زیست شناسی جانوری

رشته زیست شناسی جانوری در گروه علوم پایه قرار گرفته است . پایه و اساس این رشته را موجود زنده تشکیل می دهد. واژه جانور خود به معنی دارنده جان است و همان گونه که از این نام برمی‌آید جانورشناسی جانوران را از تمام جهات (مورفولوژی جانوران،فیزیولوژی جانوران، تکامل و…) مورد بررسی قرار می دهند. علوم جانوری و شناخت جانوران از ابعاد مختلف  ازجمله سلامت و درمان، صرفه جویی اقتصادی و… دارای اهمیت است. مثلا با شناخت گونه های حشرات شکارچی می توان بسیاری از آفات مثل حشرات مضر را از بین برد .
تاریخچه جانورشناسی به گذشته خیلی دور تا به امروز بر می‌گردد. هرچند این اصطلاح جانورشناسی در عصر جدید به آن تعلق گرفته ولی ریشه آن را می‌توان در زمینه کارهایی مثل ارسطو یا جالینوس یافت. ارسطو فیلسوف و زیست شناس یونان قدیم نخستین کسی است که جانداران را براساس شباهت های ساختاری آن ها رده بندی کرده است، اما مهم ترین کار در این زمینه توسط کارل لینه درقرن 18 انجام گرفت که طرح رده بندی امروزی را پایه گذاری کرد. در دوره رنسانس تفکرات جانورشناسی در اروپا متحول شد و توجه بیشتری به تجربه‌گرایی شد و همچنین گونه‌های جدید بسیاری نیز در این دوره کشف شدند. از جمله افرادی که در این عصر تأثیرگذار بودند می‌توان به آندرئاس وزالیوس و همچنین ویلیام هاروی اشاره کرد.

هدف:

هدف تربیت کارشناسان متعهد و متخصص آشنا به مفاهیم اساسی زیست شناسی جانوری است که قابلیت درک و حل مسائل بنیادی علوم جانوری را داشته و به شناخت دقیق تر جانوران و مسائل مربوط به آنان و همچنین برقراری ارتباط صحیح آن با سایر علوم  بپردازند و نیازهای مراکز آموزش عالی ، پژوهشی ، تولیدی و خدماتی را در زمینه های مذکور برطرف نمایند.

بازه:

• بررسی و مطالعه تأثیر جانوران بر محیط و اکو سیستم
• تجزیه و تحلیل نمونه های زیستی جانوران
• مطالعه جنبه های مختلف جانوران از جمله ترکیب ژنتیکی، بیماری های مرتبط
• مشاوره های تخصصی در صنایع تولیدی مرتبط با کشت و تکثیر جانوران
• رفع نیازهای آموزشی و پژوهشی موسسات آموزشی عالی کشور
• ارائه خدمات تخصصی در وزارتخانه ها ، سازمان ها و موسسات پژوهشی مرتبط با حفاظت محیط زیست ، منابع طبیعی ، مراکز ذخایر ژنتیکی کشور و موسسات مرتبط با زیست فناوری

توانایی:

• دانش کافی در زمینه علوم زیستی
• توانایی تفکر منطقی و حل مسئله
• توانایی مدیریت زمان
• توانایی حفظ آموخته‌ها

 

ویژگی های شخصیتی

• داشتن صبر و حوصله
• علاقمند به گردش و دیدار از طبیعت
• تسلط بالا در درس زبان به علت مطالعه منابع انگلیسی زبان
• پایه قوی در دروس ریاضی و آمار
• علاقه مند به کارهای آزمایشگاهی

• پژوهش گر / علمی
• جزئی نگر
• مبتکر
• متفکر و تحلیل گر

MBTI

INFJ- ممکن است ایجاد پل‌هایی بین رشته‌های حرفه‌ای به ظاهر متفاوت – برای مثال، با نوشتن در مورد روان‌شناسی یا وکیل محیط‌زیست بودن، خوشحال‌کننده باشد. چنین مشاغل ترکیبی می تواند فرصت های زیادی را برای مدافعان ارائه دهد تا خلاقیت و عشق خود را به یادگیری اعمال کنند.

