
رشته مهندسی نفت یکی از رشته های مرتبط با حوزه انرژی محسوب میشود و هدف نهایی آن تأمین نیازهای انرژی صنایع و مصارف خانگی و خودروسازی و غیره است.مهندسی نفت کاربرد دانش، فناوری، ریاضیات و اقتصاد در فرایند اکتشاف، استخراج، برآورد مخزن و توسعهٔ نفت، گاز و سایر ترکیبات هیدروکربنی از مخازن زیرزمینی و انتقال آنها به پالایشگاه، صنایع پایین دستی و مصرفکننده است. شایان توجه است که پالایش نفت در حیطهٔ صنایع پایین دستی صنایع نفت و گاز بوده و در محدودهٔ مهندسی شیمی قرار میگیرد. این رشته با مباحث زمینشناسی و شیمی ارتباط تنگاتنگی دارد و برای افراد و دولت هایی که دغدغه آن ها حداکثرسازی سود از وابستگی دنیای امروز به نفت و گاز است، بسیار جذاب به حساب میآید.
اقوام متمدن دوران باستان، سال ها پیش با برخی از مواد نفتی که از دریاچه قیر بهدست می آمد، آشنایی داشتند. آنان از خود قیر بهعنوان ماده غیرقابل نفوذ برای عایق کاری کشتی ها استفاده میکردند. در قرون وسطی دانشمندان با تولید نفت سفید برای چراغ ها استفاده کردند و خیابان ها و حمام های شهر بغداد به وسیله قیر و ماسه پوشانده می شد. اولین میدان نفتی دنیا در باکو در قرن نهم ساخته شد که به گفته مارکو پولو که در قرن سیزده به آنجا سفر کرده محصولات آن با صدها کشتی حمل می شد. اولین چاه اکتشافی مدرن نفت در سال ۱۷۴۵ حفاری شد. با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی، جهش حیرتآوری بوجود آمد. بطوریکه امروزه صنایع پتروشیمی نفش اساسی و بنیادی در رفع نیاز های عمومی جامعه را بر عهده دارد.

رشته مهندسی نفت با بکار بردن علوم و تکنولوژی جدید در طراحی و اجرای عملیات بهره برداری منابع فسیلی سهم و نقش به سزای خود را در تولید نفت و گاز و توسعه اقتصادی کشور ایفا می کند . هدف از این رشته تربیت مهندسان کارآمد برای عهده دار شدن طرح و اجرای روش های بهینه برای بهره برداری از منابع نفت و گاز کشور می باشد .

- طراحی تجهیزات برای استخراج نفت و گاز به سودمند ترین شکل ممکن
- توسعه ی راه هایی برای تزریق آب، مواد شیمیایی، گازها و یا سایر بخار آب به یک مخزن گاز برای بیرون کشیدن نفت بیشتر
- توسعه ی طرح هایی برای حفاری در حوزه های نفتی و گازی و سپس بازیابی آن نفت و گاز
- ارزیابی بهره برداری چاه ها از طریق تست و نقشه برداری
- استفاده از حفاری یا گسیختن با کنترل کامپیوتر برای متصل کردن ناحیه های بزرگتر مخازن نفت و گاز به یک چاه
- اطمینان از نصب تجهیزات حوزه های نفتی، عملکرد و نگهداری صحیح آنها

- علاقه مندی به دروس شیمی، زمین شناسی، ریاضی و فیزیک
- از لحاظ جسمی و روحی به دلیل سنگینی کار نیازمند توانایی بالا می باشد.
- عموما ماموریت ها طولانی و کار در شرایط سخت است
- تسلط بر زبان انگلیسی
- توانایی حل مساله
- توانایی کار با نرم افزار ها و تجهیزات کامپیوتری

- پژوهش گر / علمی
- متفکر
- تحلیل گر
- تلاشگر

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری وجود دارد.
این رشته در مقطع کارشناسی بدون گرایش می باشد.
گرایش های کارشناسی ارشد :
- اکتشاف
- حفاری
- یهره برداری
- تجهیزات نفتی
- مخازن هیدروکربوری
گرایش های دکتری :
- مخازن
- بهره برداری
- اکتشاف

این رشته در زیرگروه 2 گروه آزمایشی ریاضی قرار دارد.




نوع کار مهندسان نفت سنگین است و محیط کارشان نیز در خارج از شهر است. ساعات کار مهندس نفت با توجه به نوع تخصص و محل کار او ممکن است به صورت اقماری (دو هفته کار و دو هفته استراحت) ، شیفتی (روزکار و شب کار) و یا شبانه روزی باشد مثلا یک مهندس حفاری در وزارت نفت باید 15 روز خارج از شهر و دور از خانواده باشد و سپس یک هفته مرخصی دارد.

- دانشگاه صنعتی شریف – تهران
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران
- دانشگاه تهران
- دانشگاه صنعت نفت
- دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل واحد اهواز)
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه تهران (محل تحصیل دانشکده فنی فومن واقع در فومن استان گیلان)
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه خلیج فارس – بوشهر
- دانشگاه سمنان
- دانشگاه ایلام
- دانشگاه حکیم سبزواری
- موسسه غیرانتفاعی جهاد دانشگاهی – اصفهان
- موسسه غیرانتفاعی مهر اروند – آبادان
- دانشگاه پیام نور استان بوشهر مرکز بین المللی عسلویه
- دانشگاه پیام نور استان تهران – تهران شمال
- دانشگاه آزاد تهران جنوب
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهریار

