رشته بینایی سنجی در زمینه های مرتبط با بینایی، بهداشت چشم و مراقبت از بینایی به ایفای نقش می پردازد. وظیفه متخصصان بینایی سنج تشخیص و تصحیح عیوب انکساری (نزدیک بینی،دوربینی و آستیگماتیسم) با تجویز عدسی های مناسب مانند عدسی های عینک یا لنز های تماسی ،تشخیص و تصحیح اختلالات دید دو چشمی و تنبلی چشم، تعیین بهداشت عمومی چشم و بهداشت بینایی در محیط کار و تحصیل و دادن آموزش های لازم در این زمینه است . اگر قصد تحصیل در رشته بینایی سنجی را دارید توجه داشته باشید که تسلط در دروسی چون فیزیک،ریاضی و زیست شناسی می تواند در کسب رتبه قبولی در رشته بینایی سنجی بسیار موثر باشد
بینایی سنج (اپتومتریست) به کسانی می گویند که قادرند پس از تحصیل در رشته اپتومتری،به درمان اختلالات بینایی بپردازد و با تجویز وسایل کمک بینایی از جمله عینک ،لنزها و تمرینات و ورزش های چشمی و … در جهت بهبود سیستم بینایی به ایفای نقش بپردازد.ارجاع بیماران به پزشکان برای درمان در صورت وجود اختلال در سیستم اشکی و پلک ها و ساختمان چشم نیز در حوزه کاری بینایی سنج ها می یاشد.
هدف:
هدف از رشته بینایی سنجی بحث در مورد مکانیزم دیدن، نقش مغز در دیدن و رفع نارسائی های بینایی و آموزش افرادی است که پس از طی دوره مربوطه مجازند مستقلا “از چشم و اعضاء” آن معاینه به عمل آورده و پس از تشخیص اختلالات بینائی نسبت به درمان نارسائی های بینائی دید دو چشم اقدام نمایند.
بازه:
- بررسی نارسایی های بینایی بیماران
- اندازه گیری میدان بینایی
- انجام آزمایش های تشخیصی برخی از بیماری های چشم از جمله آب مروارید، آب سیاه و … و ارجاع بیماران به متخصص مربوطه
- انجام آزمایش های ویژه از جمله سونوگرافی چشم یا مکان نگاری (توپوگرافی)
- ارائه تمرینات ویژه و ورزش های ارتوپتیک جهت بهبود بینایی
- ارزیابی بینایی از نظر تشخیص رنگ، بعد و …
- بینایی درمانی به روش های غیردارویی
- استفاده از وسایل کمک بینایی برای درمان افراد کم بینا
- بررسی، تعیین نمره و تجویز عینک یا لنز طب
- ساخت و فروش عینک های طبی
ویژگی های شخصیتی
- داشتن علاقه جهت بهبود وضعیت سلامت بیماران
- دقت زیاد و توجه به جزئیات
- به روز رسانی اطلاعات در رابطه با ابزار و تجهیزات بینایی
- مهارت های ارتباطی مناسب
- داشتن صبر و حوصله زیاد
- آرامش دادن به مراجعان به خصوص کودکان
MBTI
ISTJ – نقش های بسیاری وجود دارند که از قابلیت اطمینان، عینیت و چشمان تیزبین آنها استفاده می کنند. وقتی حقایق و منطق در جای خود نیستند، شخصیتهای لجستیکی به عنوان حسابداران، حسابرسان، تحلیلگران داده، مدیران مالی، مدیران تجاری و حتی پزشکانی که مسائل موجود را شناسایی، گزارش و تصحیح میکنند، وارد عمل میشوند.
گرایش ها
رشته بینایی سنجی در دوره فوق لیسانس و دکترا دارای گرایش های تخصصی مانند ناهنجاری های دید دو چشمی و تمرینات اپتومتریک، وسایل کمک بینایی و تجویز لنزهای نامرئی است.