معرفی گروه بندی رشته دانشگاهی زیست شناسی جانوری

• پستاندار شناسی : این قسمت از جانور شناسی زندگی پستانداران را مطالعه می کند. نخستی شناسی یا primatology در مورد نحوه زندگی و رفتار پریمات یا نخستی ‌ها مطالعه کرده و از مهم ترین بخش های پستاندار شناسی بشمار می آید.
• پرنده شناسی یا Ornithology شاخه‌ای از علم جانورشناسی بوده که زندگی پرندگان را مورد مطالعه قرار می دهد.
• خزنده شناسی یا Herpetology شاخه ای از علم جانور شناسی بوده که به مطالعه زندگی خزندگان یا دوزیستانی مانند قورباغه و تمساح می پردازد.
• آبزی شناسی یا Ichthyology شاخه ای از علم جانورشناسی بوده که به مطالعه زندگی جانوران دریایی نظیر : ماهی ‌ها، میگو‌ ها و… می‌پردازد.
• حشره شناسی یا (Entomology) شاخه ای از علم جانورشناسی بوده که به مطالعه روی زندگی انواع مختلف حشرات می پردازد. وجود تنوع بالا در حشرات وجود دارد موجب شده تا حشره شناسی خود در گروه‌های متعددی مورد مطالعه قرار بگیرد. برخی از زیر شاخه ‌های حشره شناسی شامل :

1. پروانه شناسی (Lepidopterology) که زندگی پروانه ‌ها و بید ها را مطالعه می کند.
2. مورشناسی (Myrmecology) که زندگی و رفتار مورچه ‌ها را بررسی می‌کند.
3. سوسک شناسی (Coleopterology) که نحوه حیات قاب بالان یا سوسک‌ ها را مطالعه می کند.

گرایش ها

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری وجود دارد.

گرایش های مقطع کارشناسی ارشد:

• فیزیولوژی
• بیوسیستماتیک
• سلولی و تکوینی

گرایش های مقطع دکتری:

• فیزیولوژی
• بیوسیستماتیک
• سلولی و تکوینی

دانشگاه های ایران در حوزه زیست شناسی جانوری

• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی – تهران
• دانشگاه خوارزمی – تهران (محل تحصیل کرج)
• دانشگاه فردوسی مشهد
• دانشگاه شیراز
• دانشگاه تبریز
• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه قم

دروس پایه و تخصصی

دروس پایه:

ریاضی 1و2- فیزیک عمومی(+آز)- شیمی عمومی 1و 2 (+آز)- شیمی آلی (+آز)

دروس تخصصی:

بیوشیمی(+آز)-زیست شناسی سلولی و مولکولی-بافت شناسی(+آز) – جنین شناسی(+آز) – جانورشناسی 1و2(+آز)- تشریح و مورفولوژی گیاهی(+آز) – ریخت زائی و اندام زائی گیاهان – سیستماتیک گیاهی 1و2(+آز) – فیزیولوژی گیاه1و2(+آز)- فیزیولوژی جانوری 1و2(+آز)- ژنتیک(+آز) –میکروبیولوژی-رشد و نمو-تکامل – تالوفیت ها – بیوفیزیک – اکولوژیعملی- ویروس شناسی

بازار کار رشته زیست شناسی جانوری

بسیاری از افراد شیفته حیوانات هستند، بنابراین جانورشناسی می‌تواند زمینه‌ای نسبتاً رقابتی باشد. با این حال، در بخش جانورشناسی انواع مختلفی از مشاغل وجود دارد. بسیاری از جانورشناسان محققانی هستند که حیوانات را در محیط آزمایشگاه و یا در مزرعه مورد مطالعه قرار می‌دهند.

رشته جانورشناسی به خصوصیات ژنتیکی جانوران و بر اکوسیستم محیط زندگی آنها تمرکز دارد. فارغ التحصیلان این رشته عموما پس از فارغ‌التحصیلی برای کارهای تحقیقاتی یا اداره آزمایشگاه‌ها جذب می‌شوند و یا در سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان‌های مربوطه به فعالیت می‌پردازند.

