زیست فناوری

زیست فناوری شامل حوزه ای مشترک از علوم مختلف است که در اثر همپوشانی و تلاقی این علوم با یکدیگر به وجود آمده است. زیست فناوری معادل زیست شناسی مولکولی ، مهندسی ژنتیک ، مهندسی شیمی یا هیچ یک از علوم سنتی و مدرن موجود نیست ؛ بلکه پیوند میان این علوم در جهت تحقق بخشیدن به تولید بهینه یک محصول حیاتی (زیستی) با انجام یک فرآیند زیستی به روش های نوین و دقیق با کارآیی بسیار بالا می باشد. زیست فناوری را می توان به درختی تشبیه کرد که ریشه‌های تناور آن را علومی با قدمت زیاد مانند زیست شناسی به ویژه زیست شناسی مولکولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، بیوشیمی، ایمونولوژی، شیمی، مهندسی شیمی، گیاه شناسی، جانور شناسی، داروسازی، کامپیوترو….تشکیل می‌دهند.لیکن شاخه های این درخت که کم و بیش به تازگی روئیدن گرفته اند و هر لحظه با رشد خود شاخه های فرعی بیشتری را به وجود می آورند بسیار متعدد و متنوع بوده . گستردگی کاربرد زیست فناوری در قرن بیست و یکم بحدی است که اقتصاد ، بهداشت ، درمان ، محیط زیست ، آموزش ، کشاورزی ، صنعت ، تغذیه ، و سایر جنبه های زندگی بشر را تحت تأثیر شگرف خود قرار خواهد داد.

هدف:
با توجه به پیشرفت های مهم زیستی طی دهه 90 میلادی در راستای دستیابی به حیوانات شبیه سازی شده و سلول های بنیادی ، باور های مهمی در گسترش سطح توقعات علمی ، بالینی و تجربی نسبت به علم زیست فناوری پزشکی به وجود آمد. در همین ارتباط اتمام پروژه ژنوم انسان در سال 2000 میلادی نیز از مهمترین دستاورد ها ی مهم این رشته بوده که با توجه به کاربردهای مهم آن، می توان نتایج آن را در حوزه های مختلف حیات بشری به عنوان نقطه عطفی در پیشینه علمی و کاربردی این رشته به حساب آورد. بیوتکنولوژیست ها تلاش می کنند عملکرد ارگانیسم های بیولوژیکی، از ژن های موجود در سطح مولکولی و فرآیندهای رخ داده در سطح سلولی ، همه راه های موجودات کل بدن و چگونگی عملکرد آنها را درک کنند. متخصصان زیست فناوری نیز وظیفه دارند این اطلاعات را به نحوی استفاده کنند که گامی در بهبود زندگی افراد بردارند. که این اقدامات شامل تولید محصولات زراعی بهتر، ایجاد سوخت های زیستی بهتر و یا ایجاد داروهای جدید یا برنامه درمانی برای مبارزه با بیماری است. با چنین طیف گسترده ای از اهداف این رشته، بیوتکنولوژیست ها می توانند در چندین زمینه کار کنند، اما تقریباً تمام موقعیت ها به شدت در انجام تحقیقات در تنظیمات آزمایشگاهی متمرکز می شوند.

رشته زیست فناوری یک رشته کاربردی و میان رشته ای مهندسی علوم است که قلمرو آن حداقل 33 حوزه تخصصیی علوم را در برمی گیرد.

 

 

بازه:

• طراحی و ساخت واکسن های نوین نسل سوم
• طرح و توسعه راهکار های پیشگیرانه مدرن مانند تشخیص و پیشگیری قبل از تولد
• تولید داروهای نوترکیب و زیستی
• تولید مواد اولیه دارویی
• تولید مواد بیولوژیک
• کنترل بیولوژیک داروها
• بدست آوردن مواد اولیه بیولوژیک جدید از سلول های حیوانی ، قارچ ها ، باکتری ها و سایر میکروارگانیسم ها
• طراحی و اجرای طرح های تحقیقاتی تولید کننده

توانایی:

چون برخی از گرایش های آن به علوم پزشکی و برخی دیگر به علوم مهندسی مرتبط است. بهره هوشی بالا، قدرت تحلیل و استدلال برای طراحی و تولید محصولات جدید و کشف داروهای بهترضروری است. توجه کنید که علاقه و انگیزه به حوزه های فعالیت این رشته، مهمترین اصل برای انتخاب رشته است.

ویژگی های شخصیتی

• بهره هوشی بالا
• قدرت درک و استدلال
• توان نوآوری و خلاقیت
• علاقه و انگیزه شدید
• توانایی ذهنی و روانی

• پژوهش گر / علمی
• جزئی نگر
• متفکر و تحلیل گر

MBTI

INTJ  – خبر خوب این است که با گذشت زمان، بسیاری از معماران توانایی های خود را به یک سابقه خوب تبدیل می کنند که نمی توان آن را نادیده گرفت. حتی زمانی که همه اطرافیانشان طعمه تفکر گروهی می شوند، افراد با این تیپ شخصیتی می توانند سر و صدا را از بین ببرند و علت واقعی یک مشکل را دریابند – و سپس آن را برطرف کنند. تا زمانی که آنها همکاران خود را از خود دور نکنند، معماران می توانند در حرفه خود پیشرفت کنند و اهرمی را به دست آورند که برای دیدن ایده های خود نیاز دارند.