هم چنین فارغ التحصیلان این رشته می توانند یکی از رشته های زیر را به عنوان آینده ی تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد انتخاب کنند:
- رشته مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)
- رشته مهندسی پزشکی (زیست مواد)
- رشته اپیدمیولوژی
- رشته ارزیابی فناوری سلامت
- رشته اقتصاد بهداشت
- رشته انفورماتیک پزشکی
- رشته آمار زیستی
- رشته سلامت سالمندی
دانشگاه های ایران در حوزه بینایی سنجی
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دانشگاه علوم پزشکی زاهدان
دروس پایه و تخصصی
دروس پایه این رشته در دانشگاه به شرح زیر می باشد:
فیزیک نور-شیمی عمومی -بیوشیمی -فیزیولوژی عمومی -تشریح عمومی و اعصاب -روانشناسی عمومی و رشد -آمار حیاتی -کمکهای اولیه -اورژانسهای چشمی -آسیب شناسی عمومی -میکروب شناسی -داروشناسی -علائم چشم در بعضی از بیماریهای داخلی -ژنتیک و چشم -فیزیولوژی اعصاب -تشریح و بافت شناسی چشم -فیزیولوژی چشم
دروس تخصصی این رشته به شرح زیر است:
اپتیک هندسی و فیزیکی -لابراتوار اپتیک -فیزیولوژی اپتیک -مقدمات اپتومتری -ابزرواسیون -تاریخچه اپتومتری و علوم بینایی -زبان تخصصی -اپتومتری -بینایی محیطی -عدسیهای تماسی -آسیب شناسی چشم -اپتومتری کودکان -اپتومتری افراد مسن و نیمه بینایان -اپتومتری مشاغل و بهداشت چشم -اپتومتری پیشرفته -آنالیز مشاهدات کلینیکی -مکانیسم دید دو چشمی -درمان آنومالیهای دو چشمی
بازار کار رشته بینایی سنجی
اگر به طور جدی تصمیم به تحصیل در رشته بینایی سنجی را دارید در رابطه با بازار کار و فرصت های شغلی این رشته لازم است بدانید که علاوه بر کشور های خارجی، رشته بینایی سنجی در کشور ایران نیز به لحاظ بازار کار در وضعیت مناسبی قرار دارد. به طوری که 80% فارغالتحصیلان این رشته جذب بازار کار می شوند.فارغ التحصیلان رشته بینایی سنجی با توجه به اینکه در زمینه های مربوط به عیوب انکساری به طور علمی و دانشگاهی تخصص دیدهاند، این امکان را دارند تا به طور مستقل برای تاسیس مطب اقدام نمایند.پیشگیری از تنبلی چشم و همچنین امکان فعالیت به عنوان مشاور در زمینه هایی چون بهداشت چشم و مشکلات بینایی در محیط های آموزشی،خدماتی و صنایع و همکاری با سازمانهای دولتی و صنایع ،همکاری در در اورژانس امور استخدامی و نظامی و اخذ گواهی نامه رانندگی و خلبانی برای انجام کمک های اولیه چشمی تا رسیدن بیمار به مراکز درمانی برای فارغ التحصیلان این رشته وجود دارد.
در خارج از کشور کارشناسان این رشته ممکن است عینک را توزیع یا تعمیر کند. توزیع کننده عینک میفروشند و به بیماران کمک میکنند فریم یا مخاطبین مناسب را پیدا کنند. در مقابل، بیناییشناسان تولید، عینکها را میسازند و تعمیر میکنند و اطمینان میدهند که لنزها در فریمهای خاصی قرار میگیرند
همچنین اکثر اپتومتریست ها در سراسر آمریکای شمالی به فعالیت (چه به صورت انفرادی و چه گروهی) مشغول هستند. برخی از آنها ها پس از آموزش های آکادمیک و حرفه ای بیشتر، تحقیق و تدریس را در دانشگاه ها و صنعت دنبال می کنند یا در یک برنامه رزیدنتی تخصص می یابند. برخی از اپتومتریست ها نیز با سطوح مختلف دولت در رابطه با سیاست های مراقبت های بهداشتی تعامل دارند.
سطح درآمد:
بسته به موقعیت شغلی متخصص بیناییسنجی، حقوقش از کارمندی شروع میشود و باتوجه به استعداد فرد در این رشته و توانایی او در تاسیس مطب شخصی، درآمدش هم پلکانی بالا میرود. پس نمیتوان سقف خاصی برای درآمد این رشته بعد از ورود به بازار کار در نظر گرفت.
