مهندسی شیمی

مهندسی شیمی به کوشش اولیه انسان برای استفاده از مواد خام طبیعی برمی گردد . برای مثال استفاده از آب برای استخراج مواد معطر از گل ها و برگ ها به منظور ساخت عطر و دارو .مهندسی شیمی علم گسترده ای است که تبدیل مواد به یکدیگر ، جداسازی آمیزه ها ، اختلاط مواد و پدیده های انتقال، طراحی فرآیندها، ساخت و بهره برداری برای صنایع شیمیایی جهت تبدیل مواد اولیه به فراورده های با ارزش افزوده را مورد مطالعه قرار می دهد.
دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران با فارغ ‌التحصیل نمودن اولین دانش ‌آموخته خود در سال ۱۳۱۴ به عنوان اولین دانشکده مهندسی شیمی در ایران پا به عرصه فعالیت گذارد. دانشگاه علم و صنعت ایران که در سال ‌های آغازین خود به عنوان «مدرسه صنعتی ایران و آلمان» شناخته می‌شد پس از جنگ جهانی اول به عنوان غرامت جنگی به ایران واگذار شده بود، در هر کدام از رشته‌ های مهندسی شیمی، برق و ماشین حدود بیست دانشجو می ‌پذیرفت. دانش آموختگان مدرسه صنعتی ایران پس از یک دوره تحصیلی دو ساله «مهندس شیمی» نامیده می‌شدند. در سال ۱۳۱۳ «دانشگاه تهران» تأسیس شد و رشته مهندسی شیمی یکی از رشته‌ های ارائه شده در دانشکده فنی بود. در سال ۱۳۳۶ «دانشگاه صنعتی امیرکبیر» (پلی تکنیک تهران) تأسیس شد و در رشته مهندسی شیمی و برای یک دوره چهار ساله به پذیرش دانشجو اقدام کرد.

هدف از رشته مهندسی شیمی تربیت کارشناسان ماهر برای اداره صنایع مختلف شیمیایی و بهره برداری از آنها است تا قادر به طراحی ، راه اندازی واحدهای صنعتی صنایع مختلف شیمیایی پتروشیمی ، زیست فناوری ، غذایی و نفت و گاز و ….باشند.

مهندسان شیمی معمولاً در بخش تحقیق و توسعه و یا در بخش تولید مشغول به کار می شوند.

اگر مهندس شیمی در بخش تحقیق و توسعه کار کند، وظایف او عبارتند از:

آزمایش راه های جدید توسعه محصولات در آزمایشگاه
استفاده از مدل های کامپیوتری برای رسیدن به روش های تولید ایمن تر و مقرون به صرفه تر
برنامه ریزی برای چگونگی انتقال نمونه های آزمایشگاهی به محیط واقعی کار( به منظور تولید انبوه صنعتی)
توسعه روش های ایمن و دوستدار محیط زیست برای از بین بردن مواد زائد

اگر مهندس شیمی در بخش تولید مشغول باشد، وظایف او عبارتند از :

همکاری با تکنسین های کارخانه برای ایجاد تجهیزات لازم و ابزارهای کنترل فرآیند تولید
نظارت و بررسی فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی فرآیند تولید
طراحی سیستم ها و دستگاه ها مورد نیاز در فرآیند تولید
همکاری نزدیک با مدیران بخش های کنترل کیفیت و ایمنی و سلامت به منظور بهینه سازی فرآیند تولید از نظر اقتصادی، کیفیت محصولات، ایمنی و…

تسلط به دروس فیزیک و ریاضی
قدرت استدلال و مهارت تحلیل و حل مساله
توانایی برنامه ریزی، سازماندهی و تصمیم گیری
توانایی مدیریت پروژه ها، افراد و بودجه ها
توانایی کار تیمی
توانایی مرتب سازی اطلاعات
ذهن خلاق و فعال

پژوهشگر / علمی
واقع‌گرا / عمل‌گرا
متفکر و تحلیلگر
صادق
جزئی نگر

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا وجود دارد.

گرایش های مقطع کارشناسی ارشد :

ترموسینتیک و کاتالیست
فرآیندهای جداسازی
طراحی فرآیند
مدل سازی ، شبیه سازی و کنترل
محیط زیست
فرآوری و انتقال گاز
صنایع غذایی
نانوفناوری
پلیمر
پدیده های انتقال
زیست پزشکی
مهندسی انرژی
پلیمر

گرایش های مقطع دکتری :

در این مقطع با نام مهندسی شیمی بدون گرایش و مهندسی شیمی با گرایش بیوتکنولوژی ارائه می گردد.

