
علم میکروبیولوژی گرایشی از زیست شناسی است که به بررسی و مطالعه میکرو ارگانیسم ها (باکتری ها، ویروس ها، قارچ های میکروسکوپی و پروتوزوئرها ) می پردازد . در این علم ارتباط میکرو ارگانیسم ها(با خودشان و موجودات عالی تر) و چگونگی استفاده بهینه از آنها و جلوگیری از ضررها و زیان هایی که میکرو ارگانیسم ها می توانند به حیات انسان ها، دام ها و نباتات وارد کنند، بحث می کند .
نخستین کسی که در مورد موجودات میکروسکوپی اندیشید، دانشمند ایتالیایی، گیرولامو فراکاستورو بود که گمان میکرد بیماریها واگیردار هستند. با این که زاخاریاس یانسن در سال ۱۶۰۹ اساس میکروسکوپ را کشف کرد، اما پایهریزی دانش میکروبشناسی به قرن ۱۷ میلادی بازمیگردد که یک بازرگان پارچهٔ هلندی به نام آنتونی فان لیوونهوک توانست با میکروسکوپ اختراعی خود، نخست الیاف پارچهها و سپس دنیایی از موجودات و ذرات ریز را در قطره آب برکه مشاهده کند. او حتی توانست گلبول قرمز را هم ببیند. در اواخر قرن ۱۷ نظریه تولید خودبخودی مورد بحث قرار گرفت. در این زمان بسیاری از دانشمندان از جمله فرانسیکو ردی، فکر میکردند میکروارگانیسمها از مواد غیر زنده ایجاد شدهاند. در سال ۱۷۶۶ اسپالانزانی نتیجه گرفت که میکروبها از هوای غیرسترون وارد محلولهای غذایی شده و آنها را فاسد میکنند.

با توجه به نقش انکارناپذیر میکروارگانیسم ها در ابعاد مختلف زندگی بشر ، از جمله در حوزه های سلامت ، صنعت ، انرژی و کشاورزی ضرورت دارد تا جنبه های مختلف زیست شناسی و زیست فناوری میکروارگانیسم ها ، مطالعه ، کشف و توسعه یابد. هدف از رشته میکروبیولوژی تربیت کارشناسان متعهد و متخصص آشنا به مفاهیم اساسی زیست شناسی که بتوانند نیازهای مراکز آموزش عالی ، پژوهشی ، تولیدی ، خدماتی در زمینه های مذکور را برطرف نمایند.

- انجام آزمایشات مختلف برای شناسایی انواع میکروب ها
- بررسی و شناسایی میکروب ها جهت کنترل بیماری های عفونی
- استفاده از روش های مختلف برای تهیه و آزمایش داروهای جدید
- انجام آزمایش و پژوهش های مختلف برای کنترل کیفیت مواد غذایی و استفاده بهینه و مناسب از میکروارگانیسمها در تولید مواد غذایی جدید و بهینه کردن مواد غذایی موجود
- انجام آزمایشات مختلف در جهت استفاده از میکروارگانیسم ها برای کنترل آلودگی های محیط زیست و شیوع مواد سمی
- ارائه نتایج پژوهش ها به افراد و منابع معتبر

- به روز بودن و آگاهی از آخرین پیشرفت های علمی
- حافظه خوب
- ذهن جستجوگر
- قدرت تجزیه و تحلیل مناسب
- داشتن صبر و حوصله زیاد
- دقت بالا و توجه به جزئیات
- قابلیت کار با نرم افزارها

- پژوهش گر
- علمی
- جزئی نگر
- متفکر و تحلیل گر

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکتری وجود دارد.
گرایش های مقطع کارشناسی ارشد:
- زیست شناسی میکروب های بیماریزا
- میکروبیولوژی صنعتی
- بیوسیستماتیک و بوم شناسی
- میکروبیولوژی محیطی
در مقطع دکتری بدون گرایش و با نام میکروبیولوژی ارائه می گردد.

این رشته در زیرگروه1 علوم تجربی است.




