شیمی کاربردی

بطور کلی علم شیمی علم مطالعه ساختار و ویژگی های مواد،خواص، تغییر شکل مواد و تولید ترکیبات جدید و همچنین کنترل آزمایشگاهی فرآیندهای شیمیایی است

دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران با فارغ‌التحصیل نمودن اولین دانش‌آموخته خود در سال ۱۳۱۴ به عنوان اولین دانشکده مهندسی شیمی در ایران پا به عرصه فعالیت گذارد. دانشگاه علم و صنعت ایران که در سال‌های آغازین خود به عنوان «مدرسه صنعتی ایران و آلمان» شناخته می‌شد پس از جنگ جهانی اول به عنوان غرامت جنگی به ایران واگذار شده بود، در هر کدام از رشته‌های مهندسی شیمی، برق و ماشین حدود بیست دانشجو می‌پذیرفت. دانش آموختگان مدرسه صنعتی ایران پس از یک دوره تحصیلی دو ساله «مهندس شیمی» نامیده می‌شدند. در سال ۱۳۱۳ «دانشگاه تهران» تأسیس شد و رشته مهندسی شیمی یکی از رشته‌های ارائه شده در دانشکده فنّی بود. در سال ۱۳۳۶ «دانشگاه صنعتی امیرکبیر» (پلی تکنیک تهران) تأسیس شد و در رشته مهندسی شیمی و برای یک دوره چهار ساله به پذیرش دانشجو اقدام کرد.

هدف:

 آموزش و تربیت کارشناسان متخصص در زمینه آموزش شیمی در دوره های مختلف دبیرستان، راهنمایی، تربیت کمک پژوهشگر،تربیت کادر آموزشی و پژوهشی مورد نیاز دانشگاه ها و موسسات تحقیقات و تربیت مختصصان در صنایع شیمیایی، بهداشتی و پتروشیمی و …کشور است.

بازه:

• ارائه خدمات آموزشی مانند دیگر علوم پایه در دبیرستان، دانشگاه و موسسات
• طرح، نظارت و اجرای طرح های تحقیقاتی کوچک و بزرگ شیمیایی در سطوح مختلف کاربردی و علمی در دانشگاه ها، کارخانجات و مراکز تحقیقاتی با هدف ارتقای کمی و کیفی محصولات مورد نیاز جامعه
• فعالیت و آزمایشگاه های کنترل کیفی، پیگیری و ارائه استاندارد به منظور افزایش کمیت و کیفیت محصولات تولید و مواد اولیه کارخانجات
•  ارائه خدمات در کارخانجات پتروشیمی، پلاستیک، لاستیک، رنگ و رزین، صنایع غذایی، صنایع بهداشتی و شوینده ها، صنایع دارویی
•  ارائه طرح های پژوهشی به منظور استفاده از منابع ارزنده موجود در جهت افزایش بهره وری و جلوگیری از صادرات بی رویه آن ها
•  فعالیت در زمیه گیاهان دارویی به منظور شناسایی و استخراج مواد موثره در آن ها

توانایی:

شیمی کاربردی همانطور که از نامش نیز پیداست، بیشتر با هدف آموزش و تربیت دانشجویان برای انجام فعالیت های کاربردی در صنایع مختلف ایجاد شده و داوطلبان این رشته چیزی بیش از مطالعه بر روی داده ها و انجام پروژه های تحقیقاتی در محیط آزمایشگاهی را دنبال می کنند.

تحصیل رشته شیمی کاربردی، برای افرادی توصیه می شود که به حضور و فعالیت موثر در چرخه تولید کارخانجات علاقه مند بوده و دارای روحیه کنکاش و جست و جو هستند.

افراد در این رشته عموما نسبت به تغییرات ساختار مواد، خاصیت و رفتار آنها دست به آزمایش و تحقیق می پردازند.

