دامپزشکی علم شناخت بیماری های دامی اعم از بیماری های مشترک بین انسان و حیوان یا بیماری های خاص دام،پیشگیری از بیماری ها ، معالجه بیماری ها و هم چنین علم تغذیه انسان و دام است .
علم دامپزشکی با عبور انسان نخستین از حالت شکارچی به کشاورز متولد شد. همزمان با رواج اهلی کردن حیوانات , دامپزشکی اهمیت بیشتری یافت. دامپزشکان نیز همانند پزشکان از زمانهای بسیار طولانی مورد احترام مردم قرار داشتند.
هدف:
تربیت افرادی است که قادر به شناخت، پیشگیری و درمان بیماری های حیوانات و بیماری های مشترک بین دام و انسان باشند. رشته دامپزشکی به دلیل تامین امنیت و سلامت غذایی جامعه، جلوگیری از شیوع بیماری های دام، حفظ محیط زیست، پیشگیری و درمان بیماری های مشترک بین دام و انسان، حفظ تعادل اکوسیستم و فراهم کردن رفاه دام اهمیت بسیاری دارد.
بازه:
- تشخیص و درمان بیماری های تغذیه ای، حرکتی و عفونی
- شست و شو و مداوای جراحت
- درمان شکستگی
- دادن مشاوره ی تغذیه ای و نگهداری به صاحب حیوان.
- آموزش روش های پیشگیری از بیماری های مشترک با حیوان و انسان مانند هاری به صاحب حیوان.
- نمونه گیری از حیوان جهت ارسال به آزمایشگاه و تشخیص بیماری
- انجام آزمایشهای مانند نوار قلب ،ادرار و مدفوع
- کمک به بهبود زندگی انسان و دام
- انجام معاینات منظم برای بررسی سلامت حیوانات، آزمایش و واکسیناسیون آنها برای مقابله با بیماری ها
- پیشگیری از بروز و شیوع بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان
توانایی:
- علاقه زیاد به حیوانات و سلامت آنها – شاید از مهمترین ویژگی های یک دامپزشک خوب، علاقه مندی به حیوانات باشد زیرا در غیر این صورت امکان موفقیت زیاد در این شغل کمتر می شود.
- داشتن اطلاعات علمی خوب در مورد حیوانات
- توانایی کار در ساعات طولانی و نامنظم – زیرا گاهی ممکن است برای معالجه بیماری یک گاوداری یا مرغ داری یا هر مرکز دیگر نگهداری حیوانات ناچار باشد ساعات طولانی بدون وقفه کار کند.
- داشتن توانایی جسمی، مهارت های عملی و قدرت مشاهده خوب – گاهی اوقات برای معاینه حیوانات بزرگی مثل اسب و گاو داشتن توانایی جسمی مناسب به دامپزشک کمک می کند.
- توانایی تصمیم گیری – همچون پزشکان توانایی تصمیم گیری از مهارت های مورد نیاز برای درمان مناسب حیوانات بیمار است.
- داشتن روش دلسوزانه و صبورانه در برخورد با صاحبان حیوانات – زیرا در بسیاری از مواقع صاحبان حیوانات نسبت به حیوان دست آموز خود احساس دلبستگی زیاد پیدا می کنند و در هنگام معالجه و درمان باید به این نکته توجه زیادی داشت.
ویژگی های شخصیتی
- صادق
- جزئی نگر
- پژوهش گر / علمی
- مقاوم
- نوع دوست
- کوشا و پیگیر
MBTI
INFJ – برای شخصیت های مدافع، مشاغلی که شامل کمک و ارتباط با افراد می شود می تواند عمیقاً رضایت بخش باشد. بنابراین تعجبی ندارد که بسیاری از مدافعان به سمت کار به عنوان مشاور، درمانگر، روانشناس، مددکار اجتماعی، معلم، مربی یوگا و رهبران معنوی تمایل دارند. آنها ممکن است از موقعیت های صنعت خدماتی لذت ببرند که به آنها امکان می دهد مستقیماً تعامل داشته باشند و روابط واقعی با مشتریان خود ایجاد کنند. مشاغل در مراقبت های بهداشتی نیز می توانند گزینه های مفیدی باشند، از جمله مشاغلی مانند پرستاری، فیزیوتراپی یا کاردرمانی، پزشکی، تغذیه، یا مسیرهای جامع تر مانند طب سوزنی.