در گروه آزمایشی علوم تجربی، پذیرش در رشته مهندسی شیمی صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی می‎باشد.

دانشگاه صنعتی سهند – تبریز (دوره مجازی)
دانشگاه صنعتی بیرجند
موسسه غیر انتفاعی صبا – ارومیه
موسسه غیر انتفاعی پارس- مهر فارس
موسسه غیرانتفاعی علامه دهخدا – قزوین
دانشگاه پیام نور استان تهران- تهران شمال
دانشگاه پیام نور استان البرز – مرکز کرج
دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین

دروس پایه:

ریاضی عمومی1و 2، شیمی عمومی 1و2، فیزیک عمومی 1و2، آزمایشگاه شیمی عمومی، آزمایشگاه فیزیک عمومی، معادلات دیفرانسیل، ریاضیات مهندسی محسبات عددی، شیمی آلی مهندسی شیمی، کارگاه عمومی، نقشه کشی صنعتی، برنمه نویسی کامپیوتر، استاتیک ومقاومت مصالح، کارگاه نرم افزار مهندسی

دروس اصلی :

آشنایی با مهندسی شیمی، موازنه جرم و انرژی، مکانیک سیالات 1و و آزمایشگاه مکانیک سیالات2، ترمودینامیک 1 و 2، شیمی فیزیک و آزمایشگاه ، انتقال حرارت 1 و2 آزمایشگاه ، انتقال جرم، طرحی راکتور، عملیات واحد1 و 2، کاربرد ریاضی در مهندسی شیمی، کنترل فرآیند 1 و 2، طرح و اقتصاد مهندسی، کارگاه نرم افزار شیمی، پروژه و کارآموزی

دروس تخصصی:

مقدمات مهندسی نفت، محسبات مهندسی پالایش، فرآیندهای گاز، فرآیندهای پتروشیمی، فرآیندهای پالایش، فرآیندهای صنایع غذایی، مبانی شیمی و تنولوژی پلیمر، اصول مهندسی احتراق، مکانیک سیالات دو فازی، شیمی و بیوشیمی مواد غذایی، زبان تخصصی

مراکز محل فعالیت غیر مستقل :

صنایع دارویی
صنایع آرایشی و بهداشتی
صنایع غذایی
شرکت ها و کارخانجات تولید مواد شوینده
سازمان استاندارد کشور
سازمان انرژی اتمی
کارخانه سیمان
شرکت های مهندسین مشاور
حوزه نفت و پتروشیمی
صنایع سنگین
صنایع و معادن

مراکز محل فعالیت مستقل:

استاد یا معلم شیمی
تأسیس شرکت خصوصی

سطح درآمد :

میزان درآمد مهندس شیمی در بخش خصوصی متفاوت است. زیرا هر شرکت خصوصی با توجه به اهداف و سیاست ها و توان مالی خود، میزان حقوق و دستمزد کارکنان را تعیین می کند. باید به این نکته توجه داشت که داشتن دانش و تخصص خوب از عوامل کلیدی و مهم در موفقیت مهندس شیمی برای استخدام شدن و کسب درآمد بالا در بخش خصوصی است. رشته مهندسی شیمی در بخش پروژه های نفتی، در مناطق جنوبی کشور مانند عسلویه و … درآمد بسیار مطلوبی دارد.

مهندسی شیمی یکی از پرطرفدارترین رشته های مهندسی برای کسانی است که قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارند؛به ویژه گرایش هایی مثل بیو تکنولوژی،محیط زیست،انرژی های تجدید پذیر،انرژی،ترمو سنیتیک و کاتالیست و نانو فناوری که در ایران نوپا و جدید هستند برای اخذ پذیرش (Apply) در دانشگاه های معتبر اروپا و کانادا و آمریکا بسیار مناسبند.

دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :

Massachusetts Institute of Technology
Stanford University
University of Cambridge
(University of California, Berkeley (UCB
ETH Zurich – Swiss Federal Institute of Technology
University of Oxford
(California Institute of Technology (Caltech

column_inner]

پروفسور علی خادم حسینی : استاد ایرانی دانشگاه ام.آی.تی امریکا، توانست جایزه “موسسه امریکایی مهندسان شیمی AIChE” در حوزه نانو را از آن خود کند تا جوان ترین محقق در سال 2014 میلادی نیز نام بگیرد.