ویژگی های شخصیتی

• علاقه زیاد به کارهای عملی و آزمایشگاهی
• حوصله و دقت بالا
• حافظه قوی و قدرت استدلال بالا
• داشتن خلاقیت و تسلط به دروس فیزیک و ریاضی

MBTI

INTP – گفته می شود، منطق دانان نیازی به محدود کردن خود به زمینه های فنی ندارند. استعداد آنها برای تجزیه و تحلیل و تحقیق می تواند تقریباً در هر رشته کاری ارزشمند باشد – و منطق دانان این انعطاف پذیری را دارند که حتی در مشاغلی که ممکن است به نظر نمی رسد یک مسابقه واضح به نظر برسد، بدرخشند. هر شغلی که به این شخصیت‌ها اجازه می‌دهد فرآیندهای جدیدی را اختراع یا آزمایش کنند – از تدریس گرفته تا مدیریت و تجارت – می‌تواند رضایت بی‌پایانی را به آنها بدهد.

گرایش ها

گرایش های این رشته در مقطع کارشناسی ارشد به شرح زیر است:

• شیمی آلی : به صورت تخصصی به ساختارهایی ساختارهای آلی گفته می‌شود که دارای کربن و هیدروژن هستند و توسط پیوند به یکدیگر متصل شده‌اند؛ شیمی آلی در اصل شیمی این مواد و ساختارها است. به عبارت دیگر شیمی آلی، شیمی رنگ‌ها، داروها، لاستیک، بنزین، غذا و حتی لباسی است که می‌پوشیم.
• شمی معدنی: شیمی کاتالیزور‌ها، مواد آلی فلزی، صنایع معدنی، مطالعات الکتروشیمی کمپلکس‌های معدنی است.
• شیمی تجزیه : مطالعه روش‌های جداسازی، شناسایی و بررسی کمی اجزای طبیعی یا مصنوعی یک ماده را در بر می‌گیرد.
• شیمی فیزیک : با بررسی سمت و سوی واکنش، سرعت واکنش، تعادل در واکنش‌های شیمیایی و تعادلات فازی و همینطور بررسی سینتیک واکنش، می‌تواند به تغییرات زیادی در صنایع مختلف شیمی بیانجامد.
• شیمی پلیمر :  روش‌های ساخت درشت مولکول‌ها و بسپارها (پلیمرها) را در بر می‌گیرد.
• نانو شیمی : این گرایش بیشتر برای طراحی و دستیابی به محصولاتی با کیفیت و همچنین کمیت بهتر و در نتیجه فرآورده هایی ارزان تر، سبک تر، محکم تر و کاراتر است
• شیمی دارویی : سنتز دارو و بررسی اثرات دارو بر روی بیمار را شامل می‌شود.
• شیمی کاربردی : شامل دروس کاربردی و زیر شاخه صنعتی شیمی است.
• شیمی فناوری اسانس :  استخراج، خالص‌سازی و سنتز اسانس را شامل می‌شود.
• شیمی کاتالیست: هدف از این رشته تربیت نیروی متخصص در اجرای پروژه‌های تحقیقاتی مورد نیاز صنایع و همچنین انجام آموزش و پژوهش در زمینه‌های مرتبط با کاتالیست است.
• فیتوشیمی: (شیمی گیاهی) بررسی خواص داروهای گیاهی را شامل می‌شود.

این رشته در مقطع دکتری دارای گرایش های به شرح زیر می باشد:

• شیمی آلی
• شیمی فیزیک
• شیمی تجزیه
• شیمی معدنی
• شیمی کاربردی
• نانو شیمی

 

 

دانشگاه های ایران در حوزه شیمی کاربردی

• دانشگاه صنعتی شریف
• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی
• دانشگاه خوارزمی – تهران (محل تحصیل کرج)
• دانشگاه الزهرا(ویژه دختران)
• دانشگاه صنعتی اصفهان

دروس پایه و تخصصی

دروس پایه:

ریاضی عمومی1و 2، شیمی عمومی 1و2، فیزیک عمومی 1و2، آزمایشگاه شیمی عمومی، آزمایشگاه  فیزیک عمومی

دروس تخصصی:

معادلات دیفرانسیل، شیمی آلی و آزمایشگاه، شیمی تجزیه و آزمایشگاه، شیمی تجزیه دستگاهی و آزمایشگاه، شیمی فیزیک و آزمایشگاه، شیمی معدنی و آزمایشگاه، کاربرد طیف سنجی در شیمی آلی، مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی، روش استفاده از متون علم شیمی،اصول محسابات شیمی صنعتی، شیمی صنعتی 1، شیمی صنعتی 2، آزمایشگاه شیمی صنعتی،  اصول تصفیه آب و پساب های صنعتی، کار آموزی تابستانی، گزارش نویسی و سمینار، گرافیک و نقشه خوانی، خوردگی فلزات.