عمده فعالیت فارغ التحصیلان رشته زیست شناسی جانوری، مربوط به مطالعه ی رفتار جانوران و بررسی تاثیرات محیط بر این رفتارها می شود. تحلیل کاربردی و دقیق ژن ها و بررسی چگونگی انتقال صفات موروثی از مهم ترین مسائلی است که در این حوزه مورد مطالعه داوطلبان قرار می گیرد.

برای مدیریت یک آزمایشگاه تحقیقاتی زیست شناسی جانوری، داشتن مدرک دکتری در این رشته لازم است. از دیگر مشاغل برای فارغ التحصیلان این رشته می‌توان به کار در سازمان حفاظت از محیط زیست و برنامه‌ریزی و ارائه طرح‌هایی در جهت حفاظت از گونه‌های مختلف جانوری و ارتقا کیفیت زندگی جانوران در زیستگاه‌های طبیعی اشاره کرد. یک جانورشناس با مطالعه بر گونه‌های در معرض خطر انقراض، می‌تواند با ایجاد راه حل‌های حفاظتی و باروری‌های کنترل شده از انقراض گونه‌های جانوری جلوگیری کند.

سطح درآمد:

درآمد فارغ التحصیلان رشته زیست شناسی جانوری به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

میزان تحصیلات: فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی در این رشته، معمولاً درآمد کمتری نسبت به فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دارند.

تجربه کاری: فارغ التحصیلانی که تجربه کاری بیشتری دارند، معمولاً درآمد بیشتری کسب می‌کنند.

نوع شغل: فارغ التحصیلانی که در مشاغل مرتبط با پژوهش و آموزش مشغول به کار هستند، معمولاً درآمد بیشتری نسبت به فارغ التحصیلانی که در مشاغل مرتبط با محیط زیست و دامپزشکی مشغول به کار هستند، دارند

مهاجرت

بسیاری از افراد برای تحصیل در رشته زیست شناسی برای دانشگاه های خارج از کشور اپلای می کنند. شناخت مدارک و اطلاعاتی درباره دوره های درسی به دانشجویان کمک زیادی در این روند خواهد کرد. به عنوان مثال اپلای از کاردانی به کارشناسی زیست شناسی به طور کلی برای دانشجویانی در نظر گرفته شده است که قصد تحصیل در یک برنامه ۴ ساله زیست شناسی، پیش پزشکی و یا پیش دامپزشکی را دارند. برخی دیگر از برنامه های کاردانی رشته زیست شناسی نیز رشته های علوم بهداشت را برای دانشجویانی در نظر گرفته است که می خواهند به زمینه هایی مانند مراقبت های بهداشتی یعنی پرستاری و یا ورزش درمانی بپردازند. متقاضیان برای اپلای در مقطع کاردانی ملزم به داشتن دیپلم دبیرستان و یا معادل آن هستند و همچنین باید نمرات SAT و ACT را برای دانشگاه مورد نظر خود ارسال کنند. دانشجویان در طول ۲ سال کاردانی خود باید در دوره های کارآموزی شرکت کرده و در آزمایشگاه ها حضور پیدا کنند. زیست شناسی، ریاضیات، شیمی، زیست شناسی محیطی و میکروبیولوژی از مهم ترین برنامه های کاردانی در این رشته است.

سطح رقابت در مشاغل مربوط به زیست‌شناسی بسیار بالاست؛ در نتیجه داشتن یک پیش زمینه قوی بسیار ضروری است. در ایالات متحده آمریکا بورس‌های تحصیلی با سطوح بالا برای دانشجویان رشته‌ی زیست‌شناسی ارائه می‌شود تا از این طریق دانشجویانی که توان مالی برای ادامه تحصیلات تکمیلی زیست‌شناسی را ندارند بتوانند به مسیر خود ادامه دهند و خود را از لحاظ علمی ارتقا دهند. این رشته در بسیاری از کشورهای دنیا ارائه می گردد ولی بهترین دانشگاه های این رشته در آمریکا هستند.

دانشگاه های برتر دنیا در این رشته :

• University of California, Davis
• Colorado State University 
• North Carolina State University
• Michigan State University
• Miami University
• Oregon State University

 افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:

• کارل ارنست فن بائر
• ژرژکوویه
• جوهانس فردریک مایشر