از آنجا که موسیقی با روح انسان عجین شده و ابزاری آرام بخش برای او به حساب می آید، توجه به آن در زندگی بشر بسیار ضروری می باشد. موسیقی امروزه جزوی از زندگی روزمره بشر شده است. زیرا موسیقی آرامش روح و فکر است. یکی از رشته های جذاب گروه هنر، رشته نوازندگی موسیقی ایرانی است. با هدف گسترش دانش عملی و نظری موسیقی و تربیت نیروی متخصص، رشته های مرتبط در دانشگاه های جهان ایجاد شده است. رشته نوازندگی ساز ایرانی یکی از این رشته ها در دانشگاه های کشور می باشد که با هدف تربیت نوازندگان موسیقی اصیل و سنتی ایرانی راه اندازی شده است. این رشته به صورت نیمه متمرکز دانشجو می پذیرد. یعنی علاوه بر این که باید در کنکور هنر حد نصاب نمره را کسب کنید باید در زمان مشخص در آزمون عملی نیز شرکت کرده و حد نصاب نمره را در این آزمون هم کسب کنید. در رشته نوازندگی موسیقی ایرانی بر مبانی نظری و ردیف نوازی موسیقی ایرانی تاکید می شود. در حوزه نظری دانشجویان این رشته با فلسفه موسیقی، تاریخ موسیقی، فواصل موسیقی، صداها و … آشنا می شوند. در بخش عملی نیز در ساز مورد علاقه خود سازهای ایرانی شامل: تار، سه تاری، قانونی، نی ، کمانچه، قیچک، بربط (عود)، سنتور، رباب و… تخصص و مهارت لازم را کسب می کنند. فارغ التحصیلان کارشناسی این رشته با کسب دانش عمومی و نظری در خصوص موسیقی و بخصوص موسیقی سنتی ایران توانایی آموزش، تدوین، تنظیم و اجرای قطعات را دارند و یا می توانند به مطالعه و تحقیق در این حوزه بپردازند و همچنین در ارکسترهای موسیقی ایرانی عضو شوند. برای نوازندگی موسیقی آنچه بیش از هر چیز دیگری لازم است، علاقه و اشتیاق نسبت به این کار است. از آنجایی که سازهای ایرانی قلق های خاص خود را دارد نیاز است که برای تبحر در این کار هنرجو بسیار تمرین کند و این مسئله صبر و شکیبایی زیادی را می طلبد. مانند تمامی رشته های دیگر هنری خلاقیت در رشته نوازندگی موسیقی ایرانی نیز بسیار تعیین کننده است. زیرا هنرمند باید بتواند با عصر خود پیش برود و قطعاتی را ایجاد کند که مخاطب آن ها را بپسندد. برای ایجاد قطعات جدید لازم است تا بر قطعاتی که گذشتگان نواخته اند تسلط کافی داشت. همچنین اگر نوازنده ساز ایرانی بتواند سازش را خود بسازد، و یا سازهای جدیدی را ایجاد کند نشان نبوغ و هوش و استعداد بسیار بالای اوست. ابزارآلات موسیقی از دیگر مسائلی است که در این رشته مهم است، زیرا سازهای خوب و با کیفیت صداهای دلنواز تری را ایجاد می کنند.
دروس پایه:
تحلیل مبانی نظری موسیقی – سرایش – تربیت شنوایی – هماهنگی (هارمونی) – مبانی صداشناسی – پیانوی عمومی – …
دروس اصلی:
تاریخ موسیقی ایران – تاریخ موسیقی – تاریخ موسیقی جهان – شناسایی سازهای ایران – سازشناسی موسیقی جهانی – پیوند شعر و موسیقی آوازی – آشنایی با تمبک- موسیقی نظری ایران – آشنایی با تصانیف قدیمی ایران – فرم و آفرینش در موسیقی ایران – …
دروس تخصصی:
ساز ایرانی – گروه نوازی – آواز جمعی – دشیفراژ – ارکستر ایرانی – اجرای صحنه های آواز جمعی – اجرای صحنه های ساز ایرانی – …
دانشگاه های پذیرنده رشته نوازندگی موسیقی ایرانی:
دانشگاه تهران – دانشگاه هنر تهران (محل تحصیل پردیس کرج)