گرایش ها
در این رشته امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع تخصص وجود دارد
برخی از گرایش های این رشته در دکترای تخصصی عبارتند از :
- بهداشت و بیماری های طیور
- پاتولوژی دامپزشکی
- بهداشت آبزیان
- انگل شناسی دام
بهترین دانشکده های دامپزشکی ایران:
- دانشگاه تهران
- دانشگاه تبریز
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه باهنر کرمان
- دانشگاه مشهد
- دانشگاه رازی کرمانشاه
- دانشگاه شهرکرد
- دانشگاه سمنان
- دانشگاه اهواز
- دانشگاه زابل
- دانشگاه خرم آباد
- دانشگاه علوم و تحقیقات
دروس پایه و تخصصی
دروس پایه:
فیزیک پزشکی، بیوشیمی، فیزیولوژی، ژنتیک حیوانی، جانورشناسی عمومی، آمار حیاتی
دروس اصلی:
اصول همهگیرشناسی، اصول تغذیه دام، تغذیه اختصاصی دام، تغذیه اختصاصی طیور، آسیبشناسی عمومی، آسیبشناسی اختصاصی، باکتریشناسی عمومی، باکتریشناسی اختصاصی و بیماریهای باکتریایی، کالبدشناسی پایه، کالبدشناسی مقایسهای، انگلشناسی و بیماریهای انگلی، قارچشناسی و بیماریهای قارچی، ویروسشناسی و بیماریهای ویروسی، ایمنشناسی و سرمشناسی، سمشناسی، فارماکولوژی، ماهیشناسی عمومی، جنینشناسی نظری، اصول انتخاب و تلقیح مصنوعی دام، بهداشت و پرورش دام، بهداشت و پرورش طیور، تکثیر و پرورش ماهی، پرورش و بیماریهای زنبور عسل، اصول اصلاح نژاد دام، اصول هوشبری نظری، اصول کالبدگشایی و نمونه برداری، اصول معاینه دام.
دروس تخصصی:
بیماریهای اندامهای حرکتی، بیماریهای متابولیک دام ، بیماریهای درونی دامهای بزرگ ، بیماریهای درونی دامهای کوچک ، بیماریهای تولیدمثل دام، بیماریهای طیور، بیماریهای ماهی، بیماریهای مشترک انسان و دام، رادیولوژی دامپزشکی، جراحی عمومی دامهای بزرگ، جراحی عمومی دامهای کوچک، مسمومیتهای دام، مامایی دامپزشکی، کلینیکال پاتولوژی، بهداشت و صنایع شیر، کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی، صنایع مواد غذایی با منشاء دامی نظری، زبان تخصصی. کارورزی بخش جراحی، کارورزی بخش چشم، کارورزی بخش سوانح و وسوختگی، کارورزی بخش ارتوپدی، کارورزی بخش ارولوژی، کارورزی بخش کودکان، کارورزی بخش بهداشت، کارورزی بخش گوش و حلق و بینی، کارورزی بخش داخلی ، کارورزی بخش زنان و زایمان، کارورزی بخش اورژانس، کارورزی بخش نفرولوژی، کارورزی بخش پوست ، کارورزی بخش روانپزشکی
رشته دکترای عمومی دامپزشکی در کشور ما و در دانشگاه های مختلف در یک بازه زمانی ۵ تا ۶ ساله ارائه میشود و در این بازه زمانی دانشجویانی باید چهار دوره تحصیلی متفاوت را پشت سر بگذرانند. بخش اعظمی از واحدهای درسی در نظر گرفته شده برای این رشته به صورت عملی بوده و معمولاً شاهد ارائه آنها در محل پرورش و نگهداری از حیوانات هستیم. کار با حیوانات و گرفتن با نحوه فعالیت در رشته دکترای دامپزشکی نیاز به روحیه بسیار بالایی داشته و هر کسی امکان فعالیت در این رشته را ندارد. به همین دلیل شاهد وجود نیروی کار بسیار زیاد در رشته دکترای دامپزشکی نبوده و بازار کار این رشته در کشور ما فوق العاده جذاب است.
بازار کار رشته دکترای عمومی دامپزشکی
زمینه های کاری زیر برای دکتری دامپزشکی فراهم است ، اما اگر هدفتان تاسیس مطب یا داروخانه دامپزشکی می باشد ، باید تحقیقات بسیار زیادی انجام دهید ، اینکه کجا مطب را تاسیس کنید ، بازدهی بیشتری دارد و به سود بیشتری می رسید ، یا در کدام مناطق نیاز به مطب یا داروخانه دامپزشکی است و … از مواردی است که باید بررسی شوند.
- وزارت جهاد کشاورزی
- آزمایشگاه های تشخیص بیماری های دامی و بیماری های انسانی
- سازمان تحقیقات و ترویج کشاورزی
- اشتغال به کارهای درمانی در بخش های طیور
- واحدهای دامپروری دولتی و خصوصی
- شرکتهای تولید دارو و فرآوردههای دامی
- شرکت های تولید مواد غذایی با فرآوردههای دامی
- سازمان دامپزشکی
سطح درآمد:
درآمدی که یک داروخانه یا مطب برای دامپزشکی که آن را تاسیس کرده است ، دارد از میزان درآمد دامپزشکی که در یک سازمان یا مرکزی مشغول به کار است ، بیشتر می باشد و اگر در استان های بزرگی مثل تهران بتوانید امتیاز لازم را برای تاسیس کسب کنید ، می توانید به درآمد بیشتر از 50 میلیون در ماه امیدوار باشید
در خارج از کشور کارشناسان دکتری عمومی دامپزشکی در حوزه های مختلفی مثل
- تغذیه دام، از جمله حیوانات مزرعه
- تغذیه اسب، از جمله اسب های با عملکرد بالا
- تغذیه حیوانات خانگی، از جمله حیوانات اهلی
فعالیت دارند
و همچنین متخصصان قلب و عروق دامپزشکی دانش تخصصی در مورد نحوه حمایت از حیوانات مبتلا به مشکلات قلبی و/یا گردش خون دارند. این دامپزشکان متخصص چه در مورد بیماری های قلبی مادرزادی و چه اکتسابی، با صاحبان دام برای تشخیص و درمان بیماری ها همکاری می کنند.