گرایش ها

این رشته در مقطع ارشد دارای 6 گرایش است که در ادامه در خصوص هریک توضیح داده شده است :

گرایش زیست فناوری میکروبی

دانشجوبان این گرایش در دوران تحصیل خود با مباحثی در زمینه های تولید آنزیم ها، پلی ساکاری ها، غذایی و دارویی، پروتئین ها، قارچ ها و مخمرها آشنا می شوند.

گرایش زیست فناوری محیطی و دریایی

دانشجویان این گرایش در دوران تحصیل خود با مباحثی مانند، رفع آلودگی دریاها، استخراج معادن از طریق بیولوژیک، بازسازی بیولوژیکی محیط، تصفیه فاضلاب ها و آلاینده های خطرناک و جامد آشنا می شوند.

گرایش زیست فناوری مولکولی

این گرایش شامل مهندسی پروتئین، غشا و سنسور های بیولوژیک، مهندسی ژنتیک، انجام تحقیقات بنیادی و تولید آنتی بادی های منوکلونال است.

گرایش زیست فناوری پزشکی

دانشجویان این گرایش بیشتر در زمینه های تشخیص بیماری های عفونی، تعیین نقشه ژنی و درمان های مولکولی، تشخیص بیماری های ارثی و سرطانی، کاربرد این رشته در پزشکی قانونی، تولید مواد تشخیصی، تولید واکسن ها، تولید فرآورده های نوترکیب به فعالیت می پردازند

گرایش فراورش زیستی

دانشجویان این گرایش با مباحثی مانند طراحی آنزیم ها و داروها، راکتورهای بیوشیمایی، تکنولوژی فراورش مواد غذایی آشنا می شوند و در همین زمینه فعالیت می کنند

گرایش بیوتکنولوژی کشاورزی (گیاهی)

فارغ التحصیلان این گرایش در زمینه های تولید بذر و نهال مقاوم در شرایط نامناسب محیط، کشت سلول و بافت گیاهی، مهندسی ژنتیک گیاهی، تعیین نقشه ژنی گیاهی، تولید کودهای زیستی با منشاء گیاهی، بیماری های متداول و حشرات وآفات عمده، تولید آنزیم ها با منشاء گیاهی ، تولید هورمون ها با منشاء گیاهی به فعالیت می پردازند.

امکان ادامه تحصیل در این رشته تا مقطع دکترا در ایران وجود دارد. همچنین در ایران تنها دانشگاه تهران است که دکتری پیوسته بیوتکنولوژی را ارائه می دهند

دانشگاه های ایران در حوزه زیست فناوری

• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی – تهران
• دانشگاه خوارزمی – تهران (محل تحصیل کرج)
• دانشگاه الزهرا (س) – تهران (ویژه خواهران)
• دانشگاه شاهد – تهران (پذیرش با شرایط خاص)
• دانشگاه تخصصی فنّاوری های نوین آمل
• دانشگاه کاشان
• دانشگاه یزد

دروس پایه و تخصصی

دروس تخصصی:

مبانی شیمی 1و2 ، مبانی فیزیک 1و2 ، زیست شناسی عمومی 1 (علوم گیاهی) ، زیست شناسی عمومی 2 (علوم جانوری) ، ریاضیات برای زیست فناوری ، بیوفیزیک و روش ها 1و2 ، کامپیوتر و شبکه ، میکروبیولوژی ، آمار برای زیست فناوری ، آزمایشگاه شیمی و بیوشیمی 1و2 ، آزمایشگاه فیزیک و بیوفیزیک 1و2 ، مبانی شیمی زیستی 1و2 ، آزمایشگاه علوم زیستی 1و2 ، ژنتیک میکروب ها ، ایمونولوژی ، ژنتیک پایه ، زیست شناسی سلولی ، زیست شناسی مولکولی ، کشت بافت ، محیط زیست و زیست فناوری ، مسیرهای متابولیک ، آزمایشگاه ژنتیک پایه ، آزمایشگاه زیست شناسی مولکولی ، مهندسی ژنتیک و ….

 

 

دروس اختیاری :

مهندسی بافت ، زیست سامانه ها ، فارماکولوژی ، ویروس شناسی ، فیزیولوژی پزشکی ، سلول های بنیادی ، تجاری سازی در زیست فناوری ، ژنتیک پزشکی مولکولی ، اصول اصلاح نباتات ، آفات و بیماری های گیاهی ، زیست مواد و …

بازار کار رشته زیست فناوری

بیوتکنولوژیست کسانی هستند که آزمایش هایی را در آزمایشگاه های خصوصی و دولتی انجام می دهند، تا موجودات زنده را برای تولید محصولات جدید اصلاح و یا دستکاری کنند. بیوتکنولوژیست ها در چندین صنایع مختلف از جمله کشاورزی ، تولید مواد غذایی، مراقبت های بهداشتی و دارویی فعالیت می کنند.