دروس پایه:
ریاضی عمومی، معادلات دیفرانسیل، ریاضیات مهندسی، شیمی عمومی، شیمی آلی، فیزیک، برنامهنویسی کامپیوتر، زمینشناسی عمومی، موازنه انرژی و مواد، استاتیک و مقاومت مصالح، ترمودینامیک، مکانیک سیالات، انتقال حرارت، کنترل فرآیندها، زمینشناسی نفت ، مبانی فرآیندهای صنایع نفت، خواص سنگهای مخزن، خواص سیالات مخزن، کارگاه عمومی ، کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی، مبانی چاه آزمایی، نمودارگیری چاه ، مهندسی مخازن، زمینشناسی ساختمان.
دروس تخصصی:
ژئوفیزیک، ژئوشیمی آلی (نفت)، تخمین و ارزیابی ذخایر نفتی، زمینشناسی ایران و مناطق همجوار، روشهای افزایش برداشت از مخازن، عملیات زمینشناسی ایران، مهندسی مخازن نفت، میکروپالئونتولوژی، اصول حفاری، گل حفاری و سیمانکاری چاهها، زمینشناسی نفت، چاهنگاری، زمینشناسی مهندسی، زمین ساخت، مکانیک محیطهای ناپیوسته سنگی، زمینشناسی مناطق دریایی، زمینشناسی عمومی، سنگشناسی (رسوبی ـ آذرین و دگرگونی)، کانیشناسی، برداشت زمینشناسی، زمینشناسی ساختمانی، فتوژئولوژی و سنجش از راه دور، پتروفیزیک،مکانیک سیالات، فسیلشناسی(دیرینهشناسی)، رسوبشناسی، چینهشناسی، بررسی فنی ـ اقتصادی، مبانی مهندسی نفت، زمینشناسی زیرزمینی، مبانی مهندسی برق، دینامیک، سیمان حفاری، مهندسی حفاری پیشرفته ، اسیدکاری در عملیات. مکانیک سیالات دوفازی، اصول ژئوفیزیک اکتشافی، مهندسی مخازن ، عملیات بهرهبرداری، تخمین مخازن در چاههای اکتشافی، آزمایشگاه نفت.


مراکز محل فعالیت غیر مستقل :
- پالایشگاه نفت و گاز
- صنایع پتروشیمی
- پخش فرآوردههای نفتی
- بورس انرژی
- شرکتهای خصوصی فعال در حوزه بالادستی و پاییندستی صنعت نفت و گاز
- داد و ستد در حوزه انرژی
- بازرگانی خارجی
- محل های حفاری
مراکز محل فعالیت مستقل:
- تأسیس شرکت خصوصی در حوزه صنعت نفت و مشتقات آن
سطح درآمد :
درآمد آن با توجه به محلی که افراد در آن فعالیت می کنند متفاوت است. هر چه مدرک تحصیلی و سابقه کار بیشتر باشد فرد درآمد بیشتری خواهد داشت.


فاند ها, بورسیه ها و کمک هزینه های بسیاری توسط دانشگاه ها جهان برای دانشجویانی که قصد تحصیل در رشته مهندسی نفت را دارند، ارائه می شود. تقاضا برای مهندسان نفت در صنایع نفت و گاز بسیار بالا است. مهندسی نفت ریشهای آمریکایی دارد و اولین مدرک مهندسی نفت تحت نظارت انستیتو مهندسی معدن، متالورژی و نفت ایالات متحده آمریکا در سال 1915 صادر شد. لذا با توجه به قدمت مهندسی نفت در کشور آمریکا، بهترین دانشگاههای جهان در این رابطه در همین کشور قرار دارند.همچنین دوره های آموزشی در رشته ی مهندسی نفت در اکثر دانشگاه های کانادا به بخش های مختلف زمین شناختی، مهندسی مخزن و مهندسی تسهیلات نفت و گاز می پردازند. پذیرش در رشته ی مهندس نفت در کانادا بسیار رقابتی است و اخذ مدرک در این رشته ی تحصیلی در یکی از دانشگاه های کانادا باعث می شود که فرد بتواند در اکثر کشورهای جهان در صنایع مختلف مبتنی بر نفت و گاز، شغل پردرآمدی بدست آورد.
دانشگاه های مطرح دنیا در این زمینه :
- New Mexico Institute of Mining and Technology
- Colorado School of Mines
- Stanford University
- Texas a & M University
- South Dakota School of Mines and Technology
- University of Texas at Austin

ابراهیم فلاح کاشانى: در دانشگاه بیرمنگام در رشتهى نفت ادامهى تحصیل داد و در رشتهى تکنولوژى نفت درجهى دکترا گرفت. پس از فراغت از تحصیل در اداره مرکزى شرکت نفت ایران و انگلیس استخدام شد و اولین سمت وى معاونت اداره تحقیقات بود. پس از مدتى سر مهندس پالایشگاه آبادان گردید و بعد به ریاست دانشکده نفت آبادان منصوب شد و در این سمت در افزایش سطح معلومات دانشجویان تلاش زیادى کرد و پس از آن به ریاست اداره کل استخدام منصوب گردید.
مهندس مهدی بازرگان : نخستین مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران بود که هفتم تیرماه ۱۳۳۰به این سمت رسید و و بدین ترتیب قرارداد ننگین “دارسی” لغو شد.

- کتاب هنرانتخاب
- سایت “ای-استخدام”
- سایت “مسیر ایرانی”
- سایت “3گام”
- کتاب معرفی رشته های سازمان سنجش
- سایت ویکی پدیا فارسی و انگلیسی
- سایت خبرنامه دانشجویان ایران
- سایت گزینه 2
- سایت ویزا موندیال
- سایت فرادرس
- سایت پروفایل سنتر