دستمزد این افراد از 70 هزار دلار شروع شده و به 120 هزار دلار به صورت سالیانه هم افزایش پیدا میکند
مهاجرت
شرایط مهاجرت دامپزشکان به کانادا و دریافت مجوز کار به شرح زیر است:
- گذراندن دو سال تحصیلات پیش از دانشگاه یا تکمیل یک برنامه کالج در علوم بهداشتی و سپس دوره دامپزشکی
- داشتن مدرک دانشگاهی چهار تا پنج ساله در رشته دامپزشکی
- قبول شدن در امتحانات گواهینامه ملی و داشتن مدرک کتبی گواهینامه ملی
- گذراندن تحصیلات تکمیلی جهت ورود به موقعیتهای تحقیقاتی
علاوه براین
کشورهای استرالیا، امریکا یا انگلستان برای بررسی اعتبار مدرک دانشگاه، از ۲ لیست استفاده میکنند. یکی لیست متعلق به انجمن دامپزشکی آمریکا یا AVMA است و دومی متعلق به WES یا World Education Services . انجمن دامپزشکی آمریکا ۲ لیست از دانشکدههای دامپزشکی منتشر کرده است. لیست اول دانشکدههای Recognized یا شناسایی شده هستند که اکثر دانشکدههای دامپزشکی ایران هم جزء آن است و به مرور هم به آن اضافه میشود، مثلا اخیرا دانشکده دامپزشکی سمنان و بابل هم به این لیست اضافه شدند و در مورد دانشکدههای دیگر هم همکاران دامپزشک و دانشجویان در حال تلاش هستند. سیستم دیگر تحت عنوان World Education Services است که استرالیا بهجز لیست قبلی، از آن لیست هم استفاده میکند.
دانشکدههایی که در لیست AVMA نیستند، میتوانند طی مراحلی از طریق کمک وزارت علوم و پیگیری، به سادگی به این لیست اضافه شوند. این اقدام یک وجهه خوب برای کشور به دنبال دارد، کمااینکه گاهی در ردهبندی جهانی دانشگاهها تاثیر میگذارد و میتواند موجب ارتقا شود. لذا دانشجویان علاقهمند میتوانند با همکاری ریاست دانشکده و معاونتهای بینالملل با یک نامهنگاری ساده اسم دانشکده خود را به این لیستها اضافه کنند؛ مثلا بعضی دانشکدهها مثل زابل در این لیست نیستند که بهتر است اضافه شوند.
بهترین دانشگاه های دامپزشکی در دنیا
- وین اتریش
- اوترخت هلند
- میشیگان آمریکا
- گلف کانادا
- رودن روسیه
- ملبورن استرالیا
- جیمز کوک استرالیا
- کالج لندن
افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:
- دبی ترنر: همواره عاشق حیوانات بود و از سنین نوجوانی میدانست که در آینده یک دامپزشک خواهد شد. وی در کالج در رشته علوم حیوانات مشغول به تحصیل شد و تلاش زیادی نمود تا بورسیه دانشکده دامپزشکی را کسب کند. در ادامه، وی فعالیت خود را در مسیر «دختر شایسته آمریکا» آغاز نمود. وی سه مرتبه به عنوان «دختر شایسته آرکانزاس» انتخاب و تاجگذاری شد، اما هرگز نتوانست برنده تاج ملکه شود. در سال 1989 در حالیکه وارد دانشکده دامپزشکی دانشگاه میسوری در کلمبیا شد، برنده عنوان «دختر شایسته کلمبیا» شد و سپس در سال 1990 به عنوان «دختر شایسته آمریکا» انتخاب گردید. دبی در حال حاضر به عنوان یک سخنران انگیزشی مشغول به فعالیت بوده و همچنین از درجه دکترای دامپزشکی خود به عنوان یک متخصص در نمایش هایی نظیر «سگ 101» و «سیاره سگها» استفاده مینماید.
- سوفیا یین: ماموریت «دکتر یین» این بود که ما حیوانات و رفتارهایشان را بهتر درک کنیم، بطوریکه بتوانیم با مراقبت و قدردانی، از لحظاتی که با آنها سپری میکنیم لذت کافی ببریم. در طول یادگیری این مفاهیم، سوفیا کتابهای مختلفی در رابطه با رفتار حیوانات نوشت و به عنوان یک مقاله نویس، برنده جایزه ” San Fransisco Chronicle ” گردید.