به طور کلی بینایی سنجی که در بخش دولتی کار می کند حقوق ثابت دولتی دریافت می کند اما در بخش خصوصی مثل کلینیک ها یا بیمارستان های خصوصی بستگی دارد با مدیر مرکز چگونه توافق کرده باشد اما معمولا برای فردی که سابقه کار دارد از بخش دولتی درآمدش بیشتر است.بینایی سنجی هم که خودش شخصی برا خودش کار می کند درآمدش بستگی به چند عامل دارد اینکه روابط عمومیش خوب باشد یا نه، با چشم پزشک ها رابطش خوب باشد یا نه، کارش خوب باشد و معروف شود.
مهاجرت
افرادی که قصد ادامه تحصیل در رشته بینایی سنجی در خارج از کشور را دارند، در ابتدا در یک برنامه ۴ ساله دانشگاهی لیسانس شرکت می کنند و سپس برای تحصیل در رشته بینایی سنجی اپلای می کنند. مدرک کارشناسی مورد نیاز برای این رشته ترجیحا باید یکی از رشته های مربوطه به علوم زیست شناسی، شیمی و یا فیزیولوژی باشد. تحصیل در رشته بینایی سنجی از ابتدای ورود به رشته بینایی سنجی ۴ سال دیگر نیز به طول می انجامد یعنی اولین مقطع تحصیلی برای کار به عنوان بینایی سنج، ۸ سال است. خوشبختانه بسیاری از دانشگاه ها در سراسر جهان برنامه های آموزشی بینایی سنجی آنلاین را برای علاقه مندان در نظر گرفته اند که در ادامه چند مورد را توضیح داده ایم :
قوانین بینایی سنجی: یکی از مهم ترین بخش های تحصیل در رشته بینایی سنجی، آشنایی با قوانین موجود در بینایی سنجی و همچنین چگونگی تاثیرات مواد مخد بر بینایی و اعصاب چشم است. این دوره که یک برنامه جامع و کامل به شمار می رود، از مهم ترین بخش های تحصیلی رشته بینایی سنجی به صورت آنلاین است. دانشجویان به طور دقیق با قوانین مرتبط با رشته بینایی سنجی آشنا می شوند و سعی در کمک به افرادی دارند که دچار اختلالات بینایی شده اند.
آشنایی با داروهای مراقبت از چشم : بسیاری از بیمارانی که دچار مشکلات جدی تری در ناحیه چشم می شوند، نیاز به استفاده از داروهای مختلف برای مراقبت از چشم دارند. برخی از بیماری ها مانند وجود یک تبخال در اطراف چشم اگر به موقع درمان نشود می تواند باعث عفونت چشم شود. به همین علت دانشجویان در این دوره با انواع داروهای مورد نیاز برای درمان های احتمالی ناحیه چشم آشنا می شوند.
آشنایی با بیماری آب سیاه/ گلوکوم : یکی از رایج ترین بیماری های مربوط به چشم، بیماری آب سیاه است که در صورت عدم درمان به موقع می تواند منجر به کوری چشم شود. دانشجویان در این دوره به صورت آنلاین با این بیماری و راه های درمانی آن آشنا می شوند.
دوره جراحی لیزر اپتومتریک: یکی از وظایف اصلی بینایی سنجان، انجام عمل لیزیک برای بیماران در صورت نیاز است به همین علت آشنایی با جراحی لیزیک از اصلی ترین برنامه های دوره آنلاین رشته بینایی سنجی است. در این دوره دانشجویان با روش ها و تکنیک های مختلفی عمل لیزیک آشنا می شوند.
دانشگاه های برتر رشته بینایی سنجی در دنیا
- Harvard University
- University of Oxford
- University of Cambridge
- University of Copenhagen
- Stanford University
- John Hopkins University
- Massachusetts Institute of Technology (MIT)
افراد مطرح و تاثیرگذار این رشته:
- در حال حاضر دکتر کامرانی استاد دانشگاه هاروارد بوده و به تدریس در زمینه مهندسی پزشکی میپردازند. بدلیل مطالعات و پژوهشهای گسترده در زمینه بازگشت بینایی یک فرد نابینا، ایشان بعنوان یک شخص تاثیرگذار در علم بینایی و بینایی سنجی در جهان مشهور هستند.