزاری ایکنا
  • www.edosa.ir
  • وزارت علوم