 

بازار کار رشته شیمی کاربردی

در این بخش به معرفی تعدادی از اماکن مناسب برای فعالیت فارغ التحصیلان این رشته پرداخته ایم :

• بخش کنترل کیفیت و تضمین کیفیت دارو در داروسازی ها
• کنترل کیفیت ، مدیر خط تولید، کارشناس شرکت ها و کارخانجات تولید محصولات آرایشی و بهداشتی
• حوزه نفت و پتروشیمی
• صنایع سنگین
• کنترل کیفیت ، مدیر خط تولید، کارشناس شرکت ها و کارخانجات تولید محصولات شیمیایی مثل صنایع رنگ و رزین، چرم سازی و …
• صنایع و معادن
• شرکت آب و فاضلاب
• وزارت آموزش و پرورش، فرهنگ و آموزش عالی
• مراکز پژوهشگاهی

سطح درآمد:

متخصصان این رشته‌ براساس میزان تخصص، مدرک تحصیلی و مهارت‌هایی که دارند درآمد خواهند داشت. آنها می‌توانند از سمت‌هایی مثل کارمند آزمایشگاه تا مدیر تولید و مدیرعامل یک مجموعه را داشته‌ باشند یا اینکه مجموعه آزمایشگاهی، تولید یا مشاوره‌ای خودشان را تاسیس کنند. استخدام رشته شیمی در بیمارستان، مراکز درمانی، وزارت خانه‌های مختلف و غیره نیز انجام می‌شود. به‌این‌ترتیب طیف درآمد این متخصصان بین چند میلیون تا چند صد میلیون متغیر است.

مهاجرت

برای دانش آموختگان رشته شیمی در تمامی مقاطع (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) و کلیه گرایش‌ها امکان ادامه تحصیل در خارج از کشور وجود دارد. تحصیل در رشته شیمی در کشورهای دیگر معمولا پرطرفدار است و هر ساله داوطلبان زیادی از همین طریق اقدام به مهاجرت می‌کنند.

در صورت اخذ پذیرش از دانشگاه‌های خارجی، شما می‌توانید از امکان تحصیل رایگان در رشته شیمی بهره‌مند شوید. از جمله دانشگاه‌های مطرح در اخذ پذیرش، می‌توان به دانشگاه‌ کالیفرنیا برکلی و دانشگاه هاروارد اشاره کرد. از کشور‌هایی که در رشته شیمی مطرح هستند نیز می‌توان به آمریکا، کانادا و آلمان اشاره داشت. شرایط تحصیل، زندگی، مخارج و ارائه خدمات به دانشجویان خارجی در هر کدام از این کشورها متفاوت است و برای داوطلبانی که به دنبال اخذ پذیرش هستند، بررسی تمام این موارد الزامی است.

نکته حائز اهمیت برای اخذ پذیرش و ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و به خصوص دکتری، بررسی زمینه تحقیقاتی و کاری اساتیدی است که شما را به عنوان دانشجو پذیرفته‌اند.

توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان‌ خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید

دانشگاه های مطرح دنیا در شیمی:

• دانشگاه MIT آمریکا
• مؤسسه فناوری ماساچوست
• دانشگاه استنفورد
• دانشگاه ملی سنگاپور
• دانشگاه کالیفرنیا برکلی
• مؤسسه فناوری فدرال زوریخ

افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:

• آنتوان لاووازیه؛ پدر علم شيمی
• جان دالتون: شیمیدان معروف جان دالتون را که بر اساس نظریه های لاووازیه کار می کرد، این روزها به خاطر ارائه نظریه اتمی خود که به معنای واقعی کلمه اساس شیمی امروزی است، به یاد داریم.

·      آلفرد نوبل: آلفرد نوبل شیمیدان بسیار موفقی بود که به خاطر اختراع دینامیت، که از نظر تاریخی برای انفجار تونلها، ساخت راه آهن و ساخت جاده ها بسیار مفید بود، اعتبار داشت.