- دانشگاه تهران
- دانشگاه شهید بهشتی- تهران
- دانشگاه الزهرا (س) (ویژه خواهران) – تهران
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه مازندران – بابلسر
- دانشگاه شهید چمران – اهواز
- دانشگاه لرستان – خرم آباد
- دانشگاه مراغه
- دانشگاه ملایر
- دانشگاه غیر انتفاعی علم و فرهنگ – تهران
- موسسه غیر انتفاعی آل طه (ویژه خواهران) – تهران
- موسسه غیر انتفاعی ربع رشیدی – تبریز
- دانشگاه غیر انتفاعی علم و هنر – یزد
- دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران
- دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد تهران شمال
- دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد علوم دارویی

دروس پایه:
ریاضی عمومی –شیمی عمومی و آزمایشگاه –فیزیک و آزمایشگاه-زبان عمومی و…
دروس تخصصی:
میکروبیولوژی محیطی و آزمایشگاه- میکروبیولوژی غذایی و آزمایشگاه- باکتری شناسی 2 و آزمایشگاه- قارچ شناسی و آزمایشگاه- میکروبیولوژی صنعتی و آزمایشگاه- بیوشیمی فیزیک- مبانی فیزیولوژی گیاهی و آزمایشگاه- ایمونولوژی و آزمایشگاه- تکامل- ژنتیک 1 و آزمایشگاه- ژنتیک 2 و آزمایشگاه- میکروبیولوژی 1و2 و آزمایشگاه- بیوفیزیک- باکتری شناسی و آزمایشگاه- پروتوزئولوژی- زیست شناسی مولکولی و آزمایشگاه- ویروس شناسی- زیست شناسی پرتوی- مبانی فیزیولوژی جانوری و آزمایشگاه- کولوژی عمومی- زیست گیاهی و آزمایشگاه- زیست شناسی جانوری و ازمایشگاه- آمار زیستی


مراکز محل فعالیت غیر مستقل :
- سازمان های حوزه بهداشت و درمان
- آزمایشگاه های پاتولوژی و میکروب شناسی بیمارستان ها
- پژوهشگاه های نفت
- بخش های تحقیقاتی
- صنایع غذایی و دارویی، کشاورزی، محیط زیست
- موسسات پژوهشی مرتبط با محیط زیست
- موسسات آموزش عالی کشور
مراکز محل فعالیت مستقل:
- تأسیس شرکت های دانش بنیان در رشته میکروبیولوژی
سطح درآمد :
میزان درآمدها به سابقه کاری، تجربه و تخصص افراد، حوزه های مختلف کاری، نوع شرکت، شهر محل کار و …. بستگی دارد.


سطح رقابت در مشاغل مربوط به زیستشناسی بسیار بالاست؛ در نتیجه داشتن یک پیش زمینه قوی بسیار ضروری است. در ایالات متحده آمریکا بورسهای تحصیلی با سطوح بالا برای دانشجویان رشتهی زیستشناسی ارائه میشود تا از این طریق دانشجویانی که توان مالی برای ادامه تحصیلات تکمیلی زیستشناسی را ندارند بتوانند به مسیر خود ادامه دهند و خود را از لحاظ علمی ارتقا دهند.
دانشگاه های مطرح دنیا در این رشته :
- Harvard University
- University of Oxford
- University of Washington
- Rockefeller University
- University of California–San Francisco
- Duke University
- Massachusetts Institute of Technology
- University of Wisconsin–Madison
- Johns Hopkins University

آنتونی فیلیپس فان لیوون هوک: پیشهور و دانشمند هلندی از شهر دلفت بود. به او لقب پدر میکروبشناسی دادهاند و او را نخستین میکروبشناس میدانند.
دکتر فریدون ملک زاده : پدرعلم میکروبیولوژی در ایران است .او دکتراى تخصصى باکترى شناسى از دانشگاه ایالتى لوئیزیاناى آمریکا و فوق تخصص اکولوژى میکروب ها از دانشگاه ایالتى آریزوناى آمریکا داشته و استاد برتر و نمونه دانشگاه تهران بوده است . همچنین تحقیقات و تالیفات زیادی در حوزه میکروبیولوژی از ایشان به جای مانده است .

- کتاب هنرانتخاب
- سایت “ای-استخدام”
- سایت “مسیر ایرانی”
- سایت “3گام”
- کتاب معرفی رشته های سازمان سنجش
- سایت ویکی پدیا فارسی و انگلیسی
- سایت خبرنامه دانشجویان ایران
- سایت گزینه 2
- سایت https://go2tr.com
- وزارت علوم