دامنه زیست فناوری به عنوان یک گزینه شغلی بسیار گسترده است زیرا ما در اوقات هیجان انگیز زندگی می کنیم که هر روز اکتشافات شگفت انگیز، برنامه های جدید و محصولات نوآورانه در بازار وجود دارد. سازمان های مختلفی وجود دارند که به عنوان منابع بسیار خوبی برای افرادی که تازه وارد حوزه بیوتکنولوژی می شوند ، خدمت می کنند. بیوتکنولوژیست ها در خط مقدم جستجو مستمر برای یافتن منابع جدید غذایی پایدار هستند. آنها می توانند در محیط های کاری مختلفی مانند بخش صنعت، بخش محیط زیست، بخش پزشکی، تولید مواد غذایی، مراقبت های بهداشتی و دارویی فعالیت کنند.

بیوتکنولوژیست ها می توانند برای سازمان ها و صنایع مختلفی تحت این سمت ها کار کنند: دانشمندان پزشکی ، تکنسین های بیولوژیکی، متخصصین آزمایشگاه پزشکی و بالینی و تکنسین های بیوشیمیست ها و بیوفیزیکدان ها، مهندسین زیست پزشکی و دانشمندان فرآیند توسعه، متخصصان تولید بیولوژیک

سطح درآمد:

 درآمد رشته دانشگاهی زیست ‌فناوری بسیار بستگی به محل اشتغال دارد. فرصت های شغلی که برای فارغ التحصیلان این رشته به وجود می آید بسته به اینکه تا چه حد مهم باشند و یا طول بکشند روی درآمد تأثیر خواهند داشت. هرچه پروژه های تحقیقاتی سنگین تر و نیازمند به کار و وقت بیشتری داشته باشند درآمد و حقوق درآمد رشته دانشگاهی زیست فناوری بیشتر خواهد بود.

رشته بیوتکنولوژی یک رشته بسیار خوب با موقعیت های شغلی مناسب است. فارغ التحصیلان این رشته به علت مطالعه بسیاری از مباحث می توانند در طیف گسترده این از مشاغل مشغول به کار شوند. کشورهایی مانند ایالات متحده، آلمان، فرانسه، سنگاپور، سوئیس، ژاپن، ایتالیا، انگلستان، اسپانیا، کانادا از بهترین کشورها برای مشاغل این حوزه است. در آینده فرصت های شغلی خوبی برای این رشته به وجود می آید.

مهندس زیست پزشکی   91،410 دلار

متخصص بیوشیمی و بیوفیزیک 94490 دلار

دانشمند تحقیقات بیوتکنولوژی    87418 دلار

متخصصان تولید بیومارک        83،017 دلار

دانشمند پزشکی 88790 دلار

مهاجرت

شرایط پذیرش رشته بیوتکنولوژی در دوره دیپلم و کارشناسی در کانادا

• مدرک زبان با نمره حداقلی تافل IBTر: 80 تا 90 و نمره حداقلی آیلتس 6 تا 6.5 (در کالج و دانشگاه‌های مختلف)
• انگیزه نامه‌ای که دلایل علاقمندی شما را به خوبی مشخص کند.
• حداقل معدل 2.65 برای دروس گذرانده دوران تحصیل
• حداقل نمره 12 برای دروس زیست شناسی، شیمی و ریاضیات
• رزومه و مدارک تحصیلی 

متوسط هزینه سالانه برای تحصیل در مقطع کارشناسی بیوتکنولوژی در کانادا بسته به کالج و دوره تحصیلی بین 15000 تا 25000 دلار کانادا متغیر است.

بورسیه تحصیلی در برخی از مؤسسات در دسترس است اما همه مؤسسات بورسیه ارائه نمی‌دهند.

فارغ التحصیلان بیوتکنولوژی می‌توانند در حوزه‌های  متنوعی مانند صنایع شیمیایی، دارویی، غذایی، محیط زیست، ژنتیک، پزشکی احیا، فرآیندهای کنترلی و یا تحقیق و توسعه، مشغول به کار شوند.

متوسط درآمد رشته بیوتکنولوژی در کانادا نیز، 79.494 دلار در سال است که می‌تواند بین 37.500 دلار در سال برای افراد تازه کار تا  92.086 دلار برای افراد باسابقه تغییر کند. 

دانشگاه ها مطرح دنیا در زیست فناوری:

• دانشگاه هاروارد آمریکا
• دانشگاه کالیفرنیا
• موسسه فناوری ماساچوست (MIT)
• دانشگاه استنفورد کالیفرنیا
• دانشگاه آکسفورد
• دانشگاه توکیو
• دانشگاه فنی دانمارک
• دانشگاه کویینزلند استرالیا